پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- علی رجبی- سخنرانی آقای پناهیان در شب دوم مراسم عزاداری حسینیه امام خمینی (ره)، درباره شخصیت‌های نفوذی و نفوذپذیر، بسیار راهگا بود اما قطعا این روش جای کار بیشتری دارد و آن را باید درباره سینوسی‌های‌ صدر اسلام نیز دسته بندی کرد. پرواضح است که "حق" و "حقیقت"، تنها یک مسیر است ‌و بسیاری از بزرگان شیعه در صداسلام، که متاسفانه در معرفت و بصییرت مشکل داشتند، نسبت به راه حق، سینوسی‌شکل حرکت کردند؛ یعنی اگرچه عاقبت به‌خیر شدند و نامشان با راه حق پیوند خورد اما در مقاطع مختلف گرفتار افراط و تفریط شدند.

"رفاعه بن شداد بجلی" از زعمای شیعه و معاصر با امام حسین (ع) و امام سجاد (ع) یکی از همین "رفتارسینوسی‌ها"ست. او جزو متدینین عصر خود بود که دغدغه دین داشت اما بصیرت کافی در درک واقعیت‌ها را نداشت و آرمانگرایی خود را با واقع‌بینی همراه نکرده بود.

رفاعه اگرچه در جمل و صفین دوشادوش حضرت علی (ع) جنگید و با اعتمادی که امام علی (ع) به وی داشت، حاکم شرع دولت در اهواز شد اما در زمانی که باید امام حسین را یاری می‌کرد، به امامش نامه نوشت ولی رفتار امام حسین (ع) خود را درست ندانست و از یاری آن خودداری کرد. رفاعه بن شداد آن‌روزها یکی از چهره‌های تاثیرگذار تشیع در کوفه بود و همین مرجعیتی که داشت باعث شد تا عده زیادی از عوام به فتوای رفاعه از یاری حسین (ع) دست بکشند.

پس از واقعه کربلا، رفاعه که فهمید چه اشتباهی کرده، از کرده خود پشیمان شد و سعی کرد گذشته را جبران کند؛ اما عدم بصیرت و معرفت به حقیقت باعث شد تا از آن‌طرف بوم بیفتد و بدون تعقل، به میدان خو‌ن‌خواهی از حسین (ع) وارد شود و عده زیادی از خون‌خواهان و توابین را از دم تیغ "سپاه مروانی-یزیدی"، بگذارند.

او در ماجرای قیام مختار هم رفتاری سینوسی داشت. ابتدا به مختار که با واسطه از سوی امام سجاد(ع) تایید شده بود، شک کرد اما سپس به مختار روی آورد. اما این پایان کارش نبود و درست در همان بزنگاهی که باید در پازلی که «رهبر قیام تشیع» چیده بود، بازی می‌کرد، مختار را به تساهل و تسامح با فتنه‌گران زمان متهم کرد و از مختار برید. رفاعه بن شداد دوباره آنچنان از حق دور شد که در صف مخالفان قیام تشیع قرار گرفت و با قبیله‌اش به مقابله با مختار پرداخت. اما به یک‌باره دوباره تغییر تصمیم داد و در مقابل قاتلین امام حسین (ع)‌ قرار گرفت و شهید شد.

***

غرض آنکه در میان نیروهای انقلابی امروز نیز، امثال رفاعه بن شداد هستند که میتوان ردپای بی‍‌ بصیرتی‌شان را در بزنگاه‌های زیادی دید. "ماجرای تغییر ریاست مجلس هشتم و رأی به لاریجانی"، "تاکید بر آرمانگرایی صرف و طرح مسئله خالص‌سازی در برابر سیاست آرمانگرایی واقع بینانه رهبرانقلاب"، "جا ماندن از رهبری در مواجه با فتنه حلقه انحراف"، "جلو زدن از رهبری در نقد برجام و خائن دانستن کسانی که رهبری آنها را فرزند انقلاب نامید" و دست آخر "جدا دانستن مواضع دفتر رهبرانقلاب از شخص ایشان"؛ نمونه‌هایی از حرکت سینوسی کسانی‌ است که شبیه‌ترین فرد به امثال رفاعه بن شداد هستند.

سینوسی‌های امروز نیز جزو متدینین عصر خود هستند و دغدغه دین دارند اما بصیرت کافی در درک واقعیت‌ها را نداشته و آرمانگرایی خود را با واقع‌بینی همراه نکرده‌اند.

* خدا انوشیروان ارجمند را رحمت کند. او در فیلم تاریخی «مختارنامه» نقش  "رفاعه بن شداد" را ایفا کرد.