پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- مریم خدیوی- نیازی نیست که به آمارها و تعداد پارکینگ های موجود در کلان شهرها به خصوص شهر تهران مراجعه کنیم؛ کافی است که به یکی از خیابان های مرکز شهر سر بزنی و خودت حجم خودروهای پارک شده حاشیه خیابان ها که به شکل دوبله یا حتی سوبله پارک کردند را ببینی تا دریابی که پارک خودرو به چالش و معضل در این شهرها تبدیل شده است . هم اکنون 17 میلیون خودرو در سطح کشور در حال تردد هستند . فقط تهران محصور در 5.5 میلیون خودرو است و در مشهد هم بدون حضور زائران و مسافران بیش از یک میلیون خودرو در این شهر تردد می کنند.

وزیر راه و شهرسازی هم اعلام کرد، پیش بینی می شود در دو دهه آینده تعداد خودروها به 50میلیون دستگاه برسد اما چندی پیش پرشین خودرو در گزارش خود آورده است، در شهر تهران یک میلیون خودرو بدون جای پارک است . برخی از کارشناسان حوزه حمل و نقل معتقدند، تهران 400 هزار پارکینگ کم دارد و برخی هم این کمبود را با رقم یک میلیون اعلام می کنند، اما آخرین آمار و اطلاعات منتشر شده نشان می دهد که به طور تقریبی به ازای هر پنج نفر یک دستگاه خودرو در ایران وجود دارد.امیری، کارشناس حمل و نقل شهری و ترافیک در این باره گفت: یکی از چالش های اصلی شهرهای بزرگ کشور، کمبود پارکینگ است. زیرا سالانه بیش از یک میلیون خودرو به تعداد خودروهای موجود کشور افزوده می شود.

در بسیاری از کشورهای توسعه یافته به ازای تولید یا ورود هر خودرو به خیابان ها از قبل برنامه ریزی های لازم صورت می گیرد تا به همان میزان یا خودرو از چرخه فعالیت خارج شود یا جاده و خیابان و پارکینگ احداث شود، چرا که تولید یا واردات خودرو بدون در نظر گرفتن لوازم ضروری آن همان چیزی می شود که ما اکنون در کشور با آن مواجه هستیم.مهندس منجمی، کارشناس ارشد ترافیک نیز در این باره گفت: فرهنگ استفاده و حتی احداث پارکینگ برای کاهش ترافیک و روان سازی ترددهای شهری در بین ما نهادینه نشده است. هنوز در مجتمع های تجاری و اداری اولویت به احداث پارکینگ داده نمی شود، چون معتقدند که آن ارزش افزوده را که دیگر بخش ها دارد نمی توان از فضای پارکینگ کسب کرد، از این رو شاهد هستیم که خیابان های پرتردد و با ترافیک بالا به حد انفجار از پارک خودروها رسیده است.

این مدرس پیشین دانشگاه پلیس راهور اظهار داشت: پارکینگ های موجود شهر تهران جوابگوی این تعداد خودرو نیست، از این رو باید برای خیابان های پرتردد و با ترافیک بالا توقف های کوتاه مدت و با هزینه بالایی در نظر گرفته شود.

در برخی از کشورها نظیر سوئد که به زمان بسیار اهمیت می دهند، اگر خودرو بیش از یک ساعت در کنار خیابان پارک شده باشد، راننده باید جریمه سنگینی را بپردازد، با آن که شهرداری تهران به سمت احداث پارکینگ رفته اما در این زمینه موفق عمل نکرده است و نتوانسته سیاست هایی را اعمال کند که افراد را به ساخت پارکینگ تشویق می‌کند.

باید در کلان شهرها که زمین دارای قیمت بالایی است به سمت ایجاد پارکینگ طبقاتی رفت و یا از فناوری هایی نظیر پارکینگ های مکانیزه استفاده کرد.

در ایران استفاده از پارکینگ مکانیزه ناچیز است و در کلان شهر تهران شاید بیش از ده پارکینگ مکانیزه در سطح شهر وجود ندارد در حالی که در کشورهایی نظیر ژاپن و سنگاپور از پارکینگ مکانیزه به طور وسیع استفاده می کنند و رانندگان هم هزینه آن را می پردازند.ابوالفضل قناعتی، عضو کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران به عصر خودرو گفت: بر اساس برنامه پنج ساله دوم شهرداری تهران، این کلان شهر به 60هزار پارکینگ مسقف نیاز دارد و به دلیل کمبود پارکینگ در تهران بیشتر از فضای پارک حاشیه استفاده می شود، نبود پارکینگ مشکلات و معضلات بسیاری را برای مردم کلان شهرها به وجود آورده به طوری که می بینیم بسیاری از نزاع هایی که بین مردم در خیابان رخ می دهد، به دلیل دعوا بر سر جای پارک خودرو است.

چندی پیش مدیرعامل سازمان ترافیک شهرداری مشهد در گفت وگو با پایگاه اطلاع رسانی شهرداری مشهد گفت: با وجود رشد چشمگیر احداث پارکینگ در مشهد اما هر 50 خودرو تنها یک جای پارک در مشهد دارد.

دکترامامی میبدی اظهار داشت: مشهد دارای بیش از 800هزار خودرو است و به علت زائرپذیر بودن، هر ساله چند برابر خودروهای موجود در مشهد به این شهر وارد می شوند، روزانه بیش از 70هزار خودرو در سطح این شهر تردد می کنند که پارکینگ های موجود جوابگوی آن نیست که ساخت پارکینگ های طبقاتی، یکی از راهکارهای رفع معضل کمبود جای پارک در مشهد است.دکتر امیر جعفرپور، مدیرکل دفتر حمل و نقل و ترافیک سازمان شهرداری های وزارت کشور در این باره گفت: نحوه استفاده از خودرو در کشور معادل با مالکیت آن نیست و از طرفی این مسئله به هیچ عنوان همسو با ظرفیت شبکه نمی باشد.

امکانات شهری با افزایش سالانه یک میلیون خودرو تناسب ندارد و علاوه بر این مسئله، تصادفات، ازدحام، تأخیر و آلودگی هوا که ناشی از ترددهای سنگین و ترافیک بالاست، هزینه بالایی را به کشور تحمیل می کند، به طوری که طبق محاسبات انجام شده سالانه حدود 170هزار میلیارد تومان هزینه تأخیرها، آلودگی ها، تصادفات و سوخت اضافه که در ترافیک ها هدر می رود می باشد که این رقم می تواند نزدیک به بودجه عمرانی کشور باشد، لذا مدیریت شهری باید از منافع مردم در این زمینه حمایت کند، باید فرهنگ سازی کنیم زیرا تعداد پارکینگ های کشور و میزان توقفگاه های حاشیه ای در خیابان ها حداکثر جوابگوی ده درصد خودروهای موجود است و توقفگاه های طبقاتی فقط 5درصد خودروها را در خود جای می دهند و اگر فضاهای غیرمجاز نظیر کوچه ها و... را در نظر بگیریم شاید جوابگوی پارک 30درصد خودروهای موجود باشد.

مالکیت و استفاده از خودرو در دیگر کشورها

مدیرکل دفتر حمل و نقل و ترافیک سازمان شهرداری های وزارت کشور گفت: در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی به ازای هر فرد، یک خودرو وجود دارد و ضریب مالکیت خودرو در این کشور ضریب یک است. این کشورها دارندگی خودرو را معادل با استفاده از خودرو نکرده اند چون هزینه استفاده از خودرو در این کشور اعم از سوخت، نگهداری و بیمه و به خصوص استفاده و توقف در پارکینگ، بسیار بالاست.

احداث پارکینگ درقانون شهرداری ها

بر اساس کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری ها، تبصره پنجم این کمیسیون اشاره به احداث پارکینگ کرده است به طوری که در قانون لحاظ شده در صورت عدم احداث پارکینگ و یا غیرقابل استفاده بودن آن و عدم امکان اصلاح آن، این کمیسیون می تواند با توجه به موقعیت محل و نوع استفاده از فضای پارکینگ رأی با اخذ جریمه ای که حداقل یک برابر و حداکثر دو برابر ارزش معاملاتی ساختمان برای هر مترمربع فضای از بین رفته پارکینگ باشد صادر کند، مساحت هر پارکینگ با احتساب گردش 25مترمربع می باشد.

میانگین زمان یافتن جای پارک در تهران

معاون اجرایی سازمان ترافیک به پایگاه خبری تحلیلی جمهوریت گفت: هر راننده به منظور پیدا کردن جا برای پارک خودرو به طور میانگین 15دقیقه وقت صرف می کند. زمانی که در یک خیابان برای پارک جایی نیست به دلیل توقف خودروها در یک خط عبوری از عرض خیابان کاسته می شود، لذا رانندگان برای پیدا کردن جا برای پارک خودرو ناگزیرند به آرامی حرکت کنند و رانندگان پشت سر آن ها هم نیز چاره ای جز حرکت آهسته و توقف مکرر ندارند که همین موضوع باعث کندی حرکت خودروها و ایجاد ترافیک سنگین می شود.

ناامنی برخی پارکینگ های خصوصی خودروهای توقیفی

عضو کمیسیون عمران شورای شهر تهران نسبت به عدم امنیت برخی پارکینگ های خصوصی که خودروهای توقیف شده توسط پلیس راهور در آنها نگهداری می شود، هشدار داد. به گزارش مهر، محسن سرخرو گفت: اخیرا مشاهده شده اموال خودروها در این پارکینگ ها به سرقت می رود. پلیس راهور به جای حمایت و ساماندهی این پارکینگ ها تنها به مالکان اعلام می کند که از مسئول پارکینگ شکایت کنند در حالی که تمامی تجهیزات خودرو در هنگام توقیف صورت جلسه می شود.

پارکینگ های طبقاتی موجودفقط 5درصد خودروها را درخود جای می‌دهد

دکترامیر جعفرپور(مدیرکل دفتر حمل و نقل و ترافیک سازمان شهرداری ها)- تا هنگامی که فرهنگ استفاده از خودرو در جامعه به شکل واقعی نهادینه نشود هر تعداد پارکینگ هم احداث شود، جوابگوی نیاز این حجم خودرو در کشور نیست زیرا هنوز بهره برداری از خودرو و مالکیت آن در کشور تفکیک نشده در حالی که این مسئله در بسیاری از کشورها وجود دارد و حتی آن کشورها به تعداد جمعیتشان دارای خودرو هستند اما فرهنگ سازی به گونه ای با ارائه خدمات عمومی همراه شده که مردم آن را پذیرفته اند، ناوگان حمل و نقل عمومی و امکانات تردد در شهر ها اعم از موتوری و غیرموتوری بالاست و مهم تر از این اراده جمعی برای پیاده روی و استفاده از دوچرخه در بین افراد به یک فرهنگ تبدیل شده است و همین مسئله باعث شده که کمتر به سراغ وسیله نقلیه شخصی بروند و شهر را محصور در خودروهای پارک شده نکنند.

در حال حاضر ایران در حال پیمودن مسیری است که آن کشورها در چند دهه قبل آن را طی کرده اند، برای جمعیت کشور هر چهار نفر یک خودرو در نظر گرفته شده، اگر کل جمعیت 80 میلیون نفر باشد در حال حاضر 20میلیون خودرو در کشور وجود دارد. این عدد بالایی برای خودرو نیست و این تعداد فقط یک سوم خودروهای موجود کشورهای پیشرفته است و ظرفیت آن وجود دارد که 3 تا 4برابر خودرو اضافه شود، مهم این نیست که خودرو اضافه شود، مهم این است که از خودرو درست استفاده شود و متأسفانه تفاوت مالکیت و استفاده در کشور وجود ندارد و نمی توان انتظار داشت که خیابان ها و شهرها به پارکینگ تبدیل نشود. حداکثر فضای موجود در شهرها 15 تا 20درصد است، پس باید برای استفاده به هنگام از خودرو در سطح شهرها به خصوص کلان شهرها فرهنگ سازی کرد.با توجه به این که سالانه یک میلیون خودرو به تعداد خودروهای کشور افزوده می شود، اما ظرفیت توقفگاه های خودرو کفاف این حجم از ترددها را نمی دهد به طوری که میزان توقفگاه های حاشیه ای خیابان ها حداکثر جوابگوی پارک ده درصد از خودروهای موجود است و پارکینگ های طبقاتی موجود کشور هم فقط می توانند 5درصد خودروها را در خود جای می دهند، از طرفی اگر فضاهای غیرمجاز نظیر کوچه ها، مقابل پل ها و منازل را هم در نظر بگیریم، 30درصد خودروها می توانند جای پارک داشته باشند و این مشکل به نحوه کاربری های مسکونی، تجاری و اداری برمی گردد، طبق قانون باید 70 درصد خودروها در پارکینگ های مسکونی، تجاری و اداری توقف کنند در حالی که این میزان به 35درصد کاهش یافته و توقف در حاشیه خیابان ها بیشتر خودروی کاربرانی است که در این مراکز مشغول به کار هستند و چندین ساعت خودروی آن ها در حاشیه خیابان پارک است و آن ها مدعی هستند که این جا محل کسب و کارشان است در حالی که توقف حاشیه ای برای توقف های مقطعی باید به کار گرفته شود تا مشکل پارک خودروها تا حدودی برطرف شود.

فرهنگ استفاده از پارکینگ طبقاتی نهادینه نشده است

هروی زاده- پارکینگ های موجود کشور به شکل دولتی و خصوصی هستند پارکینگ های دولتی که اغلب وابسته به ساختمان های دولتی و سازمان های وابسته و بیشتر تمرکز آن در شهرداری هاست اما بیشترین پارکینگ های احداثی در بخش خصوصی به شکل پارکینگ های هم سطح است و کمتر پارکینگ های طبقاتی احداث می شود زیرا هنوز فرهنگ استفاده از پارکینگ طبقاتی نهادینه نشده است. مهندس محمدرضا منجمی کارشناس ارشد ترافیک و استاد پیشین دانشگاه پلیس راهور ضمن بیان این مطلب گفت: علاوه بر این که هنوز فرهنگ استفاده از پارکینگ در بین مردم جایگاهی ندارد اما شهرداری ها هم برای بخش خصوصی که در این راستا سرمایه گذاری کنند انگیزه ایجاد نکرده اند در حالی که باید به سمتی برویم و طرح ها به گونه ای طراحی و ارائه شود که مناطقی که مشکل تردد و ترافیک سنگین دارند به پارکینگ های طبقاتی مجهز شوند.وی افزود: در حال حاضر در اغلب کشورهای در حال توسعه نظیر مالزی یا کره احداث پارکینگ برای ساخت و سازها از اهمیت بالایی برخوردار است و ساختمان هایی که به شکل برج احداث می شود چندین طبقه آن به پارکینگ اختصاص داده می شود در حالی که در کشور ما سیاست های تشویقی برای احداث پارکینگ آنقدر جدی گرفته نشده است و سازنده می تواند براساس قانون شهرداری ها به شهرداری های محل و منطقه خسارت پرداخت کند و پارکینگ را از مجموعه در حال احداث حذف کند.مهندس منجمی یادآور شد: آنقدر در کلان شهرها حجم پارک خودروها در خیابان ها به خصوص خیابان های اصلی بالاست که دیگر کنترل پارک خودروها از دست خارج شده و فقط رانندگان به دنبال جای پارک هستند.افراد دیگر هم که نیاز دارند در این خیابان توقف کنند برای چندین ساعت خودروی خود را در یک خیابان که می تواند شریان اصلی شهر باشد پارک می‌کنند و مبلغ ناچیزی را می‌پردازند در حالی که دیگر کشورها با فرهنگ سازی و اعمال جریمه و اخذ هزینه های سنگین اجازه نمی دهند که این خیابان ها گرفتار پارک خودروها شوند.این کارشناس ارشد ترافیک یادآور شد: خیابان های پرتردد وبا ترافیک بالا و سنگین در کلان شهرها به خصوص شهر تهران از پارک خودروهابه حد اشباع رسیده است و شهر تهران نیازش به پارکینگ بیش از این تعداد است. برخی از مسئولان اعلام می کنند که تعداد پارکینگ های تهران کمتر از 10 درصد نیاز فعلی این کلان شهر است که باید گفت این اظهارنظر با توجه به این که خیابان ها کاملا محصور در خودروها شده بی ارتباط نمی تواند باشد. شهرداری تهران به سمت پارکینگ سازی رفته اما در این عمل هنوز موفق نشده اند لذا نیاز است که بحث احداث پارکینگ جدی گرفته شود.