افت و خیزهای تجارت مرزی ایران و پاکستان

به گزارش پارس به نقل از ایرنا، استان سیستان و بلوچستان واقع در جنوب شرق ایران به سبب موقعیت خاص جغرافیایی و همجواری با دو کشور پاکستان و افغانستان از حساسیت، توانمندی و ظرفیت های ویژه ای برخوردار است و همواره با این دو کشور و به ویژه پاکستان داد و ستد های فراوانی داشته است.

این استان حدود 300 کیلومتر با افغانستان و افزون بر 900 کیلومتر با پاکستان مرز مشترک دارد.

در سال های خیلی دور که مرزها از استحکام زیادی برخوردار نبود عبور و مرور از مرز به راحتی انجام می شد به طوری که مردم مرزنشین افغانستان و پاکستان بدون محدودیتی وارد ایران شده و برخی کالاها را به صورت کوله باری حمل کرده و در شهرهای مرزی سیستان و بلوچستان می فروختند.

شاید آن نوع فروش کالا را بتوان تجارت چمدانی کنونی نامید که در آن انواع مواد از کالاهای آرایشی بهداشتی گرفته تا ظروف چینی و بلور به فروش می رفت.

افزایش ضریب ایمنی مرزهای ایران که گفته می شود هم اینک 80 درصد مسیر عبور و مرور غیر قانونی افراد در مرز سیستان و بلوچستان مسدود شده و تحت کنترل در آمده سبب قانونمند شدن تجارت مرزی شده است و باید به این نکته توجه کرد که این تجارت هرگز متوقف نشده و نخواهد شد.

به گزارش سازمان صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان میزان صادرات استان سیستان و بلوچستان به کشور پاکستان از 203 میلیون و 938 هزار و 297 دلار در سال 90 با 36 درصد افزایش به 277میلیون و 712هزار و 16 دلار در سال 91 رسید و واردات نیز از 181میلیون و 214 هزار و 33 دلار در سال 90 با 11 درصد کاهش به 160میلیون و 82 هزار و804 دلار در سال 91 رسیده است.

همچنین ارزش دلاری کالاهای صادراتی کشور ایران به پاکستان از 659 میلیون و 518 هزار و 915 دلار در سال 90 با 12.5 درصد افزایش به 742 میلیون و پنج هزار و 138 دلار در سال 91 رسید. 

ارزش دلاری صادرات استان سیستان و بلوچستان به کشور پاکستان از 277میلیون و 712هزار و 16 دلار در سال 91 با 14.6 درصد کاهش به 237میلیون و 179هزار و 178 دلار در سال 92 رسید و واردات نیز از 160میلیون و82 هزار و 804 دلار در سال 91 با 38 درصد افزایش به 220 میلیون و 557 هزار و 272 دلار در سال 92 رسید.

ارزش دلاری صادرات کشور ایران به پاکستان نیز از 742 میلیون و پنج هزار و 138 دلار در سال 91 با 13.5درصد کاهش به 641 میلیون و 733 هزار و 710 دلار در سال 92 رسید و واردات از 886 میلیون و 391هزار و 151 دلار در سال 91 با 64 درصد کاهش به 320میلیون و 15 هزار و 450 دلار در سال 92 رسید.

مجموع صادرات از گمرکات و بازارچه های مرزی استان به پاکستان در سال93، 295میلیون و 856هزار و 755 دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 25درصد افزایش داشته است و کل صادرات استان نیز در سال 93 به ارزش 456میلیون و 888هزار و 993 دلار بوده که از این میزان حدود 65 درصد صادرات تنها به کشور پاکستان انجام شده است.

با توجه به همجواری بازارچه مرزی میرجاوه سیستان و بلوچستان با پاکستان، بیشترین حجم صادراتی بازارچه ها نیز از همین مکان انجام شده است.

همچنین در ادامه می توان به استناد آمارمقدماتی موجود در سایت رسمی گمرک ایران به میزان صادرات ایران به کشور پاکستان در این سال، به ارزش 945میلیون و 770 هزار و 536 دلار اشاره کرد که سهم سیستان و بلوچستان از این میزان به دلیل نزدیکی و همجواری با پاکستان حدود 31 درصد است. 

عمده کالاهای صادراتی در آن سال مصالح ساختمانی (سیمان)، قیر، تخم گشنیز، سیب درختی و محصولات شیمیایی و صنعتی بوده است.

صادرات سیستان و بلوچستان از طریق گمرک به کشور پاکستان از 185 میلیون و 442هزارو 857 دلار در سال 92 با 10 درصد کاهش به 166 میلیون و 421هزار و 957دلار در سال 93 رسید و از طریق بازارچه های مرزی نیز از 51میلیون و 736 هزار و 321دلار در سال 92 با 150 درصد افزایش به 129میلیون و 434 هزار و 798دلار در سال 93 رسید.

جمع کل صادرات استان به پاکستان در سال 92 از 237میلیون و 179هزار و 178 دلار با 25 درصد افزایش به 295 میلیون و 856هزار و 755 در سال 93 رسید.

کل واردات از کشور پاکستان از طریق گمرکات و بازارچه های مرزی استان در سال93 به میزان 200 میلیون و757 هزار و 416 دلار بوده است که بررسی ها نشان می دهد نسبت به مدت مشابه سال قبل 33درصد کاهش داشته است. 

با توجه به اینکه کل واردات استان در این مدت به ارزش یک میلیارد و 30 میلیون و 166 هزار و 402دلار است از این میزان تنها 19 درصد واردات از کشور پاکستان بوده است. 

میزان واردات ایران از کشور پاکستان در این مدت براساس آمار مقدماتی سایت رسمی گمرک ایران به ارزش263میلیون و 224 هزار و 545 دلار است و کالاهای مبادله شده شامل برنج خوراکی، گندم، کنجد، دام، نخود، پارچه، لوازم یدکی خودرو، کالاهای صنعتی و خانگی بوده است.

میزان واردات استان از طریق گمرک از 220 میلیون و 557 هزار و 272 دلار در سال 92 با 28 درصد کاهش به 158 میلیون و 503 هزارو 441 دلار در سال 93 رسید و از طریق بازارچه های مرزی استان نیز از 77میلیون و 946 هزار و 167دلار در سال 92 با 46 درصد کاهش به 42 میلیون و 253هزار و 975 در سال 93 رسید.

جمع کل واردات ازپاکستان به استان از 298 میلیون و 503 هزار و 439 دلار در سال 92 با 33 درصد کاهش به 200 میلیون و 757 هزار و 416دلار در سال 93 رسید.

مجموع صادرات در چهار ماه نخست امسال از گمرکات و بازارچه های مرزی استان به پاکستان 82 میلیون و 78هزار و 909 دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 16درصد افزایش داشته است.

کل صادرات استان در 4 ماهه اول سالجاری 171 میلیون و 561 هزار و 18 دلار بوده است که از این میزان حدود 48 درصد صادرات به کشور پاکستان بوده است. 

به استناد آمار مقدماتی سایت رسمی گمرک ایران، میزان صادرات ایران به کشور پاکستان در این مدت 197 میلیون و 562 هزار و 375 دلار بوده است که سهم سیستان و بلوچستان از این میزان حدود 41.5درصد است. 

عمده کالاهای صادراتی شامل مصالح ساختمانی (سیمان)، قیر، تخم گشنیز، سیب درختی و محصولات شیمیایی و صنعتی بوده است.

جمع کل صادرات به پاکستان از70 میلیون و 988 هزار و 80 دلار در چهار ماه ابتدای سال 93 با 16 درصد افزایش به

82 میلیون و 78 هزار و 909 دلار در چهار ماه ابتدای سال 94 رسیده است.

کل واردات از کشور پاکستان از طریق گمرکات و بازارچه های مرزی استان در 4 ماه نخست سال جاری 50 میلیون و 779 هزار و 593 دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل 37 درصد کاهش یافته است.

با توجه به اینکه کل واردات استان در این مدت 239 میلیون و 687 هزار و 212دلار بوده، از این میزان تقریبا 21 درصد واردات استان از پاکستان انجام شده است. 

به استناد آمارمقدماتی موجود در سایت رسمی گمرک ایران، میزان واردات ایران به کشور پاکستان در این مدت 73میلیون و 168 هزار و 561 دلار بوده است. 

اقلام عمده وارداتی نیز شامل برنج خوراکی، گندم، کنجد، دام، نخود، پارچه و غیره بوده است.

جمع کل واردات از پاکستان از 80 میلیون و 832 هزار و 39 دلار در چهار ماهه ابتدای سال 93 با 37 درصد کاهش به 50 میلیون و 779 هزار و 593دلار در چهار ماه ابتدای 94 رسیده است.

بر این اساس می توان گفت سیستان و بلوچستان دریچه مبادله کالا با کشور های آسیای میانه و به ویژه پاکستان به حساب می آید که با توجه به داشتن ارتباط با آب های آزاد اهمیتی دو چندان در تجارت دارد.