شعبه مک دونالد روی چاه فتحعلی شاه!
اکنون با توافق هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 و زمزمه لغو تحریم‌هایی که سال‌هاست علیه ما تحمیل شده است، این نگرانی به وجود آمده است که آیا منظور از لغو تحریم‌ها، برداشتن تحریم‌های تکنولوژیک بوده یا قرار است فرهنگ امریکایی در قالب «مک دونالد» به ایران باز گردد؟!
پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- محمدصادق عابدینی- رهبر معظم انقلاب نسبت به تلاش امریکا برای نفوذ فرهنگی در کشورمان با استفاده از نتایج مذاکرات هسته‌ای هشدار داده بودند. در چند روز اخیر برخی از رسانه‌ها با آب و تاب فراوان از احتمال حضور «مک دونالد» در ایران خبر دادند، شرکتی که به یکی از نماد‌های زندگی امریکایی تبدیل شده است.
یک چاه تا امریکا
آیا با حفر یک چاه 200 ذرعی (هر ذرع حدود یک متر) سر از ینگه دنیا در می‌آوریم؟! از زمانی که این سؤال در ذهن فتحعلی شاه قاجار شکل گرفت تا زمانی که «حاج سیاح» به عنوان اولین ایرانی پایش را به خاک ایالات متحده گذاشت چند دهه‌ای تأخیر افتاد. اما امریکایی‌ها بدون اینکه مانند شاه ایران هوس کندن چاه کنند، خود را به ایران رساندند. طبق آنچه در تاریخ ثبت شده است اولین برخورد امریکایی‌ها با ایرانیان آن هم در قالب حضور میسیونر‌های مذهبی و چیزی که از آن در عصر حاضر به عنوان «تهاجم فرهنگی» یاد می‌شود، رخ داد. اولین امریکایی‌ها سعی داشتند مردم ایران را به تغییر دین تشویق و ترغیب کنند و هر چه زمان گذشت با حضور بیشتر امریکایی‌ها در ایران نفوذ آنها در ساختار اداری، آموزش و پرورش و سیستم مالی قاجار‌ها بیشتر شد، اما هنوز هم شاهزاده‌های قجری علاقه بیشتری داشتند تا به روس یا انگلیس وابسته باشند تا ایالات متحده که رفت و آمد اولین سفیر ایران تا آنجا حدود شش ماه طول می‌کشید.
نشانی تهران، خیابان روزولت
از دامنه نفوذ امریکایی‌ها در ایران طی دوران پهلوی به حد کامل گفته شده و اسناد تاریخی بسیاری در این زمینه وجود دارد اما اکثر مطالعات صورت گرفته درباره نقش‌آفرینی امریکا در کشورمان معطوف به حضور سیاسی، نظامی و اقتصادی بوده و کمتر پیش آمده است که نسبت به تأثیرات فرهنگی که امریکایی‌ها در طول 53 سال حکومت پهلوی در ایران داشته‌اند، به طور عمومی و در رسانه‌ها بحث شود. اما در تاریخ شفاهی ایرانی‌ها هنوز هم طعم نوشابه‌های امریکایی، زرق و برق ماشین‌های فورد، لوازم خانگی جنرال، فیلم‌های کابویی، سریال مرد شش میلیون دلاری، مجلات مد و لباس امریکایی و سفر مستقیم به نیویورک با هواپیمایی ملی وجود دارد. ایرانیانی که اصلی‌ترین خیابان‌های پایتخت‌شان به نام رؤسای جمهور امریکا، روزولت و آیزنهاور نامیده شده بود، می‌خواستند کتاب‌هایشان را از مؤسسه فرانکلین بخرند، برای توسعه کشورشان به اداره «اصل چهار ترومن» بروند و از همه بدتر اینکه شاهد ساخت محلاتی در سطح شهر‌ها متناسب با سبک زندگی امریکایی باشند چیزی که در تهران امروز با نام «شهرک غرب» نامیده می‌شود، یادگار همین دوران است.
اگرچه انقلاب اسلامی و تحولات فرهنگی بعد از آن باعث شد تا رواج سبک زندگی غربی در ایران و پیاده شدن فرهنگ امریکایی زیستن تا حد زیادی متوقف شود اما همیشه در این سال‌ها تمایل زیادی از سوی ابزار‌های فرهنگی غربی برای انتقال محصولات خود به داخل ایران وجود داشته است. حتی در دوران تحریم نیز که کشورمان از دستیابی به بسیاری از محصولات کارخانجات امریکایی محروم بود، تولیدات فرهنگی این کشور که زمینه‌ساز اصلی امریکایی شدن جوامع مختلف است، از مبادی غیررسمی چون نوار‌های کاست و ویدئو و بعد‌ها CD و DVD گرفته تا رسمی‌ترین رسانه کشور یعنی تلویزیون پخش شده‌اند.
اکنون با توافق هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 و زمزمه لغو تحریم‌هایی که سال‌هاست علیه ما تحمیل شده است، این نگرانی به وجود آمده است که آیا منظور از لغو تحریم‌ها، برداشتن تحریم‌های تکنولوژیک بوده یا قرار است فرهنگ امریکایی در قالب «مک دونالد» به ایران باز گردد؟!
طی روز‌های اخیر چند گزارش درباره احتمال تأسیس شعبه‌های «مک دونالد» در ایران منتشر شده، شرکتی که یکی از مهم‌ترین ارکان سبک زندگی امریکایی به شمار می‌رود. رهبر معظم انقلاب روز گذشته درباره تلاش امریکا برای نفوذ فرهنگی در ایران هشدار دادند؛ «ایشان در دیدار علما، صاحبنظران و مهمانان اجلاس مجمع جهانی اهل بیت علیهم‌السلام و اجلاس اتحادیه رادیو- تلویزیون‌های اسلامی، مبارزه با نقشه‌های استکبار در منطقه را مصداق بارز جهاد فی سبیل‌الله خواندند و با اشاره به مقابله قاطع با «تلاش امریکا برای سوءاستفاده از نتایج مذاکرات هسته‌ای و نفوذ اقتصادی سیاسی و فرهنگی در ایران» افزودند: «نقشه نظام سلطه در منطقه بر دو پایه ایجاد اختلاف و نفوذ استوار است که باید با نقشه‌های صحیح هجومی و دفاعی به مبارزه هوشیارانه و بی‌وقفه با آن پرداخت.»
به نظر می‌رسد یکی از راه‌های مؤثر در جلوگیری از آنچه امریکا به دنبال آن است، توجه به تولید ملی در حوزه فرهنگ است؛ کالاهای فرهنگی کشورمان که قابلیت عرضه جهانی نیز داشته باشند باید جایگزین محصولاتی باشند که امریکا سال‌هاست در پی انتشار آنها در جهان است و از ابزارهایی مانند رسانه‌های نوین، سینما، تئاتر و فضای مجازی که همگی آورده‌های غرب به شمار می‌رود در راستای انسجام فرهنگی در داخل استفاده شود.
ارسال نظر