پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- سیدمحمودمعلمی- "کشاورزی در پساتحریم" عنوان سلسله گزارش هایی است که به بررسی کارشناسی کشاورزی ایران در شرایط پس از رفع تحریم های ظالمانه می پردازد. در این سلسله گزارش ها به فرصت های پیش آمده در حوزه تولید محصولات استراتژیک، تجارت الکترونیک فرآورده های کشاورزی و پروتئینی، صادرات محصولات زراعی و باغی، حضور موثر و مستمر در بازارهای هدف، فعالیت در بازارهای مجازی منطقه و بین المللی، تولید محصولات ارگانیک، معرفی و صادرات محصولات غذایی فرآوری شده ایران به بازارهای مصرف منطقه و ... خواهیم پرداخت.

اعمال تحریم های ظالمانه همه جانبه بر اقتصاد ایران موجب شد که رابطه تجاری ایران با بازارهای مصرف آن سوی مرزها با چالش هایی نظیر انتقال ارز به داخل و بالابودن تعرفه های صادراتی و ... مواجه شود اما شرایط پساتحریم و برداشته شدن برخی محدودیت های بانکی و تجارت الکترونیک فرصت هایی را برای مبادلات محصولات کشاورزی فراهم کرده که تدبیر در شرایط جدید می تواند به شکوفایی اقتصاد کشاورزی کشور منجر شود و متولیان امر را برای مدیریت شرایط جدید تولید رهنمون کند.

شعب بانک، دروازه ورود به بازارهای جهانی

بانک ها نقش اساسی در نقل و انتقال ارز و وجوه مربوط به صادرات کالا به شمار می روند شرایط پساتحریم و حذف تحریم های بانکی و مبادلات مالی در واقع دروازه جهان را به سوی ایران بازکرده و ایران می تواند از این دروازه به مبادلات ارزی در جهان بپردازد.

«مشهود» فعال اقتصادی حوزه تجارت موادغذایی درباره شرایط پساتحریم می گوید : شرایط جدید و امکان نقل و انتقال ارز بدون واسطه (که در شرایط تحریم صرافی های غیر رسمی و محلی این کار را انجام می دادند) موقعیت تجاری مناسبی را فراهم کرده که تاجر مواد غذایی و یا فعال اقتصادی حوزه محصولات کشاورزی بدون واسطه کالای خود را صادر و معادل ارز آن را از شبکه بانکی دریافت کند در این شرایط بسیاری از رفت و آمدها کم خواهد شد و یا نیازی به حضور فیزیکی صادرکننده در بازار هدف نخواهد بود ضمن اینکه قیمت تمام شده محصول صادراتی نیز کاهش خواهد یافت زیرا محصول بدون واسطه به بازار مصرف ارسال خواهد شد و وجه معادل آن نیز بدون واسطه به صادرکننده پرداخت خواهد شد.

این فعال اقتصادی آسیب پساتحریم بر محصولات کشاورزی را نیز یادآوری کرده و می گوید: البته اکنون شرایط به گونه ای نیست که بتوان با فرصت به وجود آمده کالای کشاورزی ایران را به بازارهای هدف منتقل کرد بلکه باید ابتدا محصول متناسب با استانداردهای جهانی تولید کرد و از کانال های رسمی که در وضعیت پساتحریم بر روی کالای ایرانی باز شده ، محصول ایرانی را به بازارهای جهانی صادر کرد؛ بنابراین در مرحله اول باید "کالای صادراتی" تولید کرد و در مرحله دوم کالای صادراتی را به بازارهای هدف صادر کرد و آنگاه تمامی "وجه معادل کالا" را دریافت کرد و اینگونه "جریان صحیح تجارت الکترونیکی محصولات کشاورزی" شکل خواهد گرفت.

درباره اثرات مثبت برداشته شدن تحریم ها خیال‌پردازی نکنیم

به نظر می رسد که ساختار سیستم بانکی ایران برای شرایط "پساتحریم بانکی" فراهم نیست. دکتر صفی الدین مدرس اقتصاد و مشاور بانکی تجارت الکترونیک ضمن بیان این مطلب می گوید: البته صحیح است که تحریم های بانکی برداشته شده و یا به زودی برداشته خواهد شد اما باید توجه داشته باشیم که تجارت الکترونیکی زیرساخت های فنی و ظرافت های مشخصی را نیاز دارد تا بتوان نقل و انتقال ارز را کارسازی کرد.

وی توضیح می دهد: ارز غالب تجارت جهانی دلار، یورو، یوان و در حوزه خلیج فارس که بسیاری از صادرات مجدد در آنجا صورت می گیرد ، درهم امارات است. بنابراین ساختار فنی بانکداری در ایران باید برای مبادلات این ارزها نوسازی و بازسازی شود تا تجارت واقعی الکترونیکی صورت بگیرد، لذا نباید خیال پردازی کنیم که از فردای برداشته شدن تحریم ها بتوانیم از شعب بانک های جهانی در ایران میزبانی کنیم و یا خود را برای جشن افتتاح شعب بانک های ایرانی در خارج آماده کنیم.

وی بازه زمانی حداقل 6 ماه را برای یکسان سازی زیرساخت های الکترونیکی سیستم بانکی ایران و سیستم بانکی جهانی عنوان کرد و ادامه داد: خوشبختانه توان برنامه نویسی و امنیت شبکه بانکی در ایران بسیار بالاست و مهندسان ایرانی ثابت کرده اند که توان کارهای بسیار بزرگتر از این را نیز دارند لذا باید به توان کارشناسان ایرانی اعتماد کرده و با طراحی نرم افزاری شبکه های مالی ، نقل و انتقال ارز و سیستم های گشایش اعتبارنامه های مالی به استقبال تجارت الکترونیکی در تمام زمینه های تجاری و بازرگانی بین المللی رفت. صفی الدین به نکته بسیار مهمی اشاره کرد و افزود: این خیلی مهم است که بدانیم و باور کنیم که دانش دانشمند ایرانی می تواند برای ایران و ایرانی برنامه نویسی کند و ما نباید اشتباهی که برخی کشورهای در حال توسعه مرتکب شدند، تکرار کنیم و از برنامه نویسان خارجی برای طراحی سیستم های بانکی ایران کمک بگیریم زیرا به تجربه ثابت شده که در برنامه هایی که دیگران برای ما می نویسند حفره های اطلاعاتی ناپیدایی ایجاد کرده که موجب وابستگی شده و هرازگاهی با دریافت اعتبارات هنگفتی به حل برخی "گپ های الکترونیکی" پرداخته و البته گپ های دیگری ایجاد می کنند!

این استاد دانشگاه درباره "امکان سنجی تجارت الکترونیکی محصولات کشاورزی ایران" یادآور شد: محصولات کشاورزی و به طور کلی فرآورده های غذایی ریسک رقابتی بسیار بالایی دارد به عبارت دیگر ذائقه مصرف کننده تعیین کننده کیفیت محصول است نه تبلیغ، بنابراین باید ابتدا بازارپسندی غذا در بازارهای مختلف را شناسایی کرد و متناسب با پذیرش بازار محصول را تولید و پس از آن به دریافت وجه معادل کالا از سیستم بانکی تجارت الکترونیکی دل خوش بداریم .

ایران حوزه خلیج فارس کشاورزی کشورهای در حال توسعه محصولات کشاورزی