سمن‌های اقلیت‌های دینی برای گفت‌وگوی ادیان یا بهره‌برداری سیاسی؟!
برای نظارت و عملکرد بهتر سمن‌ها لازم است مجرای مشخصی برای صدور این مجوز وجود داشته باشد، در غیر این صورت همچنان سمن‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد بدون کارایی خاصی مدتی حضور دارند و بعد غیر‌فعال می‌شوند بدون آنکه به هدف خود دست یابند.
پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- زهرا چیذری- معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در حالی از حمایت ویژه این وزارتخانه از تشکیل سمن‌های اقلیت‌های دینی خبر داد که هنوز تعریف مناسبی از سمن‌ها یا سازمان‌های مردم‌نهاد و فعالیت‌ها آنها در کشور وجود ندارد و همین امر موجب شده سازمان‌های مردم‌نهاد موجود نتوانند به اهداف پیش‌بینی شده خود دست پیدا کنند و گاهی مورد سوء‌استفاده‌های سیاسی قرار بگیرند؛ سرنوشتی که از نگاه اعضای خانه ملت در صورت فقدان نظارت و برنامه‌ریزی مناسب می‌تواند این سمن‌های نوپا را هم گرفتار کند.
محمدرضا رستمی در همایش «جوان ایرانی، صلح جهانی» که روز گذشته با حضور نمایندگان اقلیت‌های دینی جوانان در وزارت ورزش و جوانان برگزار شد، گفت: ما در وزارت ورزش و جوانان قصد داریم برای ایجاد امکان گفت‌وگوی مستمر با جوانان ایرانی ۲۳ میلیون جوان کشور را در مجموعه سمن‌ها متشکل کنیم. وی تصریح کرد: باید در جهت پایان دادن به سوءاستفاده از جوانان در عرصه بین‌المللی به ویژه خشونت‌های فرقه‌ای در خاورمیانه عمل کنیم. راه پایان دادن به این خشونت‌ها و سوءاستفاده از جوانان «گفت‌وگو» است و باید حرف‌های جوانان و ادیان الهی را در این زمینه بشنویم.
معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان گفت: اقلیت‌های دینی جوان می‌توانند در قالب سمن مجموعه‌های خود را تشکیل دهند و ما در جهت توانمندسازی از آنها حمایت می‌کنیم.
هدفی مشترک با تکیه بر اشتراکات دینی
اگر به سراغ قوانین تشکیل سمن‌ها بروید می‌بینید که سازمان غیردولتی تشکل‌هایی هستند که گروهی از اشخاص حقیقی یا حقوقی غیرحکومتی به صورت داوطلبانه با رعایت مقررات مربوط تأسیس شده و دارای اهداف غیرانتفاعی و غیرسیاسی است. موضوع فعالیت سازمان هم مشتمل بر یکی از موارد علمی، فرهنگی، اجتماعی، ورزشی، هنری، نیکوکاری و امور خیریه، بشردوستانه، امور زنان، آسیب‌دیدگان اجتماعی، حمایتی، بهداشت و درمان، توانبخشی، محیط زیست، عمران و آبادانی و نظایر آن یا مجموعه‌ای از آنهاست. بر این اساس کم نیستند سمن‌هایی که جوانانی از ادیان مختلف الهی در کنار هم برای تحقق اهداف یاد شده تلاش می‌کنند و از این رهگذر محملی برای تعامل بهتر و گفت‌وگوی میان ادیان هم به نوعی فراهم می‌آید زیرا جوانانی با مذاهب مختلف بر پایه اشتراکات ادیان الهی برای هدفی مشترک در کنار هم قرار می‌گیرند. با وجود این اما تفکیک جوانان اقلیت‌های مذهبی در قالب سازمان‌های مردم‌نهاد از سایر جوانان، موضوعی است که از نگاه نمایندگان مجلس اهداف آن چندان مشخص نیست و لازم است بررسی‌های دقیق‌تری روی آن صورت گیرد.
سمن‌های اقلیت‌های مذهبی فرصت است؟
هرچند اکثریت مردم کشورمان را مسلمانان تشکیل می‌دهند اما از دیرباز روابط تنگاتنگی میان مسلمانان و اقلیت‌های دینی در زیر پرچم واحد جمهوری اسلامی ایران برقرار بوده است. به همین خاطر هم در تمامی مقاطع حساس تاریخی و جایی که پای منافع وطن در میان بوده است، تمامی اقلیت‌های دینی در کنار مسلمانان حضوری حماسه‌آفرین داشته‌اند. گواه این ادعا هم شهدای اقلیتی است که در دوران هشت سال دفاع مقدس برای دفاع از کیان وطن در خطوط مقدم جبهه‌ها حاضر شدند و جان خود را پای دفاع از سرزمینشان فدا کردند. این تعامل و زندگی مسالمت‌آمیز همچنان هم در جامعه ما وجود دارد. شهروز افخمی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در این‌باره با اشاره به اینکه در کشور ما ادیان الهی از آزادی کامل برخوردار بوده و با احترام متقابل در کنار هم زندگی می‌کنند، می‌گوید: باید اهداف و مرامنامه این سمن‌ها مشخص باشد. سمن‌ها نباید دولتی باشند زیرا در این صورت فقط اسم‌شان باقی می‌ماند و مورد بهره‌برداری‌های سیاسی قرار می‌گیرند.
به باور وی اگر سمنی هدف روشن، مرامنامه و تحرک داشته باشد می‌تواند در زمینه برداشتن مشکلات و اداره کشور هم مشارکت داشته و کمک کند اما این کاملاً به رفتار و سیاست‌هایی بستگی دارد که در قبال این سمن‌ها اتخاذ می‌شود در غیر این صورت فعالیت سمن‌ها می‌تواند حتی نگرانی‌هایی را نیز ایجاد کند.
سمن اقلیت‌های دینی محل تأمل است
محمد‌اسماعیل سعیدی، دیگر عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی نیز در این باره می‌گوید: ما همیشه در طول تاریخ کشورمان بحث گفت‌وگو و تعامل ادیان الهی را داشته‌ایم اما اینکه سمن‌ها چه نفعی در این ارتباط می‌توانند داشته باشند نکته‌ای است که باید روی آن تأمل کرد. از نگاه این عضو خانه ملت باید دید ایجاد سمن‌های اقلیت‌های دینی چقدر می‌تواند در تعامل سازنده بین ادیان الهی اثرگذار باشد و آیا این کار ظرفیت حرکت اثربخشی در جهت رسیدن به نقاط مشترک به شمار می‌رود یا نه؟
بنا به تأکید سعیدی به هر حال هر اقلیتی به دنبال اثبات خویش است و هم اکنون نیز ما با جریان‌هایی از درون اقلیت‌ها مواجهیم.
این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با اشاره به فقدان استراتژی و چارچوب مشخص در رابطه با سمن‌ها در کشور می‌افزاید: ابتدا باید چارچوب‌های کلی سمن‌ها در کشور مشخص شود بعد از آن وزارتخانه‌ای مانند وزارت ورزش و جوانان در این باره نظر بدهد، چراکه هم اکنون مباحث متعددی در ارتباط با سمن‌ها وجود دارد و باید تجدید‌نظرهایی در این حوزه صورت گیرد، به خصوص در‌باره این مورد خاص تشکیل سمن‌های اقلیت‌های دینی لازم است تا در مجلس مطرح و مورد بررسی قرار گیرد و سپس اجرایی شود.
مرگ سمن‌ها با بهره‌برداری سیاسی
سعیدی در ارتباط با چالش‌های سمن‌ها در کشور می‌گوید: ما در حال حاضر با عدم نظارت حاکمیتی در حوزه سمن‌ها مواجهیم. باید شیوه نظارت روی سمن‌ها یک تعریف شفاف و مشخص داشته باشد. همچنین نباید فضایی برای بهره‌برداری سیاسی از سمن‌ها وجود داشته باشد. سمن‌ها سازمان‌های مردم‌نهادی هستند که در جهت موضوعات خاص فرهنگی، اجتماعی یا عام‌المنفعه فعالیت می‌کنند، بنابراین اگر مورد بهره‌برداری سیاسی قرار بگیرند، نمی‌توانند به اهداف خودشان دست یابند و موضوع بهره‌برداری سیاسی از سمن‌ها در گذشته هم اتفاق افتاده بود. بنا به تأکید وی یکی دیگر از چالش‌هایی که در حوزه سمن‌ها وجود دارد، این است که اگرچه مطابق قانون باید از وزارت کشور مجوز بگیرند اما هم اکنون از مجاری مختلفی امکان صدور این مجوز وجود دارد، به طور مثال اصناف برای خودشان مجوز می‌دهند، سازمان‌هایی نظیر محیط زیست برای خودش مجوز می‌دهد در حالی که برای نظارت و عملکرد بهتر سمن‌ها لازم است مجرای مشخصی برای صدور این مجوز وجود داشته باشد، در غیر این صورت همچنان سمن‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد بدون کارایی خاصی مدتی حضور دارند و بعد غیر‌فعال می‌شوند بدون آنکه به هدف خود دست یابند.
ارسال نظر