آب «وان»، دریاچه تشنه «ارومیه» را سیراب می کند؟

به گزارش پارس به نقل از ایسنا «از آن‌جا که دریاچه ارومیه بیش از ۱۲۰۰ متر بالاتر از سطح دریای آزاد قرار گرفته، انتقال آب از دریاچه وان که حدود 200 متر بالاتر از دریاچه ارومیه است ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر از دریای خزر است که بیش از ۲۰ متر پایین‌تر از دریای آزاد است.»

در حالی که یکی از نمایندگان مجلس از طرح انتقال آب از سرچشمه‌های کرا در گرجستان و دریاچه سوان در ارمنستان به دریاچه ارومیه خبر داده بود دکتر ناصر آق، عضو هیات علمی دانشگاه ارومیه می گوید قرار نیست چنین طرحی اجرا شود و گزینه‌های بسیار بهتری وجود دارد.

بنیان‌گذار "پژوهشکده آرتمیا و آبزیان" با تاکید بر این که فعلا هیچ طرح خاصی برای انتقال آب از گرجستان و ارمنستان وجود ندارد، خاطرنشان کرد: «قبلا یک صحبت اولیه شده بود که شاید انتقال آب از دریاچه سوان ارمنستان به عنوان یک گزینه مطرح باشد، ولی بعدها دیگر صحبت خاصی در مورد آن نشد.»

خشک شدن دریاچه ارومیه از دو دهه پیش شروع شد و از ۱۴ سال قبل شدت گرفت. در این مدت پژوهش‌های مختلفی برای یافتن یک راه حل عملی درباره این دریاچه شد.

به گفته ناصر آق به دلیل اهمیت ویژه‌ای که دریاچه ارومیه دارد، همه گزینه‌ها از جمله رساندن آب از داخل، به عنوان مثال از دریای خزر و یا از کشورهای همسایه مانند کشور ترکیه، یعنی از دریاچه وان در دست بررسی است، اما برخی گزینه‌ها مثل انتقال آب از دریاچه وان نسبت به دیگری عملی‌تر و کم‌هزینه‌تر هستند اگر چه همین راه‌حل هم باید به دقت بررسی شود.

این کارشناس به دویچوله گفت: باید مطمئن شد که شرایط دریاچه ارومیه از جمله میزان املاح آن و اکوسیستم متفاوت آن مشکل خاصی ایجاد نکند، یکی از گزینه‌های مهم می‌تواند دریاچه وان باشد و به همین خاطر هم اخیرا در این زمینه صحبت‌هایی شده ولی آن‌هم هنوز در حد طرح است و باید همه جوانب آن بررسی شود. از دیگر مسایل در دست بررسی هزینه‌های این انتقال و هم‌چنین میزان تعاملی است که باید میان دو کشور ایران و ترکیه برقرار باشد.

آق خاطرنشان کرد: اکنون دولت ۲۷ طرح را به عنوان راه‌کارهای مهم برای احیای این دریاچه تصویب کرده و بودجه بسیار بزرگی را هم برای ‌آن پیش‌بینی کرده است.

او تاکید می‌کند که احیای دریاچه ارومیه کار بسیار دشواری است، زیرا شرایط این دریاچه بسیار بحرانی است.

آق در عین حال می گوید: «بستر دریاچه‌ای ارومیه بر اثر خشکسالی دراز مدت و جمع شدن رسوبات نمکی و غبارهایی که بر دریاچه نشسته تخریب شده است. بستن ‌آب به دریاچه‌ای با این ویژ‌گی‌ها بسیار مشکل است زیرا آب به سرعت در آن تبخیر می‌شود ولی این حرف که نمی‌توان با انتقال آب به دریاچه ارومیه آن را نجات داد، تنها زمانی درست است که ما بخواهیم کل دریاچه ارومیه را با ابعاد قبلی آن (۵۵۰۰ کیلومتر مربع با عمق متوسط شش متر و حداکثری ۱۶ متر) احیا بکنیم. ولی می‌توانیم برای دریاچه‌ای با وسعت حداکثر ۳۰۰۰ کیلومترمربع با عمق متوسط دو متر. اگر برای چنین طرح برنامه ریزی کنیم، آن وقت احتمال احیای دریاچه هم هست.»

او تاکید می‌کند که احیای دریاچه ارومیه حتی در وسعتی بسیار کوچک‌تر از سابق نیز برای محیط زیست منطقه از اهمیت بالایی برخورار است. از سوی دیگر می‌تواند به صنعت توریسم دوباره جان دهد و جلوی بیابان‌زایی و غبارهای نمک که می‌تواند در آینده سطح وسیعی از منطقه را غیرقابل زیست کند، گرفته شود.