چرا غرب به سازش با سوریه روی‌آورد

در نشست مشترک وزیران خارجه جمهوری اسلامی ایران، سوریه و نماینده ویژه دولت روسیه در تهران طرح به روز شده ایران برای پایان بحران 53 ماهه سوریه مورد بحث قرار گرفت.

هر چند جزئیات این طرح هنوز فاش نشده اما گمانه زنی ها نشان می‌دهد که ایران در طرح 4 ماده ای قبلی خود بر اساس واقعیت‌های میدانی سوریه تغییراتی ایجاد کرده است.

در این طرح جدید موضوع تشکیل یک دولت انتقالی به ریاست بشار اسد تا سال 2021 مورد توجه قرار گرفته وپس از آن انتخابات ریاست جمهوری با شرکت همه طیف‌های سیاسی مخالف دولت سوریه بر گزار خواهد شد.

در حقیقت در این طرح مراجعه به صندوق های رای‌گیری برای تعیین سرنوشت آینده سوریه به عنوان محوری‌ترین بخش این طرح تلقی شده است.

ولید المعلم وزیر خارجه سوریه قرار است این طرح را در هیئت دولت این کشور مطرح کند تا جزئیات آن مورد بحث قرار گیرد. در صورت موافقت دولت سوریه این طرح برای ارائه به شورای امنیت سازمان ملل به عنوان یک سند رسمی بین المللی ،در اختیار بان کی مون دبیر کل سازمان ملل قرار خواهد گرفت.

ابتکار ایران برای حل بحران سوریه

اما سوالی که مطرح است این است که چه اتفاقی رخداده که طرح جمهوری اسلامی برای پایان دادن به بحران سوریه بار دیگر مورد توجه قرار گرفته است؟

عوامل زیادی چه در داخل سوریه و چه در خارج از این کشور روی داد که به تغییر نگرش بازیگران منطقه‌ای وفرامنطقه ای بحران سوریه منجر شد.

طولانی شدن بحران سوریه ، خروج گروهک های تروریستی از سیطره قدرت های منطقه ای و فرا منطقه‌ای وپیروزی های اخیر ارتش سوریه در مناطق استرتژیک زبدانی وجسر الشغور موجب شد تا آمریکا و غرب راه حل های سیاسی را ترجیح دهند.

به نظر می رسد باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا تلاش می‌کند تا پس از توافق هسته ای ایران و 1+5 به بحران منطقه پایان دهد تا به عنوان یک پروسه تبلیغاتی برای حزب دموکرات آمریکا مورد بهره برداری سیاسی قرار گیرد.

پیام آمریکا به سوریه

از این رو اخیرا آمریکا پیام‌هایی برای دولت سوریه ارسال داشته مبنی بر این که رئیس جمهوری  آمریکا در صدد پایان دادن به بحران سوریه از راهکارهای سیاسی برآمده است.

در جریان نشست  اخیر وزرای خارجه آمریکا ، روسیه و 6 کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس، طرح جدید ایران برای حل بحران سوریه مورد بحث قرار گرفت.

پیش از آن جواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در جریان سفر به کشورهای کویت، قطر و عراق طرح به روز شده ایران برای پایان دادن به بحران53 ماهه سوریه را با رهبران این 3 کشور عربی مورد بحث قرار داد.

گفته می شود جان کری وزیر خارجه آمریکا در نشست دوحه  از همتایان خود در شورای همکاری خلیج فارس خواست تا با این طرح مخالفت نکنند.

عربستان و بحرین مخالف طرح ایران برای سوریه اند

ظاهرا اغلب وزرای خارجه  کشورهای عرب حوزه خلیج فارس از جمله قطر، امارات عربی متحده ،کویت و پادشاهی عمان با طرح صلح ایران موافقت کرده اند اما عربستان وبحرین با آن مخالفند.

عربستان نمی خواهد که پایان بحران سوریه به نام جمهوری اسلامی ایران ثبت شود اما سرانجام تحت فشار آمریکا و روسیه ناچار خواهد شد تا موضع خود را در خصوص بحران سوریه تغییر دهد.

از سوی دیگر ترکیه که نقشی کاملا تخریبی در بحر ان سوریه ایفا کرده است اکنون به بهانه سرکوب داعش ارتش خود را به بخش هایی از مناطق مرزی مشترک با سوریه وارد کرده است.

با این حال ترکیه ناچار است در برابر فشارهای آمریکا و غرب تسلیم شود و طرح صلح ایران را در نهایت بپذیرد. در چنین شرایطی جامعه جهانی راهی جز پذیرش طرح صلح جمهوری اسلامی نخواهد داشت زیرا این طرح برآیند شناخت میدانی، سیاسی و اجتماعی ایران از اوضاع داخلی سوریه است.

روسیه ، چین ، عراق و لبنان به عنوان هم پیمانان مورد اعتماد سوریه از طرح آتش بس ایران در سوریه استقبال کرده اند زیرا آن را به واقعیت های میدانی سوریه نزدیک می دانند.

دلیل این امر این است که روسیه وچین اعتقاد دارند که سرنگونی قهری دولت بشار اسد کشور سوریه را به سومالی جدیدی در قلب خاورمیانه تبدیل خواهد

کرد که این امر امنیت جهانی را دچار مخاطره خواهد ساخت.

لذا از آنجایی که آمریکا و غرب به این نتیجه رسیده‌اند که هیچگونه گزینه مناسبی برای جایگزینی بشار اسد وجود ندارد  نگاه خود را نسبت به بحران سوریه تغییر داده و ناچارند راه حل سیاسی را دنبال کنند.

برآیند گزارش‌ها نشان می‌دهد که دولت سوریه با طرح 4 ماده ای ایران برای پایان دادن به بحران این کشور موافقت خواهد کرد و در چنین فرایندی  می

توان پیش بینی کرد که سال 2015 سال پایان بحران نفس‌گیر سوریه خواهد بود.

یادداشت: حسن هانی زاده کارشناس ارشد مسائل سوریه