چرا ماهشهر گرم‌ترین نقطه جهان نیست؟/ آ یا این رکورد گرمایی برای ما یک افتخار است؟
در ماهشهر نمی‌توانیم دمای ٦٧ درجه داشته باشیم چون رطوبت بسیار بالای هوا، مانع از آن می‌شود که آفتاب به‌طور مستقیم به زمین بتابد.
پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- سعید برآبادی- پنجشنبه گذشته برای اهالی بندر ماهشهر روز عجیبی بوده؛ گروه هواشناسی روزنامه واشنگتن‌پست، گرمای ٦٧ درجه سانتی‌گراد و رطوبت ٩٠ درصدی در این شهر را اعلام و به همین بهانه، این شهر را گرم‌ترین نقطه جهان عنوان کرده و از سوی دیگر، هواشناسی خوزستان با تکذیب افزایش دمای ٦٧ درجه‌ای، اعلام کرده که این خبر صحت ندارد. از پروفسور پرویز کردوانی، پدر علم کویرشناسی در ایران و کسی که چاله لوت را به‌عنوان گرم‌ترین نقطه جهان در سال ٢٠٠٥ به ثبت رساند، درباره این موضوع چند سؤال پرسیده‌ایم:
آیا این اولین‌بار است که گمانه‌زنی‌ها، گرم‌ترین نقطه جهان را در ایران نشان می‌دهد؟
اولین‌بار در سال ١٩١٣ میلادی، یعنی ١٢٩٢ خورشیدی، گرم‌ترین نقطه جهان با دمای ٥٦,٧ درجه سانتی‌گراد در «دره مرگ» آمریکا به ثبت رسید. ٩ سال پس از این تاریخ، در صحرای آفریقا، منطقه‌ای به نام العزیزی لیبی با دمای ٥٨ درجه به‌عنوان گرم‌ترین نقطه جهان ثبت شد. در سال ١٣٨٢ کوئینزلند استرالیا با دمای ٦٩.٣ درجه سانتی‌گراد به‌عنوان گرم‌ترین نقطه جهان ثبت شد اما یک سال بعد، در ایران نقطه‌ای با دمای ٧٠.٧ درجه سانتی‌گراد پیدا شد که نشان می‌داد گرم‌ترین نقطه جهان است. این نقطه که امروز به چاله لوت کردوانی مشهور شده با وقفه‌هایی، چندسال پیاپی به‌عنوان گرم‌ترین نقطه جهان با دمایی بالاتر از ٧٠ درجه به ثبت رسیده و حالا اعلام کرده‌اند هم که بحث درباره بندر ماهشهر است.
ثبت چاله لوت به‌عنوان گرم‌ترین نقطه دنیا توسط شما صورت گرفت؟
در کتاب آقای علوی‌پناه به نام «اصول سنجش از دور نوین و تفسیر تصاویر ماهواره‌ای و عکس‌های هوایی» آمده که کردوانی دمای بالای ٦٨ درجه را در بیابان لوت به‌عنوان بالاترین دمای جهان به ثبت رسانده و در سال ٢٠٠٥ ناسا آن را تأیید کرده است. منتها بین نمونه دره مرگ آمریکا و نقطه‌ای مثل چاله لوت یک فرق هست و آن‌هم در شیوه اندازه‌گیری است. در مورد دره مرگ و العزیزی لیبی، اندازه‌گیری دما از نزدیک بوده اما در بقیه موارد، این کار توسط ماهواره انجام شده است. در سال‌های ٢٠٠٤، ٢٠٠٥ و ٢٠٠٩ بیابان لوت گرم‌ترین نقطه جهان بوده است البته نه گندم بریان که به اشتباه اطلاع‌رسانی شده، باید از شهداد به خط مستقیم ٧٠ کیلومتر به سمت شرق بروید تا به پست‌ترین نقطه بیابان لوت که پست‌ترین نقطه داخلی ایران است، برسید.
آ یا این رکورد گرمایی برای ما یک افتخار است؟
به‌طور خلاصه، از ٩ سالی که بررسی دما انجام شده، پنج سال ایران با دمای بالای ٧٠ درجه، گرم‌ترین نقطه جهان را در خود داشته و این به اعتقاد من از افتخارات یک کشور است که می‌تواند صاحب چنین جاذبه مهمی باشد اما مسئله اینجاست که از این جاذبه توریستی چه استفاده‌ای می‌شود کرد. به‌خاطر دارم پس از ثبت چاله لوت، یک آلمانی برای بازدید از شهداد به ایران آمد اما متأسفانه کسانی که آشنا به مسیر بودند از بردن او به این نقطه خودداری کردند. او اصرار کرده بود که باید این نقطه داغ بیابان را ببیند اما به او گفته بودند که هوا آن‌قدر گرم است که زنده به آن نقطه نمی‌رسیم. چنین جاذبه‌ای در کشور وجود دارد و متأسفانه از آن درست استفاده نمی‌شود. کویر و بیابان برای تمام مردم جهان جذاب است؛ کلوت‌ها، کویرهای قندیلی و نوع زندگی مردم در این مناطق بسیار دیدنی است اما در این زمینه نه سرمایه‌گذاری می‌شود و نه به جنبه‌های توریستی آن فکر می‌کنند.
درباره تکذیب خبر ماهشهر چطور؟ چه اتفاقی در این بندر خلیج‌فارس افتاده است؟
دقت داشته باشید که منبع گرما، از انعکاس تابش نور خورشید بر زمین است. اما در ماهشهر نمی‌توانیم دمای ٦٧ درجه داشته باشیم چون رطوبت بسیار بالای هوا، مانع از آن می‌شود که آفتاب به‌طور مستقیم به زمین بتابد اما به‌طورکلی این بندر به‌خاطر باد گرمی که از روی ماسه‌های ربع‌الخالی به این سمت می‌آید، مستعد گرماست و واقعا اگر خلیج‌فارس در این منطقه نبود و رطوبت هوا پایین بود، حتی موزهای بنادر نیز روی درخت خشک می‌شدند! البته اگر هوای این استان بعضی از روزها غیرقابل‌تحمل می‌شود به‌خاطر توأم‌شدن گرما، شرجی دریا، دود کارخانه‌ها و مواد عفنی فاضلاب‌ها و ریزگردهایی است که به این استان و ٢٣ استان دیگر کشور وارد می‌شوند. شهرهای صنعتی این استان کارخانه‌هایی دارند که عین کوره‌های آجرپزی قدیم در هوا دود می‌کنند، فاضلاب یا به زمین می‌ریزد یا در شهرهای ساحلی، مانند بندر ماهشهر، مستقیم وارد دریا می‌شود. همه اینها دست‌به‌دست هم داده که چنین هوای آلوده و غیرقابل‌تحملی را در بعضی از روزها، مردم استان خوزستان شاهد باشند.
ارسال نظر