پايگاه خبري تحليلي «پارس»- حسين بردبار- هرچند مصوبه شوراي پول واعتبار درارديبهشت ماه براي کاهش نرخ سود بانکي توانست مقداري به اوضاع تعيين سودهاي بلندمدت بانکي سامان دهد اما مراجعه به بانک هاي گوناگون و کنکاشي در نرخ هاي سود کوتاه مدت فعلي سپرده ها و قراردادهاي حاکم بر انواع بانک ها و موسسات مالي واعتباري نشان دهنده نوعي نابساماني و آشفتگي در اين نرخ هاست که درمواردي بيم دور زدن مصوبه شوراي پول و اعتبار نيز از آن مي رود، خاصه اين که با ورود بانک ها به بازار سرمايه امکان انعقاد انواع قراردادهاي کوتاه مدت از طريق برخي از کارگزاري ها براي اختصاص سود هاي بيشتر از حد مصوب نيز دربرخي از بانک هاي خصوصي يا شبه خصوصي وجود دارد. گرچه بر اساس آخرين بخشنامه هاي درحال اجرا دربانک هاي دولتي نرخ سود کوتاه مدت براي سپرده هاي روزشمار 10 درصد و براي سپرده هاي کوتاه مدت 9 ماهه حداکثر 18 درصد است اما نرخ سود کوتاه مدت دربانک هاي خصوصي و موسسات اعتباري بعضا از19 تا 22 درصد متغير است.

به يکي از شعب بانک پاسارگاد مي رويم و از متصدي شعبه مي خواهيم که پرسود ترين سرمايه گذاري کوتاه مدت بانک خود را به ما معرفي کند،وي که مردي ميانسال است درپاسخ به گزارشگر ما مي گويد:اوراق {بهادار} متعلق به صندوق (الف .ف) در بانک هست که 22 درصد به شما سود مي دهد؛ فقط از زماني که درخواست برداشت آن را ارائه کنيد تا زماني که پول به شما بازمي گردد، يکي دو روز زمان مي برد.وقتي به وي مي گويم که مي خواهم از لحاظ شرعي مشکلي براي من پيش نيايد، ادامه مي دهد:اينجا بانک است و تحت ضوابطي کار مي کند،  اينجا بانک خارج از کشور که نيست. وي درپاسخ به اين که اين نرخ 22 درصد سود بايد نرخ حداقل علي الحساب باشد تا به لحاظ شرعي مشکلي پيش نيايد، ضمن تاييد موضوع مي افزايد: طرح اصلي اين نوع سرمايه گذاري ها ابتدا توسط بانک مرکزي بررسي و سپس تاييد مي شود ولي معمولا بيشتر از اين نيز سودي براي بانک در پي ندارد و صرفه اي هم براي بانک ندارد. به گفته وي بانک پاسارگاد نقش کارگزار آن شرکت را بازي مي کند، آن ها پولشان پيش ماست و پول را برمي دارند و سرمايه گذاري مي کنند و سودش را به حساب ما مي ريزند و سود اوراق بهادار بانک ها دراصل توسط بانک پاسارگاد وبانک مرکزي تضمين مي شود.

سپرده کوتاه مدت با نرخ بالاي 19 درصد
از رئيس يکي از شعب بانک آينده مي پرسيم درصورتي که بخواهيم 10 ميليون تومان به صورت کوتاه مدت و قابل دسترسي در بانکتان سرمايه گذاري کنيم، کدام حساب بيشترين سود را به ما مي دهد؛ درپاسخ مي گويد:اگر رقم اين سرمايه گذاري بالاي 50 ميليون تومان بود، مي توانستيم سبدگرداني {در بورس} را به شما پيشنهاد کنيم که نرخ خيلي خوبي هم داشت اما براي اين مبلغ،سپرده کوتاه مدتي که دسترسي آني داشته باشد را با نرخ 19 درصد داريم (به صورت دقيق تر 19 و 73 صدم درصد) که سود آن را نيز ماهانه به صورت روزشمار دريافت مي کنيد. به گفته وي اين سپرده نرخ تنزيل ندارد و هر زمان که بخواهيد مي توانيد پول خود را از آن برداشت کنيد ولي درسبدگرداني به سپرده ها هرسه ماه يک بار با نرخ 25 درصد سود تعلق مي گيرد و اگر کسي بخواهد زير سه ماه پولش را بردارد نرخ آن 19 درصد مي شود که مانند يک حساب کوتاه مدت عادي است.مراجعه به يکي از شعب بانک سامان نيز همين نتيجه را مي دهد، متصدي شعبه مي گويد که به تازگي نوعي حساب "سيميا" اجازه افتتاح دارد که به شما 19.5 درصد سود مي دهد، البته بايد سعي کنيد که سپرده شما زير 10 ميليون تومان نباشد چون هر روزي که از 10 ميليون تومان کمتر پول درحساب باشد، به همان روز سودي تعلق نمي گيرد. وقتي از وي مي خواهم که بروشور يا نوشته اي براي توضيح بيشتر اين نوع حساب ارائه کند، مي گويد: شرايط افتتاح اين حساب تازه اعلام شده است و الان ما فقط مي توانيم توضيح بدهيم. البته وي درپاسخ به پرسش ما درباره نوع اين سپرده مي گويد که اين سپرده از نوع کوتاه مدت روز شمار است.

نرخ 20 درصد براي سپرده کوتاه مدت وبلند مدت!
اما مراجعه به يکي از شعب موسسه مالي واعتباري ثامن الحجج (ع) نتيجه عجيب تري را رقم مي زند. وقتي از مدير اين شعبه (درخيابان 15 خرداد تهران) مي پرسيم که حداکثر سودي که براي سپرده هاي کوتاه مدت شما وجود دارد، چقدر است، مي گويد: سپرده هاي کوتاه مدت و سپرده هاي يک ساله، هردو نرخ 20 درصد دارند، يعني چه حساب کوتاه مدت و چه حساب سپرده يک ساله بازکنيد، سودش 20 درصد است.

مي پرسم پس مزيت حساب بلند مدت بر کوتاه مدت چيست که توضيح مي دهد: در حساب بلند مدت طي يک سال هر تغييري که در نرخ سود ايجاد شود، شما همان نرخ سود {20 درصدي} را خواهيد گرفت اما درحساب هاي کوتاه مدت اگر زماني سود 10 درصد شد، تابع اين نرخ سود مي شود.

حداکثر سود کوتاه مدت دربانک هاي دولتي
با اين حال مراجعه به ساير بانک هاي دولتي و شبه دولتي اعم از بانک هاي ملي، سپه، ملت، تجارت و صادرات نشان مي دهد که حداکثر نرخ سود علي الحساب براي سپرده هاي کوتاه مدت روزشمار، 10 درصد؛ سپرده هاي سه ماهه، 14 درصد؛ سپرده هاي شش ماهه، 16 درصد و سپرده هاي 9 ماهه، 18 درصد است. متصدي يکي از شعب بانک سپه در پاسخ به اين که آيا امکان برداشت از سپرده هاي 18 درصدي وجود دارد يا خير، مي گويد: اگر بخواهيد سود 18 درصدي به اين سپرده ها تعلق گيرد تا 9 ماه حق برداشت از اين حساب را نداريد. يکي از مديران شعب بانک ملي نيز با بيان اين که براي اعمال نرخ سود سپرده هاي کوتاه مدت طبق روال سابق عمل مي شود، مي گويد: تاکنون بخشنامه جديدي براي نرخ هاي کوتاه مدت سپرده ها به ما اعلام نشده است و مثل روال گذشته عمل مي کنيم.

بازی بانک مرکزی پول تجارت سرمایه سرمایه گذاری شورای پول و اعتبار نرخ سود بانکی نرخ سود