تحریم‌ها کامل هم رفع شود تازه می‌شویم مجارستان/ چرا آب خوردن را به تحریم ربط می‌دهید؟/جزو دلواپسان نیستيم+ تصاوير

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- جلسه «آنچه خود داشت...» امروز در سالن شهيد مطهري در دانشگاه امام صادق(ع) با حضور جمعی از اساتید، دانشجویان و دبیران اقتصادی رسانه ها برگزار شد.  در اين جلسه دكتر منوچهر منطقي(رييس سازمان صنايع هوايي)، دكتر احمد توكلي(نماينده مردم تهران و استاد و عضو هيات علمي دانشگاه شهيد بهشتي)، دكتر عادل پيغامي(معاون پژوهشي و عضو هيات علمي ورييس مركز تحقيقات دانشگاه امام صادق(ع)) و دكتر حسين راغفر(استاد و عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا(س)) و احسان خاندوزي(استاد و عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي) در مورد «الگوی باز کردن گره تحریم» و «تحريم و خود تحريمي» به ايراد نقطه نظرات خود پرداختند.

 بیش از صد سال است که نفت خام می‌فروشیم
حسین راغفر در میزگرد عنوان «آنچه خود داشت، گره اقتصاد ایران کجاست، تحریم یا خود تحریمی؟» که در دانشگاه امام صادق برگزار شد، با اشاره به موضوع ضرورت اصلاح ساختارهای اقتصادی اظهارداشت: با ذکر یک عامل نمی‌توان راه حل اقتصاد ایران را منحصر کرد، اقتصاد سالهاست برنامه دارد، اما هیچ گاه بر مبنای راهبرد توسعه نبوده است.

وی ادامه داد: الگوی مطلوبی که برای اقتصاد ترسیم می‌شود، هیچ‌جا مکتوب نیست و مشخص نبوده که کدام بخش قرار است، الگو باشد.

استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا(س) با طرح این سوال که برای توسعه اقتصاد از کجا باید شروع کنیم، به کشور چین اشاره کرد و گفت: این کشور با عظمت اقتصادی در دنیا روی 5 صنعت پیش برنده تاکید می‌کند و منابع را روی این بخش‌ها سرمایه گذاری کرده و هدف‌گذاری کمی برای اهداف توسعه صنعتی به طور مشخص در افق‌های زمانی ترسیم کرده است.

این اقتصاددان تاکید کرد: هرج و مرج برنامه‌ای در اقتصاد کشور وجود دارد، برای مثال به آمارهایی می‌توان اشاره کرد که این موضوع را نشان می‌دهد، در کشور 1200 شرکت ماشینی داریم که 400 مورد آن فعال است و برای این شرکت‌ها امکانات و ماشین‌آلات با اعتباری بالغ بر یک میلیون یورو از اتریش وارد می‌شود، 800 تای دیگر از شرکت‌ها مجوز وصولی گرفته که منتظر ارتباط یا آزاد شدن منابع هستند.

راغفر با اشاره به اینکه در حال حاضر 360 شرکت موتور سیکلت‌سازی در ایران وجود دارد، بیان داشت: 160 شرکت فعال بوده و به دلیل نبود قطعه‌سازی در داخل، عمده قطعات وارداتی هستند و 200 شرکت دیگر منتظر فرایند‌های کسب و کار هستند.

به گفته این اقتصاددان، شرکت‌های تولید کننده رب گوجه بیشتر از میزان تولید گوجه در کشور است و به همین دلیل بسیاری از ظرفیت‌ها خالی مانده است.

این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان اینکه شرکت‌های فولادی نیز چنین وضعی دارند عنوان داشت: صرف‌نظر از جانمایی و مکان‌یابی آنها که نیاز به آب دارند، اکنون 7 شرکت ذوب‌آهن در خراسان رضوی با کمتر از 20 درصد ظرفیت کار می‌کند یا آب وجود ندارد.

وی با طرح این سوال که جایگاه فرش ماشینی و امثال آن در اقتصاد ایران کجاست، تصریح کرد: فولاد باید در خدمت چه صنعتی باشد؟ مشخص است که در خدمت هیچ صنعتی نبوده و فقط در بحث ساخت و ساز مسکن استفاده می‌شود، اما کشور کره همزمان با صنعتی شدن ما، صنایع فولاد را با تولید ورق ایجاد کرد، تا دیگر صنایع خود را در زنجیره تولید قرار دهد، اما صنایع فولاد ما میلگرد و تیرآهن تولید می‌کنند و اکنون به دلیل نبود ساخت و ساز سرمایه‌ها قفل می‌شود.

راغفر با بیان اینکه بعد از گذشت 108 سال از تولید نفت خام، هنوز خام‌فروشی می‌کنیم و این صحیح نیست، خاطرنشان کرد: ساختار کشور راه کجی رفته و منافع سیاسی و اقتصادی گروه‌های خاصی رقم خورده است.

این اقتصاددان تاکید می‌کند اولین مطلب این بوده که باید مشخص شود، چه صنایعی پیش‌برنده دیگر صنایع هستند.

وی ادامه داد: 99 میلیارد دلار صرف صنایع پتروشیمی شده تا از خام فروشی جلوگیری شود، اما مواد خام اکنون تنی 780 دلار فروخته می‌شود، در حالی که محصولات پتروشیمی تنی 740 دلار به فروش می‌رود.

راغدفر به موضوع فروش گاز پتروشیمی‌ها اشاره کرد و افزود: برای تعیین این موضوع نگرانی هایی وجود داشت، زیرا 50 درصد سهام بازار بورس مختص پتروشیمی‌ها بوده و عنوان می‌شد این موضوع منجر به سقوط بورس می‌شود.

این اقتصاددان به نقد پتروشیمی ها در دستکاری منابع ارزی کشور پرداخت و یادآور شد: چشم‌انداز روشنی در توسعه استراتژیک اقتصادی نداریم و صنایه نیز ناکارآمد است، اولین نکته مغفول فقدان استارتژی توسعه اقتصادی است و اینکه نقش صنایع الکترونیک، فولاد و ماشین سازی تعیین شود.

راغفر در مورد نقش دولت نیز اظهار داشت: به عنوان سیاستگذار و ناظر بر اجرا توسط بخش خصوصی باید عمل کند، اما شرایط کسب و کار امکان حضور بخش خصوصی را منتفی می‌کند.

منوط کردن حل مشکلات اقتصادی به رفع تحریم‌ خطای استراتژیک است/ سود سرشار بانکداران در رکود
احمد توکلی امروز در نشست تخصصی «آنچه خود داشت، گره اقتصاد ایران کجاست، تحریم یا خود تحریمی» در دانشگاه امام صادق (ع)، اظهار داشت: در ابتدای بحث این سوال را مطرح می‌کنم که آیا حل تحریم مشکلات اقتصادی را برطرف می‌کند یا خیر و در ادامه به این سوال پاسخ خواهم داد.

وی افزود: چند مثال می‌زنم که حل مشکلات آن کاملا به داخل وابسته است و رفع تحریم‌ها مشکل پابرجا خواهد بود؛ از جمله این موارد می‌توان به اجرای برخی طرح‌های عمرانی و اقتصادی غیرقابل توجیه، فساد در دستگاه قضایی، صرف پول در طرح‌های غیرعلمی، نظام اداری ناکارآمد، فساد در ناکارآمدی نظام بانکی، وجود نمایندگانی در مجلس که بدون نگاه ملی، کارپرداز حوزه‌های انتخابی هستند، کشمکش‌های سیاسی، اشرافی‌گری و ضعف در سرمایه‌های اجتماعی است.

این نماینده مجلس تصریح کرد: مواردی که اشاره شد اگر برای رفع آن اقدامی نشود مشکلات اقتصادی بر جای خواهد بود و بنده هیچ اقتصاددانی را نمی‌شناسم که معتقد باشد با رفع تحریم این معضلات هم مرتفع خواهد شد.

وی همچنین کیفیت سرمایه اجتماعی را یکی از مولفه‌های توسعه دانست و گفت: امیرالمؤمنین می‌فرمایند مسئول در حکومت اسلامی باید قلب خود را از محبت مردم آکنده سازد. چون مردم در حکومت اسلامی یا مسلمانند و یا بر خلقت همنوع او هستند. بنابر این باید مردم را دوست داشت و مورد احترام قرار داد.

وی با ذکر مثالی در این باره گفت: طرح ارائه سبد کالا و حذف یارانه اقشار پردرآمد به این دلیل موفق نشد که مردم به حرف دولت اعتماد نکردند در حالی که دولت تازه روی کار آمده بود.

توکلی تاکید کرد: اگر مردم حرف دولت را نپذیرند سیاست‌ها شکست می‌خورد؛ اگر حکومت به حرف خود عمل کند و به فرموده امیرالمومنین مسئولان آن عاشق باشند مردم هم از حکومت اطاعت خواهند کرد.

وی با اشاره به تحقیق انجام شده توسط برخی محققان خارجی در سال 1997 اظهار داشت: طبق این تحقیق اولین معیار اعتبار یک دولت از نگاه مردم این است که دولت در قانونگذاری قابل پیش‌بینی باشد و همچنین مولفه‌هایی مانند میزان فساد، امنیت شخصی و حقوق مالکیت و احساس امنیت در اعتباربخشی به دولت بسیار مهم است.

این اقتصاددان افزود: نتیجه این تحقیق این است که هر چه اعتبار دولت بیشتر باشد نرخ سرمایه‌گذاری در اقتصاد و رشد اقتصادی بیشتر خواهد شد.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به تغییرات قوانین و مقررات در کشور گفت: لایحه بودجه سال 92، 221 حکم داشت که تنها 17 حکم آن بودجه‌ای بود و این یعنی 204 حکم دیگر برای تغییر و یا حذف یکساله قوانین موجود در لایحه نوشته شده است.

وی ادامه داد: کمیسیون برنامه و بودجه میزان احکام در لایحه را به 317 حکم رساند و جالب آنکه این کمیسیون در سال اول دوره نهم از مجموع 38 مصوبه 33 تای آن را برای اصلاح قوانین موجود و 16 تا را برای اصلاح قانون بودجه همان سال اختصاص داد، آیا تغییر و اصلاح مکرر قوانین ربطی به تحریم‌ها دارد.

وی کشمکش سیاسی را از دیگر موانع اقتصاد دانست و با ارائه فرمولی در اینباره گفت: نتیجه این می‌شود که هر چه تنازع شدیدتر باشد و در نهادهای تفاهم‌ساز ضعیف‌تر عمل کنند منابع باقی مانده برای اقتصاد کمتر خواهد شد و به همین دلیل بود که مقام معظم رهبری امسال را سال همدلی و همزبانی تعیین کردند.

توکلی با اشاره به روند بهره‌وری در اقتصاد اظهار داشت: رشد اقتصادی دو منشا دارد که منشا اول افزودن انباره سرمایه موجود و منشاء دوم افزایش بهره‌وری است؛ آمارها نشان می‌دهد که میزان بهره‌وری اقتصادی ایران از سال 1973 و قبل از گران شدن نفت اوپک از بالای 2 درصد به زیر یک درصد در سال 1980 می‌رسد و این روند نزولی از سال‌های بعد هم ادامه می‌یابد؛ بهره‌وری و سهم نفت در اقتصاد به اقتصاد داخلی برمی‌گردد و نه تحریم.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه پرسش دیگر خود را اینگونه مطرح کرد که چرا در شرایطی که 3 تا 4 سال از اقتصاد ایران گرفتار رکود شده و سرمایه‌گذاری در تولید کاهش یافته اما تقاضا برای سرمایه‌گذاری در تاسیس موسسات پولی و مالی مرتبا افزایش یافته و متقاضیان برای دریافت مجوز صف بستند.

توکلی با ارائه آمارهایی در این زمینه گفت: سود بانک‌های خصوصی نسبت به سرمایه در سال 90 که در بورس حضور دارند اینگونه است: بانک صادرات 22 درصد، بانک شهر 28 درصد، بانک تجارت 35 درصد، بانک سینا 41 درصد، بانک ملت 50 درصد، کارآفرین 50.5 درصد، اقتصاد نوین 60 درصد، پارسیان 60.5 درصد و انصار 99.5 درصد؛ تقاضای بالا برای سرمایه‌گذاری در موسسات پولی به دلیل امکان فساد در این بخش است.

وی با بیان اینکه موارد ذکر شده به تحریم مربوط نمی‌شوند، گفت: بهترین راهکار برای اقتصاد کشور همان اقتصاد مقاومتی است که مقام معظم رهبری تاکید کردند اما متاسفانه عده‌ای تعبیر اشتباهی از اقتصاد مقاومتی داشتند به طوری که نسخه‌ها و پیشنهادات بانک جهانی برای دولت‌ها در شرایط محدودیت منابع مالی را اجرا کرده و آن را مصداق اقتصاد مقاومتی می‌دانند.

توکلی تصریح کرد: دولت به دنبال این است که هزینه‌های خود در بخش اجتماعی را کاهش دهد در حالیکه رهبر انقلاب فرمودند دولت باید به گونه‌ای اقتصاد را مقاوم کند که آسیب‌پذیری آن از اقتصاد بین‌الملل و تحریم‌ها کاهش یابد.

وی تاکید کرد: تحریم‌ها باید رفع شود چون ظالمانه است، اما مرتبط کردن همه مشکلات کشور به رفع تحریم خطای استراتژیک است و ما باید از این خطا عبور کرده و سعی در رفع مشکلات اقتصادی کنیم.

تحریم بهترین شرایط برای توسعه فناوری‌های کلیدی است
منوچهر منطقی امروز در دانشگاه امام صادق (ع) در مورد الگوی باز کردن گره تحریم و خود تحریمی به توسعه فناوری در شرایط تحریم اشاره کرد و اظهار داشت: در اقتصاد دو دارایی مشکل ساز است که یکی مربوط به مسایل فیزیکی و دیگری فکری است. تحریم برای بنگاه‌ها یک عامل محیطی قدرتمند بوده که باعث توقف روندهای عادی می‌شود، از طرفی در همین شرایط برخی بنگاه‌ها رشد بسیار سریعی دارند که مسیر چند ساله را طی مدت کوتاه طی می‌کنند.

این استاد دانشگاه افزود: بنگاه‌های استراتژیک و مادر ارتباط کمی با محیط خارج داشته باشند کم بوده و در شرایط تحریم ارتباط خارجی و داخلی ضعیف می‌شود، بنابراین باید این ارتباط بازسازی شود.

وی با اشاره به اینکه در تحریم با پدیده شفاف روبرو نیستیم، تصریح کرد: در این شرایط باید به دنبال راه حل‌ها و جایگزین‌های متفاوت باشیم و همچنین در این شرایط باید راه حل‌های مختلف را در پیش گرفت تا یکی از آنها جواب دهد و در کنار آن از نبوغ و خلاقیت خود باید استفاده کنیم.

به گفته منطقی در تحریم باید تصمیمات سریع گرفته شود و مدیران ریسک‌پذیر باشند، تحریم باعث می‌شود بنگاه‌ها شرایط پیرامونی را بیشتر و دقیق‌تر رصد کنند، مثلا اگر یک شرکت خودروسازی روی 5 مدل خودرو کار می‌کند، در این شرایط باید اولویت‌بندی داشته باشد.

وی با اشاره به این که تحریم روی 3 مورد بیشتر نیست، تصریح کرد: اشخاص، مواد و بنگاه‌ها مورد تحریم بوده و در این شرایط روی مباحث حقوقی مشکل داریم، زیرا همه بنگاه‌ها شامل تحریم نیستند و فناوری در تحریم از برون‌زا به درون‌زا تبدیل می‌شود.

وی ادامه داد: اگر بنگاه‌ها به فناوری طراحی دست پیدا کنند می‌توانند حتی بازارهای خارجی داشته باشند و یکی از مباحث مهم در سطح فناوری شبکه‌سازی ملی است.

این استاد دانشگاه به راهبردهای دولت اشاره کرد و گفت: عمده توجه به صنایع مادر بوده و برای اینکه شبکه‌سازی انجام گیرد، تسهیلات در اختیار آنها قرار خواهد گرفت و البته در کنار آن به نظارت دستگاه‌ها نباید به رویه قبل از تحریم باشد.

وی به موضوع تحقیق و توسعه در شرایط تحریم اشاره کرد و یادآور شد: دیدگاه سازمان مدیریت این است که اگر 70 درصد درآمدها محقق شد، به همین نسبت سهم تحقیق و توسعه پرداخت شود، در حالی که باید در شرایط تحریم باید به این بخش بیشتر توجه شود.

منطقی به تجربه کشور کره شمالی و حتی چین برای توسعه راهبردهای استراتژیک در زمینه اقتصادی اشاره کردو گفت: برای رفع تحریم و حتی رسیدن به فناوری مدل‌های مختلفی وجود دارد که چین با استفاده از توسعه مراکز تحقیقاتی روی فناوری‌های پیشرفته با 4 هزار مرکز و اعتبار 7 میلیارد دلار تعریف کار مشترک با دیگر کشورها و همچنین استفاده از بازار بزرگ چین برای استفاده‌ از فناوری‌های پیشرفته اقدام کرده است.

وی با بیان اینکه کشورهای پیشرفته در خط فناوری‌های نوین از طراحی در مرحله اول و پس از آن ساخت محصول نهایی اقدام می‌شود اما در کشورهایی مانند ایران به ویژه در شرایط تحریم از ساخت قطعات و تولید محصول نهایی شروع شده و در نهایت منجر به طراحی محصول می‌شود.

منطقی به فناوری‌های هسته‌ای اشاره کرد و بیان داشت: تحولات ساختاری دراین عرصه ایجاد شده و پیشرفت‌ها مدیون این تغییرات ساختاری و کلیدی هستند. در کشور برای رسیدن به فناوری کلیدی جهت توسعه اقتصادی شرایط ویژه ساختاری قانونی ریسک‌پذیری از سوی دولت باید ایجاد شود که البته ریسک‌پذیری ضعیف بوده است و مدیران باید ریسک را تقبل کنند.

وی تاکید کرد: در هر فناوری که تمرکز کنیم موفق به تولید آن خواهیم شد و تحریم بهترین شرایط برای توسعه در فناوری‌های مورد نیاز و کلیدی است.

دنیای آینده دنیای تحریم‌هاست/ تحریم‌ها کامل هم رفع شود تازه می‌شویم مجارستان
عادل پیغامی معاون پژوهشي دانشگاه امام صادق (ع) در نشست تخصصی «تحریم یا خود تحریمی» در امام صادق (ع) با بیان اینکه خرده جریان پوپولیستی رسانه‌ای وجود دارد که تحریم را به نوعی خاص معرفی می‌کند، اظهار داشت: این گونه طرز تلقی از تحریم موجب انحراف مسیر و به بیراهه رفتن کشور می‌شود.

وی با اشاره به صحبت منوچهر منطقی در خصوص ساخت پهپاد در ایران گفت: این صنعت در جهان 110 میلیارد دلار درآمدزایی در سال دارد و مدتی پیش هم در سفر مقامات ایران به روسیه یک پهپاد به آقای پوتین هدیه دادند.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: حالا چرا ما در بازار 110 میلیارد دلاری وجود نداریم؟ این مرز به یک بن‌بست علوم انسانی برخورد کرده چون باید متناسب با این مزیت شرایط حقوقی و سیاسی و اقتصادی جدیدی تعریف شود تا امکان حضور ایران در این بازارها باشد. ما می‌توانیم یک پنجم از بازار فروش پهپاد در جهان را در اختیار داشته باشیم که این خود معادل درآمد یک سال نفت کشور است.

وی با طرح این سؤال که چرا ما از این فرصت‌ها استفاده نمی‌کنیم، گفت: به تازگی برخی کشورها در حال ایجاد ترتیبات نهادی هستند که ساخت پهپاد را مانند NPT محدود کنند.

پیغامی با بیان اینکه باید تجربه کشورهای مختلف را در زمان تحریم بررسی کنیم، گفت: کشورها و شرکت‌های مختلفی هم اکنون در تحریم هستند زیرا حوزه تحریم تنها سیاسی نیست بلکه تجاری و اقتصادی است؛ تعداد تحریم‌ها در دنیا بسیار زیاد است اما ما فکر می‌کنیم فقط ایران و کره شمالی و چند کشور هستند که در تحریم قرار دارند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در سه دهه گذشته تحریم به عنوان یک ابزار اقتصادی بسیار متداول شده است و در عرصه‌های نوظهور مانند تکنولوژی در حال توسعه یافتن است، افزود: فرض کنید که از لحاظ ایدئولوژی و سیاسی ایران با هیچ کشوری در جهان مشکلی نداشته باشد چه اتفاقی می‌افتد؟ اگر این شرایط باشد تازه ایران می‌شود کشوری مانند لهستان، مجارستان و یا چین.

وی تصریح کرد: اصلاً فرض کنیم بعد از مذاکرات ایران و 5+1 ایران به جمع کشورهای عضو اتحادیه اروپا پیوست، تازه می‌شویم مانند مجارستان و برخی کشورهای شمال اروپا. جالب است بدانید که در این کشورها نرخ بیکاری بالای 40 درصد است، بنابراین اگر می‌خواهیم پیشرفت کنیم باید به درون کشور توجه کنیم.

پیغامی تأکید کرد: دنیای آینده دنیای تحریم‌هاست و اتفاقاً بنده این را جزو بخش سفید اقتصاد ایران می‌دانم که در سال‌های مختلف تمرین چنین شرایطی را کرده است؛ تحریم هزینه‌های مبادلاتی ما را افزایش می‌دهد اما وقتی تحریم‌ها در جهان برای همه کشورها به تدریج در حال افزایش است بنابراین خانه اقتصاد ایران باید در قله آتشفشان بنا شود.

وی با بیان اینکه در زمان شاه هم بسیاری از بخش‌ها تحریم بود، گفت: این تحریم بعد از انقلاب تشدید شد اما در این مدت دو واحد درس اقتصاد در دانشگاه برای اقتصاد در شرایط تحریم تعریف نشد و در واقع کشور به سمت خودتحریمی حرکت کرد.

معاون پژوهشي دانشگاه امام صادق (ع) با اشاره به اشکال مختلف خودتحریمی اظهار داشت: به عنوان مثال اقتصاد آمریکا و یا انگلستان در قرن هجده و نوزده که دوره‌های توسعه را می‌گذراند و همچنین کشور آلمان در قالب حمایت از صنایع خود تعرفه‌های واردات را بسیار افزایش دادند که این نوعی از خودتحریمی برای توسعه و رشد بود. کشور چین بعد از یک دوره برون‌گرا حاضر شده، رشد اقتصادی خود را 2 تا 3 درصد کاهش دهد اما به بازار داخل خود توجه کند.

وی ادامه داد: حالا چرا نباید به این تجربیات توجه کرد و با تحلیل‌های پوپولیستی سیاست‌گذاری کرد، مزیت‌های نسبی در شرایط تحریم هم وجود دارد و هم اکنون هم مزیت‌هایی برای اقتصاد ایران به وجود آمده است.

وی با ذکر مثالی در این باره گفت: دو سال پیش در یکی از مذاکرات، خرید تجهیزات هواپیما و پتروشیمی از لیست تحریم‌ها حذف شد و مدتی بعد یکی از دوستانم را که در حوزه پتروشیمی فعالیت می‌کرد دیدم و به او گفتم شرایطتان خوب می‌شود چون تحریم شما برداشته شد اما او گفت برعکس در شرایط تحریم ما مزیت داشتیم و در واقع آنها بخشی را از تحریم خارج کردند که اتفاقاً مزیت اقتصاد ما و بخش خصوصی بود.

پیغامی با بیان اینکه قطعاً تحریم مشکلاتی هم داشته است اما باید به این مسئله توجه کنیم که چگونه می‌توان از این فرصت استفاده و آنها را به مزیت تبدیل کنیم، افزود: عده‌ای از تحریم برای پر کردن کیسه‌های خود استفاده کردند که من نام این گروه‌ها را پهپادهای بهره کش از تحریم می‌گذارم. حال سؤال این است که آیا با رفع تحریم نهادهای بهره‌کش حذف می‌شوند؟ خیر. تنها کارشان را عوض می‌کنند.

وی با اشاره به نمودارهایی که احمد توکلی در مورد سود خالص بانک‌های خصوصی ارائه داده بود، گفت: آیا بانک‌ها اینقدر مولدند؟ خیر، بانک‌ها یک کارکرد بهره‌کشانه دارند و  این به هیچ وجه به تحریم‌ها مربوط نیست و رفع تحریم‌ها این معضل نظام بانکی را حل نمی‌کند. مسئله در اینجاست که ما بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار برای نظارت و سیاست‌گذاری در بانک‌ها نداریم.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به هیجانات اولیه توافق لوزان گفت: برخی رسانه‌ها وضعیتی درست کردند که وقتی خبر توافق لوزان مطرح شد عده‌ای از مردم به دلیل اینکه اطلاعات غلطی به آن داده شده بود ابراز خوشحالی کردند در حالی که هیچ گونه توافقی نشده بود و همچنان مسائل متعددی وجود دارد که مذاکره‌کنندگان در حال بحث درباره آن هستند.

پیغامی ادامه داد: در شرایطی که باید نخبگان ما به دنبال تولید و عرضه محصولات خود در عرصه نانوتکنولوژی باشند آنها و دانشجویان را با این گونه اطلاعات غلط درگیر فضاهای پوپولیستی می‌کنند چرا مجلس مشغول بازی‌هایی است که نتایج آن معلوم است.

وی گفت: من جزو دلواپسان نیستم اما نسبت به دشمن نگرانم؛ اگر توجه کنیم در مذاکرات هسته‌ای 3 برابر مسئولان اصلی مذاکره‌کننده خارجی کارشناس پشت سر آنها نشسته و مسئولان خود را راهنمایی می‌کنند اما تیم مذاکره‌کننده ما در دولت قبل و دولت فعلی از چنین تیمی کارشناسی برخوردار نیستند.

این اقتصاددان با بیان اینکه باید نیمه پر اقتصاد ایران را هم ببینیم افزود: در شرایطی که اقتصاد ایران با چالش‌های متعددی از بیرون مواجه بود که مثال آن در هیچ کشوری قابل مشاهده نیست اما همچنان در طول این 20 سال مسیر اقتصاد رو به رشد بوده است و حتی نظام بانکی که به اعتقاد بنده سیاه‌ترین بخش اقتصاد ایران است سال‌هاست اقتصاد ایران را مدیریت می‌کند و اگر بررسی کنیم میزان فساد در نظام بانکی به اندازه 5 درصد گردش مالی بانک‌ها نمی‌شود؛ بنابراین نباید اصل اقتصاد ایران را خراب کنیم.

وی با بیان اینکه در قوانین بسیار مشکل داریم و ترکیبات نهادی باید اصلاح شود، اظهار داشت: در دولت قبل و فعلی فضای دم‌ غنیمت‌شماری و روزمرگی وجود داشته و دارد؛ چند روز پیش همایش سیاست‌های پولی و ارزی برگزار شد اما چقدر مسائل جدی بانکی در آن مطرح شد؟ خیلی کم. چرا دولت تمایلی به طرح مسائل اصلی بانک ندارد؟

وی تصریح کرد: مشکل اصلی اقتصاد ما همان چیزی است که مقام معظم رهبری در چارچوب اقتصاد مقاومتی مطرح کردند؛ یک نوع نگاه پوپولیستی استفاده از زور عمومی برای پیشبرد فساد وجود دارد در حالی که برای توسعه نیازمند استراتژی هستیم.

پیغامی با رد این تحلیل که ایران استراتژی توسعه نداشته است، گفت: اگر کتابچه برنامه پنجم توسعه را بخوانید می‌بینید برنامه پنجم عالی است اما اینکه در عمل این برنامه چگونه قابل اجراست مورد غفلت قرار گرفته است.

این اقتصاددان گفت: به عنوان یک دانشگاهی این سؤال را مطرح می‌کنیم که چرا آب خوردن را به تحریم ربط می‌دهید؟ با تحریم هزینه مبادله افزایش می‌یابد و سرمایه‌گذاری خارجی کم می‌شود اما آیا در زمان غیرتحریم هم سرمایه‌گذاری خارجی در ایران زیاد بود؟ خیر زیاد نبود زیرا مشکل اصلی ساختاری و نهادی بود و موجب فرار سرمایه‌‌ها می‌شد.

وی ادامه داد: تجربه ببرهای آسیای جنوب شرقی را به یاد بیاورید؛ بحران اقتصادی در کشور به دلیل فرار سرمایه‌ها به وجود آمد در ضمن بخش عمده‌ای از نیازهای کشور به تأمین مالی و سرمایه‌گذاری با نظم‌بخشی و ساماندهی نظام‌های پولی قابل تحقق است.

پیغامی ادامه داد: ما مشکل اعتبار نداریم و این نگاه پولی غلط است؛ نگاه به بیرون نادیده گرفتن تمام تئوری‌های اقتصادی است.

وی گفت: آخرین تئوری‌های توسعه دو راه را برای توسعه مطرح می‌کنند، اول توسعه درون‌زایی و دوم جامعه یادگیرنده؛ اگر جامعه‌ای یادگیرنده باشیم رشد و توسعه اقتصادی محقق می‌شود و ظرفیت‌های زیادی در ایران وجود دارد که متاسفانه از آن غفلت می‌شود.

مقابله با تحریم نیاز به حربه اقتصادی دارد نه دیپلماسی/ تولید ملی متحمل هزینه‌ گزاف است
سید احسان خاندوزی مدیر دفتر اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس نيز در نشست «آنچه خود داشت، گره اقتصاد ایران کجاست، تحریم یا خود تحریمی»، با اشاره به اینکه اولین مسئله تحریم‌ در اقتصاد ایران این است که نزاع در حوزه تصور و اذهان است، اظهار داشت: دوگانه غلط تحریم یا موفقیت مذاکرات در حالی وجود دارد که عوامل اصلی رشد اقتصادی طی این سال‌ها وجود داشته است و واقعیت اقتصاد ایران این است که بنیه تولید را بخواهیم هدایت کنیم و یا سرکوب شود.

مدیر دفتر اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه از سوی مشاور اقتصادی رئیس جمهور عنوان شد، تورم به هسته سخت خود رسیده است، تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود، احتمالاً نرخ تورم 15 درصدی در ماه‌های آ‌ینده به سطح بالاتر برسد، در حالی که تحریمی برداشته نشده است.

وی ادامه داد: در شرایط کنونی نیز می‌توان به سطح رشد تولید رسید و اینکه کارکرد اصلی اقتصاد را منوط به برداشتن معبر تحریم کنیم، اشتباه اول است.

این کارشناس تصریح کرد: سیاست‌گذاران نباید فراموش کنند قاعده اقتصادی کنش و واکنش می‌طلبد و کنش اقتصادی را نباید ابتدا با پاسخ دیپلماتیک بدهیم.

وی با اشاره به اینکه قاعده‌ناشناسی در سیاست‌ها وجود دارد، عنوان کرد: تمرکز قاعده‌شناسی که باید روی اقتصاد باشد و پس از ‌آن وارد حوزه دیپلماسی شود، اکنون تقریباً 90 درصد ظرفیت مقابله با تحریم روی موضوع  دیپلماسی گذاشته شده است، در حالی که پاسخ اقتصادی باید با حربه اقتصادی داده شود، مثل روسیه که پس از مناقشه اوکراین در حالی واردات مواد غذایی از اروپا را منع کرد که 25 درصد واردات این محصولات از اروپا بود.

به گفته خاندوزی تدبیر اقتصادی باید در نظام تحریم اقتصادی وجود داشته باشد، نه اینکه بخواهیم فقط با دیپلماسی سیاسی این مشکلات را حل کنیم.

وی موضوع دیگر را تولید ملی دانست و افزود: هزینه‌های زیادی از ناحیه سیاست‌گذاری به طوری تحمیل شده و چگونگی اعمال آ‌نها از بدنه نظام اداری نیز منجر به افزایش این هزینه‌ها شده است، تا پیش از این درآمد نفت پوششی برای چشم‌پوشی از این هزینه‌ها بود که نمی‌گذاشت سیاست‌های غلط و شیوه‌های اجرایی نادرست اتلاف منابع را نمایان کند، اکنون این درآمدها وجود ندارد و با واقعیت عریان روبه‌رو شده است.

این کارشناس با اشاره به اینکه تحریم مهمترین کمکی که به اقتصاد ایران کرده است، موجب شده چشم سیاست‌گذاران بازتر شود، تصریح کرد: از واقعیت‌هایی که نسبت به آن غفلت کردیم، باید پرهیز کرده و بدنه سخت فسادآوری که به روز نیست و نباید به اقتصاد وارد کنیم، اکنون اصلاحات جدی از این ناحیه نیاز است، تا هزینه تولید در کشور به نفع فعالان اقتصادی کاهش یابد.