شکل‌گیری "سالمندان جوان"، پدیده‌ای جدید در جامعه آلمان
پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- شمار سالمندان آلمان به طور مداوم افزایش می‌یابد و از تعداد جوانان آن کاسته می‌شود. تغییرات جمعیتی یکی از چالش‌های اصلی جامعه آلمان است. همراه با شکل‌گیری گروه جدید سالمندان فعال، بازنشستگی هم مفهوم خود را از دست می‌دهد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «پارس»، کسی که به موضوع تغییرات جمعیتی در یک کشور علاقه‌مند باشد با داده‌ها و ارقام بسیاری سر و کار پیدا می‌کند؛ برای نمونه با میانگین سنی جمعیت که در آن واحد جمعیت را به دو گروه جوان‌تر و پیرتر نیز تقسیم می‌کند.
میانگین سنی جمعیت آلمان در سال ۱۹۶۰ برای زنان ۳۷ سال بود، امروز ۴۷ سال است و در سال ۲۰۵۰ برآورد می‌شود که ۵۴ سال باشد. تنها در موناکو و ژاپن میانگین سنی جمعیت بیشتر از این است. برعکس برای مثال بیش از نیمی از جمعیت کشور نیجر در آفریقا جوان‌تر از ۱۵ سال است.
بر سن هر نسل در آلمان به طور متوسط ۶ تا ۸ سال اضافه می‌شود. در حال حاضر پیرترین آلمانی ۱۱۱ سال دارد. حدود ۱۳هزار و ۲۰۰ مرد و زن در آلمان در حال حاضر ۱۰۰ ساله به بالا هستند. در برابر هر ده نفر شاغل ۳ نفر بازنشسته در آلمان وجود دارد. در سال ۲۰۶۰ در برابر هر ۱۰ شاغل ۶ بازنشسته وجود خواهد داشت. هم اکنون ۱۶ میلیون آلمانی زیر ۲۰ سال دارند. در سال ۲۰۶۰ تنها ۱۰ میلیون نفر در آلمان در چنین سنینی خواهند بود.
خوش‌بینی یا واهمه
این داده‌ها و ارقام در آلمان هم پرسش برانگیزند و هم موجب ترس برخی‌ها می‌شوند. حتی بعضی‌ها می‌گویند با توجه به این وضعیت و پیش بینی‌ها نمی‌توان آینده‌ای را برای آلمان تصور کرد، یا دست کم آینده‌ای را نمی توان متصور شد که با وضعیت اجتماعی و اقتصادی امروز این کشور قابل مقایسه باشد.
اما برخی سیاستمداران آلمان، از جمله هرمان گروهه، وزیر بهداری این کشور، معتقدند که به جای مبهوت ماندن از ترس باید دست به کار شد و چاره اندیشید. آن‌ها می‌گویند باید با اهل علم و اقتصاد به بحث نشست تا راهی برای روبرو شدن با چالش جمعیتی یافت.
بازنشسته‌ها در آلمان، سر حال و فعال
سیاستمداران به طور معمول موضعی خوش‌بینانه دارند. دانشمندان نیز به تازگی راه های جدیدی را نشان می‌دهند. آن‌ها اشاره می‌کنند به اینکه سالمندان امروز با همسن و سال‌های خود در گذشته فرق دارند.
نوربرت شنایدر، مدیر انستیتوی پژوهش جمعیت آلمان، می‌گوید که در این کشور گروه جدیدی در حال شکل‌گیری است که بین ۶۰ تا ۸۰ سال دارد و بسیار فعال و حاضر در عرصه‌های مختلف زندگی است.
ایجاد زیرساخت متناسب با سن سالمندان، شانسی برای صادرات
شنایدر از مرحله چهارم زندگی سخن می‌گوید. او می‌گوید: «خصوصیت سالمندان فعال این است که بیشتر مرفه، سالم، فعال، علاقه‌مند، پرانگیزه و دست و دلباز هستند.»
به گفته شنایدر، این گروه سنی می‌تواند مخاطب کاملا جدیدی برای نوآوری‌ها و بازارها باشد. او می‌افزاید که روند پیر شدن جمعیت دست کم برای ۲۰ سال آینده نه تنها تهدیدی برای آلمان نیست، بلکه شانسی است که این کشور باید از آن استفاده کند.
به گفته شنایدر، از آنجا که همه جوامع در آینده با موضوع پیر شدن جمعیت خود روبرو خواهند شد، آلمان می‌تواند با تجربه‌ای که جمع می‌کند کاری سازنده انجام دهد و شانس صادرات خود را نیز بالا ببرد.
استدلال شنایدر متکی بر نتایج آماری جمعیت‌شناختی در اروپا، آسیا و آمریکاست. طبق آمار، در حال حاضر تنها ۳ تا ۶ درصد افراد بین ۶۵ تا ۷۹ سال نیاز به مراقبت ویژه مددکاران دارند و حتی ۶۰ درصد افراد بالای ۱۰۰ سال نه در خانه‌های سالمندان یا بیمارستان‌ها بلکه در خانه‌های خود به سر می‌برند.
سر حال تا سنین بالا
سیاستمداران آلمان "مراقبت از سلامتی اعضای جامعه" را مهم‌ترین اصل می‌دانند. وزیر بهداری آلمان می‌گوید که بدین خاطر قانون مربوط به پیش‌گیری از بیماری‌ها هم اکنون در پارلمان آلمان در دست بررسی است. گروهه همچنین می‌گوید که سبک زندگی انسان‌ها باید بیش از پیش در خدمت حفظ سلامتی آن‌ها باشد و این امر باید از مهد کودک شروع شود.
[در آینده استفاده از روبات در خانه به بسیاری از سالمندان اجازه می‌دهد که نیازی به ترک خانه خود و اقامت در خانه سالمندان نداشته باشند]
به گفته وزیر بهداری آلمان، ریشه بسیاری از بیماری‌ها، مثل کمر درد یا بیماری‌های روانی که در ضمن موجب می‌شود فرد نتواند در محل کارش حاضرشود را باید در سبک زندگی افراد جستجو کرد. به عقیده گروهه، پیشرفت‌های علم پزشکی می‌تواند به جامعه کمک کند تا با روند پیر شدن به خوبی روبرو شود. استقلال فرد تا سنین بالا را می‌توان از طریق پزشکی از راه دور و استفاده از مخابرات و فن‌آوری اطلاعات و تکنولوژی‌های ارتباطی (Telemedicine) حمایت کرد.
وزیر بهداری آلمان همچنین لازم می‌داند که شیوه تفکر و میزان همبستگی نسل‌ها متحول شود. او از جمله معتقد است که "سالمندان فعال" باید در آینده بیشتر و فشرده‌تر به "سالمندان نیازمند کمک" یاری برسانند. همچنین افراد سالمندی که فرزندی ندارند جزو کسانی هستند که جامعه باید توجه بیشتری به آن‌ها داشته باشد.
کارکردن برای همیشه
به نظر گروهه، توجه به سالمندان از جمله به معنای آن است که تلاش شود افرادی با سنین مختلف در مجتمع‌های مسکونی در کنار هم زندگی کنند. همچنین کار کسانی که به طور افتخاری به سالمندان کمک می‌کنند باید به رسمیت شناخته شود.
به نظر وزیر بهداری آلمان، شرایط بازنشسته شدن در این کشور نیز باید تغییر کند. به نظر او، تعیین سن برای بازنشستگی صحیح نیست، بلکه بازنشستگی باید انعطاف‌پذیر باشد و هر کس هر زمان بخواهد و لازم باشد از عرصه کار خارج شود.
کار باید بیشتر به نیاز، خواست و توانایی بستگی داشته باشد تا رسیدن به مرز یک سن. توماس د مزیر، وزیر کشور آلمان نیز بر این نظر است: «هدف این است که به هر شخص این امکان داده شود که مطابق وضعیت زندگی و سنش از نیروی بالقوه و توانایی‌هایش در طول یک زندگی طولانی و سالم استفاده کند.»
سرنوشت بازنشستگی چه می‌شود؟
با نگاهی به جامعه آلمان به نظر می‌رسد که آلمانی‌ها از هدف یاد شده چندان دور نباشند. در این کشور پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها به فرزندان و نوه‌هایشان کمک مالی می‌کنند، وظیفه نگهداری از نوه‌هایشان را بر عهده می‌گیرند، غذا می‌پزند و خرید می‌کنند.
اما به نظر وزیر کشور آلمان، هنوز جا دارد که دامنه فعالیت اجتماعی سالمندان گسترده‌تر شود.
آیا این بدین معناست که در آینده چیزی به نام بازنشستگی در آلمان وجود نخواهد داشت و هر کس تا آخر عمر تکالیفی دارد که باید انجام دهد؟ پیش‌بینی می‌شود که چنین وضعیتی پیش بیاید، چون در آینده شمار سالمندانی که بتوانند بدون کار کردن از پس هزینه زندگی خود برآیند کاهش خواهد یافت.
ارسال نظر