مردم در شرایط بد اقتصادی چه می‌کنند؟

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- افزایش اجساد بدون هویت، کاهش خرید لباس زیر توسط مردان، کاهش مصرف پوشک کودک، افزایش ساخت آسمانخراش و فروش مجدد قبر در گورستان از جمله شاخص‌هایی هستند که در اوضاع بد اقتصادی بروز می‌کنند.

شاید برای عموم سخت باشد که ذهن خود را با مسائلی مانند افزایش یا کاهش تولید نا‌خالص داخلی، عرضه پول، بازار مسکن و سایر نشانگرهای سنتی اقتصاد درگیر سازند.در نظر آنان این اعداد و ارقام پیچیده هستند. آنها نشانگرهایی لازم دارند که به سادگی نشان دهد مردم چگونه زندگی می‌کنند، در اوقات فراغت چه کار می‌کنند و در شرایط مختلف اقتصادی چه چیزهایی را می‌خرند یا نمی‌خرند.

این نشانه‌ها همه جا هستند و علاوه بر عوام، اقتصاددانان و فعالان بازار هم به آنها توجه می‌کنند. حتی برخی از اقتصاددانان برای اثبات دیدگاه خود آن قدر پیش می‌روند که برای آن نشانگرهای اقتصادی عجیبی ارائه می‌دهند. نشانگرهای عجیب زیادی وجود دارند که اکثر اوقات حتی از داده‌های دولتی اعتبار بیشتری دارند و سرمایه‌گذاران از آنها برای تعیین مسیر خود در اقتصاد استفاده می‌کنند. 

گاهی اوقات آنها واقعاً به هدف می‌زنند. در این نوشتار تعدادی از عجیب‌ترین، باورنکردنی‌ترین و دیوانه‌وارترین نشانگرهای اقتصادی معرفی می‌شوند.

1- نشانگر سال اژدها
اگر منتظر زمان مناسب برای سرمایه‌گذاری هستید تقویم چینی را دنبال کنید. اژدهای خوش‌اقبال با بازده زیاد سرمایه‌گذاری همزمان می‌شود دلیل این امر آن است که اکثر مردم خریدن منزل، ازدواج و بچه‌دار شدن را با این سال تنظیم می‌کنند.

2- نشانگر استفاده از آسپرین و تیلنول
فروش آسپرین و سایر داروهای سردرد در زمان‌های سخت اقتصادی افزایش می‌یابد چرا که اکثر مردم دچار استرس می‌‌شوند. به عنوان مثال در 2008 و در اوج نا‌‌اطمینانی اقتصادی، فروش ادویل تا 8 درصد در فصل چهارم سال افزایش یافت.

3- نشانگر جراحی پلاستیک
با وخیم شدن وضعیت اقتصادی مردم کمتر به جراحی زیبایی روی آوردند. به این دلیل که با کمتر شدن اشتغال مردم بیشتر پس‌انداز می‌کنند. علاوه بر این کارمندان سعی می‌کنند این برداشت برای کارفرما به وجود نیاید که وضعیت معیشتی آنها عالی است. به عنوان نمونه در‌آمد حاصل از جراحی پلاستیک در ایالات متحده در 2008 به میزان 9 درصد کاهش یافت و انجمن جراحان پلاستیک آمریکا این پدیده را به وضعیت بد اقتصادی نسبت داد.

4- نشانگر کفش پاشنه بلند
در هنگام افت اقتصاد، پاشنه‌ها بلندتر شده و بلند می‌مانند. مصرف‌کنندگان در این حالت برای فرار از وضعیت بد به کالاهای فانتزی روی می‌آورند. به عنوان مثال در طول دهه 1920 و در زمان رکود، بلندی پاشنه‌های کفش‌ها بیشتر شد. در تازه‌ترین مورد هم کفش‌های پاشنه بلند در بحران 2009- 2008 رواج یافت و بلافاصله با بهتر شدن وضعیت اقتصادی در 2011- 2010 پاشنه‌ها کوتاه‌تر شدند.

5- نشانگر بیگ‌مک (ساندویچ بزرگ همبرگر مک‌دونالد)
این شاخص نرخ مبادله ارز را در کشورهای مختلف بر اساس قیمت بیگ‌مک مقایسه می‌کند. با استفاده از شاخص برابری قدرت خرید، این نشانگر توضیح می‌دهد چگونه ارزش یک واحد پولی افزایش یا کاهش یافته است. نشریه اکونومیست همه ساله این نشانگر را منتشر و رابطه همبستگی معناداری بین قیمت دلاری بیگ‌مک و GDP سرانه برقرار می‌کند. البته اکونومیست اظهار می‌کند مقایسه قیمت‌ها منطقی نیست چرا که هزینه کارگر در کشورها متفاوت است. بیگ‌مک در بیش از 100 کشور عرضه می‌شود. مطابق شاخص سال 2011، ارزش آن در آمریکا 4.07 دلار و در چین 2.27 دلار بود بدان معنا که ارزش یوان چین با شاخص برابری قدرت خرید 44 درصد از دلار آمریکا کمتر است.

6- نشانگر پاپ‌کورن کره‌ای 
به منظور فرار از واقعیت‌ها، مصرف‌کنندگان بدون توجه به کیفیت فیلم‌ها به سینما‌ها هجوم می‌آورند. به عنوان مثال در دوران رکود 2009 و قبل از بهبود اوضاع بازار سینماها رکورد خوبی داشتند و فروش پاپ‌کورن افزایش یافته بود. این شاخص به عنوان شاخص شلوغی سینما هم معروف است. در تابستان 2011 و در طول پنج فصل متوالی درآمد سینماهای آمریکا از چهار میلیارد دلار فراتر رفت.

7- نشانگر نیش پشه
با خالی ماندن خانه‌ها و مراقبت بد از آنها تعداد پشه‌ها افزایش می‌یابد. علف‌های بلند و استخرهای آلوده محیط مساعدی برای رشد حشرات مزاحم هستند. به عنوان مثال در 2009 تعداد استخرهایی که توسط اداره خدمات محیطی لایروبی شدند 60 درصد افزایش یافته بود. این استخرها در املاکی قرار داشتند که توسط بانک‌ها مصادره شده بودند هر چند بانک‌ها به امید بهبود بازار مسکن این مصادره را به تاخیر انداخته بودند.

8- نشانگر فروش لوبیای پخته
در شرایط دشوار مصرف‌کنندگان به غذاهای کنسرو‌شده روی می‌آورند. به عنوان نمونه، در سال 2009 قیمت لوبیای پخته کنسرو‌شده در بریتانیا 23 درصد افزایش یافت، چرا که مردم ترجیح دادند به جای غذا خوردن در رستوران‌ها به مصرف کنسرو روی آورند.

9- نشانگر مرگ به‌خاطر زمین خوردن با دوچرخه
شاید غم‌انگیزترین شاخص اقتصادی این نشانگر باشد که نشان می‌دهد مرگ و میر ناشی از سقوط از دوچرخه در هنگام شرایط بد اقتصادی افزایش می‌یابد. در بریتانیا سازمان حمل و نقل اعلام کرد پس از اجرای سیاست‌های ریاضت اقتصادی در 2011 نرخ مرگ و میر 12 در‌صد افزایش یافت. میزان مرگ ناشی از زمین خوردن با دوچرخه در دوران رکود عظیم نیز 58 در‌صد بالا رفته بود.

10- نشانگر زمان پایان‌کار فروشندگان اتومبیل
هر چه فروشندگان اتومبیل‌ها سریع‌تر تخفیف بدهند اقتصاد ضعیف‌تر است. در مورد زمان پایان‌کار داده‌های واقعی وجود ندارد اما در سال 2008 هنگامی که شرکت‌های فورد، کرایسلر و جنرال موتورز با حجم زیادی از اتومبیل در انبارها مواجه شدند تخفیف‌های بسیار زیادی ارائه کردند.

11- نشانگر اجساد بدون هویت
به دلیل هزینه بالای کفن و دفن، خانواده متوفی اعلام نمی‌کنند که جسد به ‌آنها تعلق دارد بنابراین شهرداری مجبور می‌شود هزینه‌های دفن را متقبل شود. به عنوان مثال در سال 2009 و در اوج بحران مالی، شهر دیترویت با افزایش شمار اجساد بدون هویت در سردخانه‌ها مواجه شد. هزینه‌ای که شهرداری در دو ماه برای این امر پرداخت، معادل دو برابر هزینه پرداخت شده در سال قبل از آن بود.

12- نشانگر آرایش موی ژاپنی
در زمان شکوفایی اقتصادی، زنان تمایل بیشتری دارند تا موهای خود را کوتاه، رنگ و یا آرایش کنند. در زمان دشواری اقتصادی رفت و آمد آنها به سالن‌های زیبایی کمتر شده و موها بلندتر می‌شوند. این شاخص چندان مطلوب اقتصاددانان نیست، چرا که عکس آن هم اتفاق می‌افتد. مجله نیکی در ژاپن اطلاعاتی ارائه داد که نشان می‌داد در 1997 و با سقوط اقتصاد زنان موهای خود را کوتاه‌تر کردند.

13- نشانگر لباس‌زیر مردان
در هنگام مشکلات اقتصادی مردان به منظور صرفه‌جویی لباس‌زیر کمتری می‌خرند. موسسه تحقیقاتی مینتل برآورد کرد که فروش لباس‌زیر مردان در سال 2009 برای اولین بار از سال 2003 به بعد به میزان 2.3 درصد کاهش یافت. به هر حال، کسی قرار نیست لباس‌زیر آنها را ببیند. حتی آلن گرین اسپن رئیس سابق فدرال رزرو این نظریه را تایید می‌کند. به گفته وی از آنجایی که افراد کمی لباس‌زیر مردان را می‌بینند، این کالا اولین قلمی است که مردان در زمان رکود از آن دور می‌شوند. مطابق یک تحقیق تازه، از ماه آگوست فروش لباس‌زیر مردان 7.9 درصد در آمریکا افزایش یافته و موسسات تحقیقاتی اعتقاد دارند این افزایش بیانگر آن است که اقتصاد در مسیر درستی قرار گرفته است.

14- نشانگر پوشک کودک
ناراحت‌کننده اما واقعی. هزینه پوشک کودک یکی از اولین هزینه‌هایی است که در دوران رکود کاهش می‌یابد. به گزارش موسسه اد ایج این کاهش به شکل افزایش فروش کرم‌های سوختگی پاها حتی در زمانی که میزان تولد نوزادان کاهش یافته بود خود را نشان می‌دهد. فروش پوشک‌های یک‌بار مصرف 9 درصد کاهش و فروش کرم سوختگی 2.8 درصد افزایش داشته ‌است. والدین تعداد دفعات عوض کردن پوشک بچه در طول روز را کمتر می‌کنند.

15- نشانگر آسمانخراش
ساختن آسمانخراش‌ها قبل از رکود شروع شده و سپس با آن همزمان می‌شوند، به ویژه هنگامی که ساختن یک ساختمان جدید در حال اجرا باشد. علاوه بر این هر چه آسمانخراش بلندتر باشد بحران بیشتر است. بانک بارکلی این پدیده را در شاخص آسمانخراش بارکلی پیگیری می‌کند. در طول دوران رکود عظیم، سه مورد از مرتفع‌ترین آسمانخراش‌ها در حال ساخت بودند که شامل شماره 40 وال استریت، ساختمان کرایسلر و ساختمان امپایر استیت می‌شد.

16- نشانگر رژ‌لب
لئونارد لودر رئیس شرکت لودر شاخص رژلب را در 2001 معرفی کرد تا افزایش فروش محصولات آرایشی را در شرایط بد اقتصادی توصیف کند. بر اساس این مفهوم، مصرف‌کنندگان هنگامی که از آینده اطمینان ندارند به خرید محصولاتی مانند رژلب روی می‌آورند و خرید محصولات گران‌تر مانند کیف‌دستی و کفش را کنار می‌گذارند. نکته جالب جایگزین شدن رژلب با لاک ناخن است. طبق گزارش موسسه NPD در‌تحقیقات بازار از نیمه اول سال 2008 فروش لاک ناخن 65 در‌صد افزایش یافت. همچنین فروش رژلب پس از 11 سپتامبر دوبرابر شد.

17- نشانگر فروش مجدد قبر در گورستان
هنگامی که فردی یک قبر خریداری می‌کند شاید به ذهن هیچ‌کس خطور نکند که روزی بخواهد یا مجبور شود آن را قبل از استفاده بفروشد. در آمریکا هنگام نیاز به پول افراد ترجیح می‌دهند قبرهای از پیش خریداری شده را بفروشند و گزینه سوزاندن جسد را برای پس از مرگ انتخاب کنند.

18- نشانگر سخت‌گیری در استخدام تفنگدار
هرگاه بازار کار دچار مشکل شود نیروی دریایی هم ویژگی‌های مطلوب استخدام را در آگهی استخدام خود قرار می‌دهد. آگهی‌های تلویزیونی سخت‌ترین جنبه‌های زندگی یک تفنگدار را نشان می‌دهند که میان سیم‌های خاردار یا روزهای بدون آب شرایط سختی دارند. دلیل این امر واضح است: به خاطر بیکاری و شرایط سخت، نیروی دریایی داوطلبان استخدام بیشتری دارد و تلاش می‌کند تا مناسب‌ترین، قوی‌ترین و با‌انگیزه‌ترین افراد را انتخاب کند.

19- نشانگر دوری از خانواده
ازآنجایی که در بحران اقتصادی چشم‌انداز اشتغال نا‌مطلوب است افراد در صورت دریافت پیشنهاد کاری مناسب محل زندگی خود را عوض می‌کنند حتی اگر این کار مستلزم آن باشد که مدتی از خانواده و افراد مورد علاقه خود دور بمانند.

20- نشانگر فرزند کمتر 
در یک تحقیق 44 درصد از زنان گفتند به دلایل اقتصادی بچه‌دار شدن را به تاخیر می‌اندازند و یا برای فرزندان کمتری برنامه‌ریزی می‌کنند.