روزگار نه چندان خوش طلای سفید

به گزارش پارس؛ مسعود وجدانی فرد مدیرکل پنبه، دانه‌های روغنی و گیاهان صنعتی وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌‌وگو با فارس در مورد مشکلات تولید پنبه در کشور گفت: پنبه در مقایسه با تولید سایر محصولات کشاورزی مشقت و سختی بیشتری دارد و همچنین برخلاف سایر محصولات کشاورزی که کشت مضاعف (پائیزه و زمستانه) دارند، فاقد کشت مضاعف است.

وی افزود: تولید این محصول با توجه به سختی تولید، طولانی بودن زمان تولید و هزینه‌های بالا برای کشاورز به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست، ضمن اینکه در اغلب کشورهای دنیا برای تولید این محصول یارانه پرداخت می‌شود، اما در کشور ما یارانه‌ای به تولید آن اختصاص نمی‌یابد.

* کاهش ۱۰ درصدی سطح زیر کشت پنبه

مدیرکل پنبه، دانه‌های روغنی و گیاهان صنعتی وزارت جهاد کشاورزی اظهار داشت: سطح کشت پنبه در سال جاری (۱۳۹۳) حدود ۹۱ هزار هکتار است که نسبت به سال قبل ۱۰ درصد کاهش داشته است.

وجدانی فرد به دلایل کاهش سطح زیر کشت پنبه اشاره کرد و افزود: عواملی از قبیل عدم رقابت‌پذیری با سایر محصولات، بالا بودن هزینه‌های تولید به ویژه هزینه برداشت، عدم وجود ارقام مناسب با توجه به شرایط فعلی (البته در سال‌های اخیر دو رقم زودرس وارد چرخه کشت شده است) از دلایل کاهش سطح زیر کشت به شمار می‌روند.

* تولید ۱۸۰ هزار تن وش در سال ۹۳

وی تصریح کرد: نرخ خرید تضمینی سال ۹۳ برای پنبه ۲۲۰۰ تومان است که با توجه به هزینه‌های تولید این قیمت مناسب نیست و پیش‌بینی تولید سالجاری حدود ۱۸۰ هزار تن وش و ۶۰ - ۵۵ هزار تن الیاف است.

مدیرکل پنبه، دانه‌های روغنی و گیاهان صنعتی وزارت جهاد در پاسخ به این سؤال که چه عاملی باعث شد که ایران از صادرکننده پنبه در سال ۵۴ به بزرگترین وارد کننده پنبه تبدیل شود، گفت: قبل از سال ۱۳۵۴ کشت مضاعف (دو مرحله بهره‌برداری از زمین در طول سال) مرسوم نبوده، و توجه و سیاستگذاری دولت نسبت به محصول پنبه وجود داشت.

وی افزود: همچنین وجود سازمان مستقل و دسترسی آسان به کارگر و قیمت مناسب نسبت به سایر محصولات از عواملی بود که ایران را به صادرکننده پنبه تبدیل کرده بود.

وجدانی‌فرد در ادامه در پاسخ به سؤالی دیگری مبنی بر اینکه پنبه به عنوان یک کشت اقتصادی در تناوب با گندم چه نقشی دارد و چرا برای کاهش آفات گندم از کشت پنبه استفاده نمی‌شود، گفت: پنبه به عنوان یک کشت اقتصادی و اشتغال‌زا چه در بخش زراعی و چه در بخش صنعت در تناوب با گندم نقش به سزایی دارد، به طوری که به افزایش عملکرد و پایداری تولید گندم کمک می‌کند.

وی افزود: با توجه به اینکه پنبه گیاهی وجینی است، در جهت مبارزه با علف‌های هرز مؤثر بوده و در کنترل آفات و بیماری‌ها تأثیرگذار است، در استان گلستان قبلا که کشت پنبه در سطح وسیعی بود، علیه آفات بیماری‌ها و علف‌های هرز مبارزه شیمیایی صورت نمی‌گرفت.

مدیرکل پنبه، دانه‌های روغنی و گیاهان صنعتی وزارت جهاد کشاورزی اظهار داشت: در حال حاضر در حدود ۴۰۰ هزار هکتار از اراضی گندم کاری علیه آفات بیماری‌ها و علف‌های هرز مبارزه شیمیایی صورت می‌گیرد، ضمن اینکه هزینه تولید را افزایش می‌دهد، باعث آلودگی محیط زیست نیز می‌شود.

وجدانی فرد اظهار داشت: یکی از مشکلات عمده پنبه بالا بودن هزینه‌برداشت است که حدود ۲۲ - ۲۰ درصد هزینه تولید را به همراه دارد و از طرفی عدم دسترسی به کارگر برداشت از مشکلات آن است.

وی افزود: در سال‌های اخیر حدود سه دستگاه اعم از کششی و خود کششی به صورت الگویی وارد کشور شده که وش را برداشت می‌کنند و ۱۲ دستگاه قوزه چین پنبه با اعتبارات یارانه توسط تعاونی‌ها و بخش‌های خصوصی وارد کشور شده است.

* ۱۵۰ میلیارد تومان صرف واردات پنبه به کشور شده است

مدیرکل پنبه، دانه‌های روغنی و گیاهان صنعتی وزارت جهاد کشاورزی در مورد میزان واردات پنبه به کشور اظهار داشت: به طور متوسط در چند سال اخیر سالی حدود ۱۵۰ میلیارد تومان صرف واردات پنبه به کشور شده که ۱۰ درصد آن رقمی معادل ۱۵ میلیارد تومان است که می‌تواند کمک مناسبی به توسعه کشت پنبه داشته باشد.

وی افزود:‌ با توجه به وجود سابقه کشت در سطح حدود ۳۸۰ هزار هکتار با فراهم نمودن الزامات مربوطه دسترسی به تولیدی که کشور را بی‌نیاز از واردات نماید دور از انتظار نیست و امکانپذیر است.

* ۴۰ هزار تن پنبه وارد می‌کنیم

مدیرکل پنبه و دانه‌های روغنی اظهار داشت: امسال به حدود ۴۰ هزار تن واردات پنبه نیاز داریم که اغلب نیاز وارداتی پنبه از کشور ازبکستان و مقداری هم از ترکمنستان تأمین می‌شود.

وجدانی فرد در پاسخ به این سوال که چرا با توجه به اجحاف کارخانه‌داران در حق پنبه‌کاران، خرید پنبه از سوی کارخانه‌ها ساماندهی نمی‌شود، گفت: کارخانه‌ها با حدود ۱۵ درصد ظرفیت کار می‌کنند و سطح زیر کشت و تولید پنبه کاهش یافته، بنابراین کارخانه‌ها با مشکل نقدینگی مواجه هستند.

وی افزود: دو طرف پنبه (تولید‌کنندگان و کارخانجات) بخش خصوصی هستند و معاملات پنبه بالای قیمت تضمینی و به نرخ توافقی انجام می‌شود.

وجدانی‌فرد اظهار داشت: چنانچه خرید پنبه در سطح قیمت‌های تضمینی انجام شود، اداره کل پنبه، دانه‌های روغنی و سازمان‌های جهاد کشاورزی استان‌ها قطعا ورود خواهند کرد و نمایندگان مربوطه در زمان‌های لازم می‌توانند در صورت لزوم دخالت نمایند.