واکاوی ممنوعیت اجرای موسیقی و فیلمبرداری در بناهای تاریخی/ مسعودیه چه سودی برد

به گزارش پارس به نقل از  مهر، حضور گروههای فیلمبرداری در کاخ های تاریخی تهران برای ضبط سریال ها و فیلمهای مختلف با مجوز روسای قبلی سازمان میراث فرهنگی روند رو به رشدی پیدا کرده بود که جلوگیری از آن هم به ضرر سازندگان فیلمها بود و هم به ضرر طرفین قراردادها.

حضور این گروهها آن هم با تمام وسایل مورد نیاز مانند دوربین های سنگین، ریل های فیلمبرداری و حضور تعداد زیادی افراد در بناهایی که حتی عکس گرفتن از آنها با فلش نیز برای بازدیدکنندگان ممنوع است، باعث شده بود تا هر از چند گاهی بخشی از کاخ ها تعطیل شود و بازدید برای عموم ممنوع.

جشن ثبت جهانی کاخ گلستان تیر ماه سال 92

تا اینکه یکی از لوسترهای کاخ نیاوران شکست و شایع شد که علت شکستن آن حضور این گروههای فیلبرداری در کاخ صاحبقرانیه بوده است هرچند که بعدها این موضوع توسط متولیان میراث فرهنگی تکذیب شد و اعلام کردند که شکستگی لوستر ربطی به حضور فیلمبرداران نداشته است اما همین اتفاق باعث شد تا در دی ماه سال 92 خبرنگار مهر محمدعلی نجفی، رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی در حاشیه بازدیدش از کاخ گلستان بپرسد که آیا همچنان این سازمان می خواهد قراردادهای خود را با گروههای فیلمبرداری تمدید کند یا خیر؟

نجفی هم در پاسخ گفت که چنین اتفاقی رخ نمی دهد و با ورود گروههای فیلمبرداری به کاخ موزه‌ها برای ساخت فیلم و سریال مخالفت کرد. شاید اگر گروههای فیلمبرداری اجازه حضور در کاخها را نداشته باشند، هزینه های تهیه آن برنامه گران تمام شود اما در عوض، خطری اشیاء نفیس و بناهای کاخها را تهدید نمی کند. این درحالی است که پیش از این حضور یک گروه فیلمبرداری در کاخ نیاوران باعث شده بود یکی از لوسترهای نفیس کاخ نیاوران شکسته شود.

نجفی پیشنهاد داد: باید مسئولان تهیه سریالهایی که نیاز به حضور در کاخ را دارند، لوکیشنی برای فیلمها و سریالهای خود بسازند و دکورسازی کنند تا احتیاجی به حضور در این بناها نباشد.

پس از او، مهدی حجت قائم مقام سازمان میراث فرهنگی نیز نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و حضور نه تنها گروههای فیلمبرداری بلکه گروههای موسیقایی را نیز ممنوع کرد ولی برای آنها شروطی تعیین کرد مانند اینکه باید اصالت و شان بنا را حفظ کنند و حضورشان باعث آسیب رساندن به بنا نشود.

همین تاکید را اکنون محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور نیز می کند و به خبرنگار مهر گفت: باید در بناهای تاریخی برنامه های فرهنگی برگزار شود اما حضور گروههای موسیقایی باید به نحوی باشد که به طور مثال فرکانس صدا باعث نشود تا لرزه به بنای تاریخی بیفتد.

لرزه ای که طالبیان مد نظر دارد همان لرزه ای است که پیش از این در مراسم جشن جهانی کاخ گلستان به شاکله این بنای تاریخی افتاده بود. در این مراسم دهها نفر از کارکنان سازمان میراث فرهنگی در دولت دهم به کاخ گلستان رفتند تا جهانی شدن این کاخ و ثبتش در فهرست یونسکو را جشن بگیرند در این مراسم از یک گروه موسیقی نیز دعوت شده بود تا قطعاتی را به صورت زنده اجرا کند. سن این برنامه نیز درست رو به روی عمارت اصلی کاخ گلستان قرار گرفته بود.

در همان برنامه، بسیاری از میراث دوستان نسبت به اجرای برنامه موسیقی و فاصله اندک سن با بنای اصلی کاخ انتقاد کردند.

بعد از گذشت دو سال در عمارت تاریخی و نفیس مسعودیه جشن پانزدهمین سالگرد تاسیس خانه موسیقی در قالب "جشنواره موسیقی تهران" از ۱۲ تا ۱۸ شهریور ماه با حضور گروه‌های مختلف در عمارت تاریخی مسعودیه تهران برگزار شد. برنامه ای که به علت کم و کاستی های آن مانند عدم توجه به بنای تاریخی بازهم مورد انتقاد دوستداران میراث فرهنگی قرار گرفت.

در این باره، سعید فلاح فر که عضو اولین گروههای مرمتی در این بنای تاریخی بوده است به خبرنگار مهر گفت: شتی برنامه های فرهنگی در مجموعه های تاریخی اتفاق خوشایندی است. از نظر من به عنوان یکی از اعضا خانواده مرمت و معماری آشنایی اهالی فرهنگ و هنر و موسیقی با یک اثر تاریخی بسیار ارزشمند است به ویژه اینکه علاوه بر حضار، حجم وسیع اخبار و گزارش ها و تصاویر می تواند در ارتقا آگاهی عمومی نیز مفید باشد ولی باید این دو موضوع هر دو به بهترین نحو ممکن مد نظر قرار گیرد به عنوان مثال نمی توان انتظار داشت که به علت حضور در فضای باز، تنطیم صدا و ساندچک و ... از برنامه حذف شود. همینطور نمی توان هویت و شاخصه های معماری بنا را نادیده گرفت یا حذف کرد.

حوض عمارت را از نظر پنهان کرده بودند

وی ادامه داد: نورپردازی ضعف مجموعه، تغییر ارتفاع دید مخاطب نسبت به اثر، حذف عناصر باغسازی محوطه، حذف حوض مجموعه و ... می توانست با مشاوره متخصصین معماری و حفاظت ابنیه تاریخی به نحو مطلوب تری تعدیل شود. به خصوص انتظار می رفت در بروشور برنامه اشاره ای به این اقثر تاریخی می شد. امیدوارم شاهد برپایی چنین برنامه هایی باشیم ولی همراه با احترام همزمان به موسیقی و معماری. چرا که مسعودیه و بسیاری از بناها و مجموعه های تاریخی با رعایت ضوابط، توان پذیرش این رویدادهای فرهنگی را دارند.

آنچه که فلاح فر به آن اشاره کرد این است که شرکت کنندگان در این برنامه، اگرچه بروشور مربوط به برنامه موسیقی را دریافت کردند ولی همان افراد اگر می خواستند اطلاعاتی درباره مکانی که پا در آن گذاشته اند به دست بیاورند چیزی در اختیار نداشتند. در این باره حتی سازمان میراث فرهنگی و بخش خصوصی که این عمارت را برای بهره برداری در اختیار دارد نیز اقدامی در این راستا انجام نداد.

از سوی دیگر اگرچه حوض وسط عمارت جزیی از بنای نفیس مسعودیه است اما روی آن را پوشانده بودند تا صندلی چیده شود. به این ترتیب یکی از مهمترین شاخصه های معماری این بنای تاریخی از نظرها دور ماند.

اکنون باید بررسی کرد  چه چیزی عاید این بنای تاریخی از برگزاری یک هفته ای فستیوال موسیقی شده است. آیا بهتر نبود برای برگزاری این برنامه در مسعودیه شروطی در نظر گرفته می شد مانند نورپردازی مناسب با بنا، معرفی آن، استفاده از تصویر عمارت در کنار تبلیغات مربوط به جشنواره و...؟