چطور ماشین دست دوم بخریم؟/ چند توصیه کاربردی به خریداران خودروی مستعمل

به طور کلی، بازار خرید و فروش اتومبیل های دست دوم باتوجه به سودآور ی اش همواره مورد توجه بسیاری قرار گرفته و گروه کثیری را چه در صف خریداران و چه در قالب فروشندگان به خود مشغول کرده است.

براساس عرفی دیرینه در کشورمان با نزدیک شدن مهر و فصل درس و مشق کودکان و نوجوانان علاوه بر بازار نوشت‌افزار، بازار خرید و فروش اتومبیل‌های دست دوم هم رونق چشمگیری می گیرد، چون بسیاری از خانواده‌ها با فرارسیدن تابستان اقدام به خرید خودرو کرده‌اند تا در کنار خانواده از تعطیلات تابستانی لذت ببرند و اکنون با آغاز فصل مدرسه آن را می‌فروشند.

به طور کلی، بازار خرید و فروش اتومبیل های دست دوم باتوجه به سودآور ی اش همواره مورد توجه بسیاری قرار گرفته و گروه کثیری را چه در صف خریداران و چه در قالب فروشندگان به خود مشغول کرده است، اما مدتی است به واسطه بالارفتن قیمت خودروهای صفر کیلومتر داخلی یا وارداتی ، کارکرده ها بیشتر از دیگران عزیز شده و رونق مناسبی را به خود دیده اند، ولی نباید فراموش کرد این بازار ریزه کاری های بسیار زیادی دارد که اگر از آن مطلع نباشید، معمولا از خرید خود لذت نخواهید برد. چون معمولا فروشندگان این گونه خودروها براساس ضرب المثلی قدیمی که می گوید: «هیچ ماست بندی نمی گوید ماستش ترش است» سعی در معرفی خودروی خود به عنوان بهترین دارند پس این شما هستید که باید با استفاده از راهکارهای علمی و عملی بهترین را تشخیص داده و بعد دست به جیب شوید.
به همین دلیل به بازار خرید و فروش خودروهای دست دوم زده تا از زیر و بم خریدی مناسب و البته اقتصادی برایتان بگوید.

نو یا دست دوم؛ مساله این است؟
قبل از هر چیز بد نیست مفهوم خودروی دست دوم را از نظر کارشناسی بدانیم. خودروی دست دوم به خودرویی گفته می شود که بیشتر از 200 کیلومتر کار کرده باشد، چون دیگر این خودرو صفر نیست و جزو خودروهای کار کرده به حساب خواهد آمد و هرچه از این عدد فاصله گرفته باشد، نمایانگر کارکرد بیشتر آن است، اما به طور کلی براساس استانداردهای موجود یک خودرو برای مسافر عادی و شخصی طی سال نباید بیشتر از 12000 کیلومتر کارکرد داشته باشد.
این در حالی است که یک پرسش معمولا ذهن اکثر خریداران را به خود مشغول کرده است که اصولا اتومبیل نو بخرند یا کارکرده؟ به طور کلی در اکثر موارد این توان مالی افراد است که میان خودروی نو و کارکرده حرف نهایی را می زند، اما گروهی هم هستند که با دودوتا چهارتای اقتصادی، به بازار خودروهای دست دوم وارد می شوند، نه اجبار جیبشان؛ بنابراین اگر شما نیز جزو این گروه هستید بد نیست ابتدا از معایب و مزایای هر دو یعنی خودروهای کارکرده و نو بدانید و پس از آن دست به جیب شوید.
به طور کلی گرچه خودروهای نو مزایایی چون اطمینان از رانندگی و گارانتی دارد، اما معایبی چون هزینه شدن نقدینگی خانواده و البته افت قیمتی از همان ابتدای کار را نیز برایتان به ارمغان خواهند آورد.
این در حالی است که اگر انتخاب مناسبی در میان کارکرده ها داشته باشید، علاوه بر این که میزان کمتری از سرمایه اقتصاد خانواده به این امر تخصیص داده شده، دیگر خبری از افت قیمت محسوس سرمایه اولیه شما نیست، ولی نباید فراموش کرد ندانستن پیشینه خودرو و البته نبود گارانتی می تواند جزو مهم ترین معایب این گروه از خودروها باشد، هرچند این معایب را می توان با یک کارشناسی دقیق قبل از خرید به حداقل میزان تاثیرگذاری در انتخاب رساند.

هدفتان از خرید خودرو چیست؟
یکی از توصیه های اصلی کارشناسان خرید خودرو به تمام افرادی که قصد خرید دارند این است که قبل از هر اقدامی سعی کنند برای خودشان دلیلی منطقی از خرید خودرو بیاورند که در آن مشخص شده باشد این خودرو برای چه منظوری خریداری می شود؟ قرار است این خودرو چه میزان کارکرد ماهانه داشته باشد؟ هزینه ای که برای نگهداری آن در نظر گرفته شده چقدر است؟ ظرفیت سرنشین اتومبیل مورد نظرتان باید چند نفر باشد؟ به خدمات پس از فروش اهمیت می دهید یا خیر؟ آیا به فروش دوباره خودروی مورد نظر فکر کرده اید؟
این دلایل هرکدام می تواند روشنگر راه شما در انتخاب باشد، چون باتوجه به پاسخ هر یک از آنها گروهی از خودروهای موجود بازار از فهرست شما حذف خواهد شد. به عنوان مثال اگر قصد کار کردن با اتومبیل دارید، بدون تردید سراغ اتومبیل هایی که هزینه نگهداری بالایی دارد نخواهید رفت یا این که اگر تعداد افراد خانواده زیاد است، هرگز اتومبیل های کوچک برایتان مناسب نیست و... پس مناسب ترین راه برای ورود به بازار، تعیین دلیل خرید خودرو برای شماست که قصد خرید اقتصادی و مناسب از این بازار پرهیاهو دارید.

هرگز تنها روانه بازار نشوید
یکی از اصولی ترین توصیه های کارشناسان برای خریداران خودروهای دست دوم این است که حتی اگر شما از زیرو بم خرید و فروش اتومبیل های دست دوم باخبر هستید و خودتان را خبره کار می دانید بازهم تنهایی برای خرید خودرو روانه بازار نشوید، چون به قول معروف «دست بالای دست بسیار است.»
معمولا سه راه مقابل شما برای خرید خودروی دست دوم وجود دارد که عبارت است از؛ مراکز خرید و فروش خودرو، آگهی روزنامه ها و مراجعه حضوری به نمایشگاه، اگر در هر سه مورد فقط برای خرید مراجعه کنید، احتمال این که از خرید خودتان برای همیشه پشیمان شوید تقریبا 70 درصد خواهد بود، چون زوایای بسیار زیادی از اتومبیلی را که انتخاب کرده اید هرگز ندیده و روانه دفاتر اسناد رسمی می شوید.
کارشناسان و افراد باتجربه در این زمینه می گویند: تنهایی روانه بازار خرید خودروهای دست دوم شدن درست مانند خرید اتومبیل در تاریکی شب است، چون این امر اصلا معقول نیست و هرگز کسی در تاریکی شب اقدام به خرید خودرو نمی کند.

با صاحب اتومبیل معامله کنید
بارها و بارها شنیده ایم که می گویند: «نحوه رانندگی شما نشانه شخصیت شماست» این ضرب المثل دقیقا هنگامی که قصد خرید اتومبیل دست دوم دارید، به یاری شما خواهد آمد. بنابراین قبل از این که خوب مشخصات فنی و سلامت خودرو را بنگرید، به راننده و مالک آن توجه کنید چون نحوه رفتار و شخصیت وی دقیقا بیانگر چگونگی وضعیت اتومبیلش خواهد بود. برای شروع بد نیست، ابتدا از او بخواهید دلیل اصلی فروش اتومبیل را به شما بگوید. در این میان شما فرصت مناسبی دارید که خوب شرایط روحی و شخصیتی وی را زیر نظر بگیرید.
به عنوان مثال اگر او فرد منظم و مرتبی باشد بدون تردید سرویس های دوره ای را برای اتومبیل انجام داده و سعی کرده همواره اتومبیلش در شرایط ایده آل باشد، اما اگر خلاف آن بود در بهترین شرایط هم از معامله خودداری کنید، چون درصد زیان شما بالاست.
در این مرحله می توانید هنگام توضیحات مالک خودرو درباره شرایط و البته دلیل اصلی فروش وی به جای او داخل اتومبیل نشسته و نسبت به شرایط داخل اتاق اتومبیل اطمینان حاصل نمایید. بهترین روش، دقت به خود فرمان و دیگر تجهیزات تزئینی یا الکترونیک داخلی است. از این راه می توانید به میزان استهلاک اتومبیل مورد نظرتان کاملا آگاهی یابید. فراموش نکنید شرایط کنونی صندلی راننده و پوشش فرمان با تجهیزاتی مثل دسته راهنما و کنترل سیستم صوتی (در صورت دارا بودن) می تواند نشانه ای کامل از میزان استهلاک اتومبیل باشد.

به بدنه خوب دقت کنید
پس از در نظر گرفتن مراحل قبل، حالا نوبت به مرحله ای سرنوشت ساز رسیده است. در این مرحله سلامت بدنه می تواند در تصمیم گیری کاملا تاثیرگذار بوده و انتخاب های شما را محدود کند، چون به قول معروف «رنگ رخسار، خبر می دهد از سر درون»، بنابراین باید در این زمینه خود دقت کنید و با مطالعه کامل و مشورت کارشناس مورد اعتماد وارد میدان شوید. هرچند این عامل شاید درصد مشخصی در تعیین سلامت خودرو داشته باشد، اما نباید فراموش کرد که با استفاده از این راهکار می توانید به سلامت فنی خودرو برسید.
به طور کلی در بدنه خودرو باید به نکاتی چون فرورفتگی ها، پوسیدگی، رنگ پریدگی، ترک خوردگی و آسیب دیدگی های جدی در سراسر اتومبیل دقت کافی داشته باشیم که برای این کار تکنولوژی به یاری خریداران آمده، به طوری که با استفاده از لوازمی چون آهنربا و دستگاه های مغناطیسی می توانید از رنگ شدگی یا سلامت قسمت های مختلف بدنه اتومبیل مورد نظر اطمینان حاصل کنید. برای این کار سعی کنید از زوایای پنهان مثل درزها، دوبل های در موتور یا صندوق عقب، محل اتصال بدنه با سقف، رکاب ها، درزهای چراغ یا لولای در های خودرو شروع کنید، چون آثار تعمیر یا تعویض کاملا در این مناطق مشخص باقی خواهد ماند و برطرف کردن آنها کار دشواری است.
با بررسی سلامت بدنه اتومبیل می توان دریافت آیا اتومبیل مذکور تصادف سنگین داشته یا اتفاقات ساده روزمره را پشت سر گذاشته است، چون در صورت تصادف سنگین ممکن است قطعات داخلی و به طور کلی سلامت فنی خودرو مثل موتور، گیربکس یا... نیز آسیب دیده باشد.

اهمیت قطعات فنی موتور
معمولا از موتور اتومبیل به عنوان قلب تپنده خودرو یاد می شود، بنابراین اگر این قلب همچون ساعت مرتب و بدون مشکل کار کند، مالک آن نیز می تواند از رانندگی خود لذت ببرد، پس باید هنگام خرید اتومبیل دست دوم چون زیاد از پیشینه سلامت فنی خودرو اطلاعاتی در دست نیست خوب در این مورد توجه داشته باشید. به طور کلی در بخش فنی دو مرحله مقابل خریداران است؛
1 ـ تست حرکت خودرو: با این روش می توانید از سلامت قطعات سیستم تعلیق، شاسی، عملکرد مناسب موتور و گیربکس، ترمزها و فنربندی خودرو آگاهی به دست آورید.
2 ـ تست ایستاده یا ساکن؛ در این مرحله اولین کار بازکردن در موتور است. در روشنایی کامل خوب داخل موتور را نگاه کنید و هرگونه نشتی یا کثیفی را بررسی کنید. توجه داشته باشید تمیزی بیش از حد و نامتعارف خودرو با توجه به سن آن می تواند دلیلی برای پنهان کردن موارد داخل موتور باشد. لازم به یادآوری است که باید در این مرحله کیفیت لاستیک، تسمه های داخل موتور، سیستم روغن، استارت و باتری را نیز چک و کنترل کنید.

دنیای مجازی را جدی بگیرید
رونق کسب و کار خرید و فروش خودروهای کارکرده و دست دوم مدتی است به قدری زیاد شده که حتی فروشندگان نیز به دنیای مجازی چشم دوخته اند. پس اگر قصد خرید خودرو دارید کافی است در دنیای صفر و یک کمی جستجو کنید تا با ده ها وب سایت مرتبط با این کار آشنا شوید.
کارشناسان معتقدند دنیای مجازی علاوه بر این که می تواند راهگشای کسب و کار بسیاری از فروشندگان و خریداران باشد، می تواند در زمینه اطلاع رسانی گام مفیدی جهت آگاهی ذهنی هرچه بیشتر خریداران داشته باشید.
به این گروه می گویند: اگر خریداران قبل از خروج از منزل کمی در میان این صفر و یک ها زمان گذاشته و دقت کنند، بدون تردید اطلاعات بسیار کاربردی و مفیدی نسبت به برند و خودروی مورد نظر خودشان بدون هیچ هزینه ای به دست خواهند آورد که باعث انتخاب مناسب تر آنها در واقعیت امر خواهد شد. آگاهی از رضایت دارندگان، اطلاع از قیمت قطعات و اطلاع از نحوه خدمات پس از فروش ابتدایی ترین اطلاعاتی است که شما می توانید بدون نگرانی از طریق دنیای مجازی با صفر و یک هایش به دست آورید، بنابراین روی کمک این دنیا حساب ویژه ای باز کرده و خوب به اطلاعات آن دقت کنید.

اصالت مدارک خودرو
هرچند برخی کارشناسان اعتقاد دارند قبل از هرکاری باید مدارک خودرو را به طور کامل بررسی کرد، اما بد نیست بدانید ممکن است این کار صرفا باعث از دست دادن زمان برای شما شود. بنابراین اگر شرایط اولیه خودرو برای شما مناسب و مطابق خواسته های شما بود، از مالک خودرو بخواهید مدارک شناسایی خودرو را در اختیار شما بگذارد تا آنها را کنترل کنید.
به طور کلی مدارکی چون سند خودرو، برگه کمپانی، برگه معاینه فنی، کارت خودرو، برگه عدم خلافی و کارت بنزین از مدارک مورد نیاز برای نقل و انتقال خودرو است که هر یک از این مدارک باید با مشخصات فنی و اطلاعاتی خودرو مطابقت داشته باشد.
در این مرحله مشخصات مندرج در سند و کارت خودرو را کاملا با اتومبیل مطابقت دهید و هرگونه خدشه یا ناهماهنگی را در نظر بگیرید و دلیل آن را جویا شوید. مهم ترین موارد شماره شاسی، شماره موتور، بدنه خودرو و رنگ است که باید تطبیق داده شود.
در پایان این موارد اگر همه چیز قابل قبول بود و با شرایط شما تناسب داشت، می توانید برای انجام مراحل نقل و انتقال با فروشنده قرار گذاشته و مراحل کار را آغاز کنید.