آلودگی هوا هر دو ساعت یک نفر را می‌‌‌کشد/ تغییر مدل آلودگی هوای پایتخت
آلودگی هوای تهران و نگرانی از نفس‌کشیدن در هوایی سرشار از آلاینده‌ها و ذرات معلق موضوع امروز و دیروز تهران و شهرهای صنعتی کشور نیست.
آلودگی هوای تهران و نگرانی از نفس‌کشیدن در هوایی سرشار از آلاینده‌ها و ذرات معلق موضوع امروز و دیروز تهران و شهرهای صنعتی کشور نیست. در یک دهه گذشته، مسئله آلودگی هوا و لزوم مقابله با آن به یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی در کشور تبدیل شده است. با وجود آنکه در این مدت، اقدامات بسیاری از سوی مسئولان در راستای کنترل و مهار آلاینده‌ها و آلودگی هوا صورت گرفته است، بنا بر آمارهای سازمان بهداشت جهانی در شهریور 1390 ، ایران هشتمین کشور آلوده جهان و اهواز، آلوده‌ترین شهر جهان محسوب شده است. با توجه به حجم آلودگی هوا در تهران و سایر کلانشهر‌های کشور، در سال‌های اخیر کارشناسان بارها نسبت به شکل‌گیری سونامی شدید سرطان در کشور به‌دلیل انواع آلودگی به ویژگی آلودگی هوا هشدار داده‌اند.
ضمن اینکه، بر اساس آمارهای وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی در بهمن سال گذشته، در شهر تهران سالانه بیش از چهار هزار و 400نفر بر اثر آلودگی هوا می‌میرند؛ در واقع به ازای هر 24ساعت 12نفر و به‌عبارت دقیق‌تر در هر دو ساعت یک نفر در تهران بر اثر آلودگی هوا به کام مرگ می‌رود. همچنین، نگاهی به آمار روزهای پاک در تهران حاکی از آن است که تهران در سال 1390 با از سر گذراندن 215 روز ناسالم، آلوده‌ترین سال را تجربه کرده است.
علاوه بر این، گزارش‌ها در مورد آلودگی هوا در سال‌های 91 و 92 نشان می‌‌‌دهد که تهرانی‌ها در این سال‌ها تنها سه روز پاک داشته‌اند. آمار نگران‌کننده مرگ‌ومیر بر اثر آلودگی هوا و وجود شرایط نامطلوب برای حضور سالمندان و کودکان به‌دلیل وجود آلاینده‌ها موجب شد تا دولت یازدهم بارها بر ضرورت مقابله با این مشکل زیست‌محیطی تاکید کند. در همین راستا نیز، رئیس‌جمهور در آذر سال گذشته با صدور دستور ویژه برای تشکیل جلسه شورای عالی محیط زیست خواستار بررسی وضعیت و اتخاذ تدابیر مورد نیاز برای کاهش آلودگی هوا شد.
تغییر مدل آلودگی هوای پایتخت
توزیع بنزین پتروشیمی‌ها، وجود کارخانه‌های واقع در غرب تهران و استفاده گسترده از وسایل نقلیه دودزا و فرسوده در سال‌های اخیر از عمده‌ترین دلایل بروز آلودگی هوا در تهران و برخی از کلانشهر‌ها به شمار می‌‌‌آیند. البته به این موارد باید وجود ریزگرد‌ها را اضافه کرد. چراکه به گفته علی‌محمد شاعری، رئیس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، مدل آلودگی هوای تهران در سال 93 با تغییر جدی روبه‌رو بود به طوری که انتشار ریزگرد‌های ناشی از بیابان‌های اطراف تهران در سال‌جاری بخش مهمی از بحران آلودگی هوا در این شهر را دامن زد.
راهکارها؛ از حرف تا عمل
آلودگی هوا دیگر تنها یک معضل محیط زیستی نیست. آمار مرگ‌ومیر‌ها و تعداد روزهای ناسالم در چند سال اخیر حاکی از این است که امروزه با یک فاجعه زیست‌محیطی روبه‌رو هستیم. برای مقابله با این فاجعه زیست‌محیطی نیز تا به حال اقدامات بسیاری چون اجرای طرح ترافیک، طرح زوج و فرد اتومبیل‌ها و حتی استفاده از هلی‌کوپتر برای پخش آب در آسمان تهران صورت گرفته است. ضمن اینکه در یک سال گذشته دولت با حذف بنزین پتروشیمی‌ها و واردات بنزین یورو 4 و توزیع آن در بسیاری از کلانشهر‌ها ازجمله تهران سعی در کنترل آلودگی هوا و مهار آلاینده‌ها داشته است. اقدامی که به گفته مسئولان، توانسته تا حدی به کاهش آلودگی هوا و افزایش روزهای پاک در استان‌هایی چون تهران و البرز کمک کند. به تازگی نیز وحید حسینی، مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران از ایجاد محدوده هوای پاک در تهران و وضع محدودیت تردد برای اتومبیل‌ها براساس میزان پاک‌بودن و آلایندگی آنها در سال آینده خبر داد.
طرح ترافیک، منبع درآمد شهر
ایجاد محدودیت تردد خودرو‌ها بر اساس پلاک چند سالی است که به منظور کاهش آلودگی هوا در تهران اجرا می‌‌‌شود. مهرداد بائوج لاهوتی، عضو فراکسیون محیط زیست مجلس در گفت‌وگو با آرمان با اشاره به نتایج اجرای این طرح می‌‌‌گوید: چند سالی است که طرح ترافیک با جدیت در کلانشهر تهران اجرا می‌‌‌شود اما اگر از من بپرسید، اجرای این طرح در عمل تاثیری بر کاهش آلودگی هوا نداشته است چراکه، از یک طرف دولت محدودیت تردد برای خودرو‌ها وضع کرد و از طرف دیگر شهرداری طرح ترافیک به مردم فروخت.
او در ادامه تصریح می‌‌‌کند: بر اساس قانون، پیکان‌ها تا پایان قانون برنامه چهارم باید استاندارد یورو 4 را کسب کنند. این در حالی است که بسیاری از تاکسی‌های پیکان در استاندارد یورو 2 متوقف شده‌اند و بسیاری از آنها حتی این استاندارد را هم ندارند. بائوج لاهوتی با اشاره به میزان انتشار آلاینده‌ها می‌‌‌گوید: خودروهایی که استاندارد یورو 2 را کسب کردند 2 گرم گاز و پیکان‌های غیراستاندارد 8 گرم گاز تولید می‌‌‌کنند. به این میزان باید تولید 5/7 گرم گاز توسط موتورسیکلت‌ها را اضافه کرد.
او در ادامه عنوان می‌‌‌کند: زمانی که 3 هزار نفر به علت آلودگی هوا بستری می‌‌‌شوند و آلودگی هوا عامل ایجادکننده یا تشدیدکننده بیماری‌ها در حداقل 2 هزار نفر است، دیگر سیاست وضع طرح ترافیک و طرح فروشی معنایی ندارد. بر این اساس، من فضای مناسبی برای آینده شهر تهران پیش‌بینی نمی‌کنم چرا که طرح‌های ما در حد حرف باقی می‌‌مانند.
رئیس مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست نیز با اشاره به نقش شهروندان در کنترل آلودگی هوای تهران عنوان می‌‌‌کند: به هر حال یکی از معضلات شهر تهران موضوع خودروهای تک‌سرنشین است. انتظار مسئولان از مردم این است که با استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی به جای خودروهای تک‌سرنشین به کاهش آلودگی هوا کمک کنند. به موازات این مورد، مردم هم باید از مسئولان بخواهند تا با افزایش ظرفیت وسایل حمل‌ونقل عمومی زمینه را برای استفاده گسترده مردم فراهم کنند.
محمد درویش در ادامه خاطر نشان می‌‌‌کند: به اعتقاد من، غیر از نقش تغییر رفتار مردم، در این مورد شهروندان باید مطالبه‌گر باشند. درحال حاضر، به غیر از مشکل ترافیک، موضوع ریزگرد‌ها عامل مهمی در آلودگی هوای تهران محسوب می‌‌‌شود. تخریب سازه‌های ساختمانی و تبدیل آنها به برج تهران را به کارگاه ساختمانی تبدیل کرده است.
او همچنین مطرح می‌‌‌کند: شهروندان باید نسبت به فروش تراکم و ساخت و ساز گسترده در شهر واکنش نشان دهند. ضمن اینکه دخل و تصرفات و توسعه معادن خارج از محیط شهری و تغییر کاربری ارضی که با کاهش پوشش گیاهی همراه است، مهم‌ترین مسائلی است که مردم می‌‌‌توانند با مشارکت در آن از مسئولان خواستار پاسخ باشند.
ارسال نظر