دلایل ناموفق بودن طرح ایمنی بازار تهران
سالها از تهیه طرح ایمنی بازار تهران گذشته، اما این طرح به دلایل مختلف هنوز مجال آن را نیافته تا بطور کامل اجرایی شود و چشمهای کسبه بازار تهران، همچنان منتظر روزی است که ایمنی بازار در این محدوده تاریخی که نبض اقتصاد پایتخت در آن میتپد، افزایش یابد.
پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- زهره رجب‌نیا- به اعتقاد کارشناسان، غیرممکن است درقسمتی از بازار بزرگ تهران، حادثه‌ای روی دهد و مأموران سازمان آتش‌نشانی بتوانند به‌راحتی خود را به محل حادثه برسانند چرا که بافت قدیمی و تنگاتنگ بازار از یک سو، فرسودگی ساختمانها و سد معبر فروشندگان موجب می‌شود تا مأموران نتوانند از همه توان خود برای مهارآتش یا هر حادثه دیگری استفاده کنند.
این در حالی است که از سالها پیش برای ساماندهی وضعیت بازار تهران طرحی جامع با عنوان ایمنی بازار از سوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران تدارک دیده شده است. طرحی که تا این لحظه مجال اجرایی شدن نیافته، اما چرا؟
این سؤالی است که محمود قدیری معاون پیشگیری و ایمنی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران، در پاسخ به آن می‌گوید: «این طرح که هم اینک از سوی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران در حال آماده‌سازی است به مراحل نهایی خود نزدیک می‌شود و تقریباً 7 فاز از مجموع 9 فاز آن آماده شده و احتمالاً تا شش ماه دیگر کل طرح نهایی خواهد شد».
وی در ادامه از به کارگیری موتور سیکلت آتش‌نشان، افتتاح ایستگاه آتش‌نشانی در داخل محدوده و آموزش کسبه برای بهبود وضعیت ایمنی بازار تهران خبر می‌دهد و می‌گوید: <اما مشکل اصلی بازار فرسودگی ساختمانها، تنگی معابر و مقاوم نبودن سازه‌های آن است.»
محمود قدیری دراین باره اضافه می‌کند: «اکنون شهرداری تهران برای حل مشکلات ایمنی در بازار تهران خود به میدان آمده و مجموعه آتش‌نشانی امیدوار است که مشکلات پیش رو با اهتمام همه دستگاه‌ها و نهادهای حاضر در مجموعه بازار بزودی مرتفع شود.»
وی با اشاره به افتتاح یک ایستگاه آتش‌نشانی طی هفته‌های اخیر در محدوده بازار تهران توضیح می‌دهد: «درحال حاضر بازار دارای سه ایستگاه آتش‌نشانی است اما آنچه از اهمیت بیشتری برخوردار است رفع مشکلاتی است که آتش‌نشانان برای امداد در منطقه با آن مواجه هستند.» وی با اشاره به بافت قدیمی و فرسوده بازارتهران هشدار می‌دهد: «شرایط کنونی بازار اجازه هیچ گونه تحرک و آزادی عملی را هنگام بروز حادثه به مأموران آتش‌نشانی نمی‌دهد و در صورتی که مسئولان اقدام تازه‌ای برای تأمین ایمنی در بازار انجام ندهند نمی‌توان از بروز حوادث جلوگیری یا برای مهار آن‌ها اقدامی جدی کرد.»
معاون پیشگیری و ایمنی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با اشاره به این‌که خطر آتش سوزی و ریزش آوار همواره بازار تهران را تهدید می‌کند، می‌گوید: «درسالهای اخیر بهره برداری‌های بیش از اندازه از ظرفیت محیطی بازار سبب شده تا این مجموعه به‌صورت انباری از مواد شیمیایی خطرناک و سریع‌الاشتعال دربیاید.»
وی می‌گوید: «ناهمگونی تصرف‌های همجوار، نبود امکانات کافی، نبود فضای کافی برای نصب تجهیزات مناسب و پیشرفته آتش‌نشانی، نا ایمن بودن شبکه برق‌رسانی بازار، وجود مایعات قابل اشتعال، ناایمنی ساختار ساختمانها و تنگی معابر از جمله مشکلاتی هستند که آتش‌نشانی را برای مواجهه با رویدادهای این بازار قدیمی با مشکل مواجه
می‌کند.»
تنگی و فرسودگی معابر
محمد حقانی عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز می‌گوید: «طرح ایمنی بازار از زمانی که بنده در پست معاونت خدمات شهری شهرداری تهران مشغول فعالیت بودم مطرح بود اما متأسفانه تا این لحظه همچنان به سرانجام نرسیده است.»
محمد حقانی اضافه می‌کند: «درحال حاضر بیش از 20 سال است که فضای کنونی بازار تهران دیگر جوابگوی رشد جمعیت فعلی آن نیست و وضعیت کنونی آن هرگونه کمک‌های امدادی را غیر ممکن می‌سازد.»
وی توضیح می‌دهد: «بازار بزرگ تهران در محدوده 110 هکتاری بنا شده و روزانه بین 700 تا 800 هزار تردد در آن اتفاق می‌افتد، همچنین 52هزار واحد صنفی را در خود جای داده است و این امر می‌طلبد تا در برنامه مدونی برای ایمن‌سازی آن اقدام شود.»
حقانی همچنین با ابرازنگرانی ازوضعیت کالبدی بازار تهران می‌گوید: تنگی معابر، فرسودگی سازه‌ها و همچنین نبود آب از جمله مشکلاتی است که انجام عملیات‌های امدادی را با مشکل مواجه می‌کند.
بی توجهی نهادهای مسئول
اما معصومه آباد یکی دیگر از اعضای کمیسیون سلامت شورا در این باره با اشاره به قرار گرفتن بازار در پهنه تاریخی شهر تهران یادآور می‌شود: «مدتها از زمان تهیه برنامه جامع شهرداری تهران برای محافظت از بازار گذشته است اما بی‌توجهی 23 وزارتخانه و سازمانی که در این محدوده مسئولیت دارند موجب شده تا عملاً دست شهرداری تهران برای اجرای این طرح بسته بماند».
وی با تأکید براینکه برنامه‌های تهیه شده باید درمقطع خاصی از زمان اجرایی شوند، توضیح می‌دهد: «متأسفانه بی‌توجهی به این بازه زمانی موجب می‌شود تا بخش زیادی از طرح تهیه شده قابلیت اجرایی نداشته باشد.»
این عضوکمیسیون سلامت شورای شهر تهران با اشاره به نگرانی شورای اسلامی شهر تهران درباه وضعیت فعلی بازار تهران می‌افزاید: «برچسب میراث فرهنگی به املاک مردم در منطقه 12 موجب شده تا شهروندان ساکن در این محدوده در بلاتکلیفی به سر ببرند.»
آباد دربخش دیگری از این گفت‌و‌گو، سهم آتش سوزیهای بازار تهران را نسبت به کل حوادث مشابه در طول یکسال در شهر تهران، 23 درصد عنوان می‌کند و می‌گوید: «اغلب آتش سوزیهای بازار به دلیل سیم کشی‌های فرسوده برق و غیراستاندارد بودن آن رخ می‌دهد.»
وی اضافه می‌کند: «با این شرایط قطعاً ضرورت ساماندهی بازار تهران برکسی پوشیده نیست اما متأسفانه بی‌توجهی دیگر سازمانهای مرتبط با این موضوع مانند میراث فرهنگی، آب، برق، اوقاف، مسکن و نوسازی و بسیاری دیگر، موجب شده تا عملاً نتوانیم اقدامات لازم را برای رفع مشکلات بازار انجام دهیم.»
این عضوکمیسیون سلامت شورای شهرتهران یادآور می‌شود: «کار مطالعه طرح جامع ساماندهی آتش‌نشانی بازار تهران اکنون به پایان رسیده است. اما اجرای آن نیازمند رعایت مصلحت‌هایی است که باید در این منطقه رعایت شود.»
مرور کوتاهی بر حوادe پیش آمده در بازار تهران نظیر آتش‌سوزی سرای حاج‌حسن در هفتم مهر سال 88، تخریب بیش از500مترمربع و سوختن 100حجره و مغازه درحادثه آتش سوزی بیش از پیش آسیب پذیربودن این محدوده تاریخی را یادآوری می‌کند.
این در حالی است که اکنون بیش از 40 سال از عمر نخستین ایستگاه آتش‌نشانی واقع در محدوده بازار تهران، می‌گذرد. ایستگاهی که برای باقی ماندن دراین پهنه تاریخی، اما و اگرهای زیادی را پشت سر نهاده است واکنون با افزایش روند فرسودگی بازار بیش از پیش نیازمند سازماندهی است.
ارسال نظر