همدلي رفسنجانی با الجزیره، الحیات، العرب، العربیه

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- سعید ساسانیان- رصد، با شروع بحران جدید عراق و افزایش تحرکات تروریستی داعش با حمله به استان نینوا و اشغال شهرهایی چون موصل، یک مسئله مهم در دستور کار آمریکا، رسانه‌های غربی و عربی قرار گرفت؛ همکاری ایران با آمریکا در پرونده عراق.

آمریکا در روزهای ابتدایی بحران، آن‌قدر سعی می‌کرد این مسئله را جدی نشان بدهد که در سطوح مختلفی از ریاست جمهوری، وزارت خارجه، وزارت دفاع، کنگره و سنا، اتاق‌های فکر و … به آن پرداخت. ایران اما اگرچه نظر کاملا مشخصی در این خصوص را در سطوح رهبری، رئیس جمهوری، دبیری شورای عالی امنیت ملی و معاونت وزارت خارجه بیان داشت، اما حالا هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، سخن متفاوتی مطرح کرده است.

با شروع بحران عراق، جان کری وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا در گفت وگو با یاهو نیوز ضمن بیان این‌که کشورش احتمالا هواپیماهای بدون سرنشین در اختیار دولت عراق خواهد گذاشت، اعلام کرد: آمریکا آماده گفت وگو با ایران درخصوص موضوع عراق است و گزینه همکاری نظامی با ایران برای مبارزه با شبه‌نظامیان داعش را غیرممکن ندانست. این اظهار نظر کری در حالی صورت گرفت که باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا هم چندی قبل ضمن  اعلام این‌که مخالف اعزام نیروی نظامی به عراق برای مبارزه با داعش است، هم‌چون وزیر خارجه‌اش همکاری نظامی با ایران را منتفی نداسنت و گفت که هیچ گزینه‌ سازنده‌ای را رد نمی‌کند. روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال هم دیروز در این خصوص به نقل از یک مقام آمریکایی اعلام کرد که احتمالا آمریکا در خصوص مبارزه با داعش مذاکرات دوجانبه‌ای را با ایران در حاشیه مذاکرات ایران با ۱+۵ برگزار خواهد کرد.

اما وزارت دفاع آمریکا ظاهرا موضع اعلانی متفاوتی در این خصوص دارد. پنتاگون روز گذشته اعلام کرد که هیچ برنامه‌ای برای هماهنگی آمریکا با ایران درباره اقدام نظامی احتمالی در عراق وجود ندارد. این وزارت‌خانه اگرچه از مذاکره احتمالی با ایران درباره تحولات کنونی عراق در روزهای آتی خبر داده است اما همکاری و هماهنگی نظامی با ایران را رد کرده و این در حالی است که وزیر خارجه و رئیس جمهور آمریکا این گزینه را محتمل دانسته بودند. در همین حال، میدل‌ایست آنلاین به نقل از یک مقام رسمی وزارت دفاع از «بسیار محدود» بودن رایزنی دو طرف ایرانی و آمریکایی درباره تحولات عراق خبر داد. این پایگاه خبری در ادامه به وجود شک و تردید میان مقامات رسمی آمریکا در خصوص مذاکره ایران و آمریکا در خصوص بحران عراق اشاره کرد. از سوی دیگر اما جان مک کین، سناتور تندروی جمهوری‌خواه سنای آمریکا در اظهار نظری گفته است که ممکن نیست با ایران در خصوص بحران امنیتی عراق وارد مذاکره شویم. ریچارد هاس رئیس شورای روابط خارجی آمریکا هم در فاینشنال تایمز با اشاره به آن‌چه که او نفوذ ایران در عراق می‌نامد، می‌نویسد: برای جلوگیری از نفوذ کامل ایران به عراق به بهانه حمایت از دولت نوری المالکی در برابر نیروهای داعش، آمریکا باید حملات خود را علیه نیروهای داعش شروع کند. هاس، اوباما را متهم به عدم تلاش در استقرار نیروهای بین‌المللی در عراق برای مقابله با رویدادهای کنونی این کشور کرده است.

اما در سوی دیگر ماجرا، مقامات ایران نسبت به بحران عراق، واکنش درخوری اتخاذ کردند. اولین موضع را رئیس جمهور روحانی در کنفرانسی خبری‌ که به مناسبت اولین سالگرد پیروزی‌اش در انتخابات برگزار کرد، گرفت. روحانی با اشاره به این‌که مردم بزرگ عراق خود به تنهایی قادر خواهد بود بر فتنه تروریست‌ها غلبه کنند،  اظهار داشت: اگر عراق در چارچوب قوانین بین‌المللی از ما کمک بخواهد حاضر هستیم کمک‌های خود را روانه عراق کنیم. حسین امیرعبداللهیان معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه ایران هم درباره اخبار منتشر شده مبنی بر مذاکره ایران و آمریکا در خصوص عراق تاکید کرده است که ما هیچ‌گونه مذاکره‌ای با آمریکا نداشتیم و نیازی هم به همکاری و مذاکره با آمریکا در این موضوع احساس نمی‌کنیم.

اصلی‌ترین موضع در این خصوص را علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران بیان کرده است. او با توجه به برخی اخبار منتشر شده در رسانه‌های غربی راجع به احتمال همکاری ایران و آمریکا در بحران عراق گفته است که این موضوعات کارکرد جنگ روانی داشته و کاملا غیرواقعی است. او با اشاره به موضع رئیس جمهور روحانی اظهار داشت: همان‌گونه که اعلام کرده‌ایم در صورت درخواست رسمی دولت عراق، موضوع کمک در چارچوب مقررات بین‌المللی را بررسی خواهیم کرد و این روند کاملا دوجانبه بوده و به کشور ثالثی ارتباط پیدا نمی‌کند.  اما مهم‌ترین موضع در این خصوص را رهبر انقلاب بیان داشتند که علاوه بر بیان عدم دخالت ایران در بحران عراق، از نگاه آمریکا به این کشور سخن گفتند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر این که خود عراقی ها، قادر به مقابله با این آتش‌افروزی و از بین بردن آن هستند تاکید کردند: ما با دخالت آمریکایی‌ها و دیگران در مسائل داخلی عراق به شدت مخالفیم و آن را تأیید نمی‌کنیم زیرا معتقدیم دولت و ملت عراق و مرجعیت دینی این کشور توانایی تمام کردن این فتنه را دارند و ان شاء الله آن را تمام خواهند کرد.

اما حالا هاشمی رفسنجانی برای اولین بار در میان مقامات کشور، از زاویه دیگری سخن گفته است. او در گفتگو با نمایندگی روزنامه آساهی در تهران، گفته است: «ایران و آمریکا در عراق مسایل مشترک دارند و مانعی هم برای همکاری نداریم. اگر دو کشور لازم بدانند که نیاز به همکاری است، ممکن است برنامه‌ریزی کنند … الان آمریکا می‌خواهد کاری برای عراق بکند. ما هم می‌خواهیم کاری بکنیم. هر وقت لازم شد که این کارها در حالت همکاری باشد، طبعا مذاکره می‌شود.»

این اظهارات هاشمی رفسنجانی در حالی بیان می‌شود که رسانه‌های عربی ضد ایرانی هم‌چون الشرق الاوسط، الجزیره، الحیات، العرب، العربیه و … در روزهای اخیر با در دستور کار قرار دادن خط «همکاری ایران و آمریکا» سعی دارند تا علاوه بر این‌که شعارهای ضدآمریکایی ایران را به یک شعار توخالی تقلیل دهند، از این بگویند که ایران شیعی و آمریکا در مواجهه با سنی‌ها دست به دست یکدیگر داده‌اند. چنین مساله‌ای را می‌توان در تیترهای رسانه‌هایی چون الجزیره دید.

به عنوان مثال یکی از گزارش‌های منتشر شده در سایت این شبکه پرمخاطب عربی این بود؛ «بحران عراق ایران را به شیطان بزرگ پیوند زد»! خط مرتبط دانستن ایران با آمریکا در پرونده‌های منطقه‌ای یکی از خطوط قدیمی‌ای است که سال‌ها است در حوزه جنگ روانی، مورد استفاده رسانه‌های عربی ضدایرانی قرار می‌گیرد تا استکبارستیزی ایران را با حاشیه همراه سازد. همان‌گونه که این رسانه‌ها در ادعایی واهی، ایران را حامی داعش در سوریه می‌دانند، سعی دارند تا ایران را یاری‌دهنده غیرمستقیم سیاست‌های آمریکا معرفی کنند. با احتساب این مسائل، چرا در شرایطی که همه مسئولین کشور از عدم مذاکره ایران با آمریکا و عدم مداخله خارجی در بحران عراق سخن می‌گویند، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام باید از امکان همکاری ایران با آمریکا در این زمینه سخن بگوید؟