دست رد ایران بر سینه آمریکا در خصوص عراق

به گزارش پارس به نقل از مهر ؛ کمتر از یک ماه است که تحرکات جدید داعش در عراق آغاز شده است و طبق آخرین اخبار قسمتهایی از موصل، نینوی، غرب صلاح الدین و تلعفر، القائم، بیجی  و فلوجه را هم اکنون به اشغال خود درآورده است، این در حالی است که عملیات ارتش با کمک گروههای مردمی برای پاکسازی مناطق تحت سیطره  داعش از وجود این گروه تروریستی همچنان ادامه دارد، در همین راستا خبرنگار مهر گفتگویی را با "ناصر کنعانی" رئیس ستاد عراق در وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در خصوص ابعاد مختلف تحرکات داعش در عراق انجام داده است که مشروح این گفتگو به شرح زیر است:

ارزیابی شما در مورد تحرکات اخیر داعش در عراق و آنچه که هم اکنون این کشور را با بحران امنیتی روبرو ساخته است چیست؟

ناصر کنعانی: باید توجه داشت که گروههایی هستند که از لحاظ میدانی عملیات و اقداماتی را علیه مردم و دولت عراق انجام می دهند. داعش نیز یکی از عوامل عمل کننده در تحولات جاری عراق است و تنها نیروی عمل کننده در این شرایط نیست، بر اساس اطلاعات موجود گروههای دیگر تروریستی نیز همگام با داعش در این فضا قرار گرفتند که از جمله آن می توان به نیروهای بازمانده از رژیم گذشته و به عبارتی بعثیها مثل نیروهای "عزت الدوری"  معاون وقت رژیم صدام و بخشی از نیروهای القاعده و گروههای تروریستی دیگر اشاره کرد.

این گروهها مورد استفاده ابزاری بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای قرار گرفتند تا بتوانند شرایط سیاسی عراق را به نفع خود مدیریت کنند. حمله تروریستها به عراق به ویژه پس از برگزاری انتخابات پارلمانی در این کشور، گویای مسائل بسیاری می باشد.

نقش تحولات سوریه در بحران اخیر عراق چیست؟

بی شک آنچه که در عراق رخ می دهد ارتباط بسیار نزدیکی با تحولات سوریه دارد و روند تحولات سوریه آنگونه ای که نیروهای عمل کننده درآن کشور تمایل داشتند رخ نداد و دولت، ملت و ارتش سوریه توانستند پیروزیهای چشمگیری را علیه نیروهای عمل کننده دراین کشور به دست بیاورند. شرایط امنیتی دراین کشور تا حد بسیار زیادی به نفع ملت و دولت سوریه است و موفقیت آمیز بودن برگزاری انتخابات ریاست جمهوی سوریه نیز ناامیدی بسیار زیادی را در جبهه ضد سوری ایجاد کرد و فضای تنفسی برای تروریستهای سوریه خفقان آور شد و باعث شد که نیروهای عمل کننده در سوریه بدنبال فضای جدیدی برای عملیاتهای خود جست و جو کنند و لذا مرزهای طولانی این کشور با عراق مورد توجه تروریستهای فعال در سوریه  قرار گرفت و فضای عراق به نظر فضای مناسبی برای این منظور بود که بتوانند تحرکات جدیدی را در آن آغاز کنند و در نتیجه همان بازیگرانی که در سوریه به ایفای نقش می پراختند در عراق هم همین نقش مخرب خود را ادامه می دهند، درواقع بازیگران تحولات عراق همان بازیگران حوزه عملیاتی سوریه هستند.

شکی نیست که بعد از تحولات اخیر سوریه عده ای در تلاشند به مسائل عراق دامن بزنند و توسعه سیاسی را در این کشور ناکام بگذارند

چرا داعش در مقطع زمانی کنونی تحرکات خود را علیه دولت و ملت عراق آغاز کرد؟

قطعا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سوریه و سرکوب تروریستها در آغاز تحرکات داعش در این مقطع زمانی بی تأثیر نبوده است و همچنین در خصوص تحولات اخیر در عراق نیز باید به انتخابات مهمی که دولت و ملت عراق پشت سر گذاشتند اشاره کرد. انتخابات پارلمانی عراق، اولین انتخابات پس از خروج نیروهای اشغالگر آمریکایی از این کشور است که با موفقیت چشمگیری برگزار شد و دولت عراق کاملا توانست در موعد مقرر با تدبیر بسیار عالی انتخابات را برگزار کند و همچنین امنیت را در حین برگزاری انتخابات فراهم کند.

نکته جالب توجه در برگزاری این انتخابات این است که مشارکت سیاسی همه جریانهای سیاسی، قومی و مذهبی را در این انتخابات شاهد بودیم چنانکه مشارکت مردمی بالای 62 درصد بود و ناظران بین المللی شفافیت وصحت این انتخابات را تأیید کردند و این امر پیروزی بزرگی برای دولت عراق محسوب می شود چرا که اولین انتخابات بزرگ پس از خروج اشغالگران را با سربلندی برگزار کرد.

قطعا این مساله به مذاق کسانی که مصلحت دولت و ملت عراق را نمی خواهند و در تلاشند که شرایط را در عراق به نفع خود رقم بزنند، خوش نیامد و درصدد آن برآمدند که وضعیت را متحول کنند. در نتیجه در پاسخ دقیق به این سوال باید گفت که آغاز تحرکات اخیر داعش در عراق ارتباط مستقیمی با مسائل سیاسی این کشور و پیروزی مردم عراق در برگزاری انتخابات پارلمانی و همچنین پیروزیهای چشمگیر دولت، ملت و ارتش سوریه در مبارزه با تروریستها دارد. در واقع جریانها و طرفهای متضرر از تحولات دمشق و بغداد قصد دارند با وارد شدن به عراق و رقم زدن شرایط جدید و ماجراجویی در این کشور وضعیت سیاسی عراق و سوریه رابه طور همزمان دستخوش تغییر کنند.

علت استقبال برخی از کشورها از وخامت اوضاع امنیتی در عراق و حمایت از فعالیتهای تروریسم در این کشور چیست؟

شرایط منطقه ای به طور کل، روندی در حال گذار دارد. به عبارت دیگر نظام گذشته در عراق ساقط شده است و یک دولت مردمی در این کشور ایجاد شده است که برآمده از آراء مستقیم مردمی است و این مؤلفه را نیز باید در نظر گرفت که در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس به طور عام و حتی در شمال آفریقا اساسا تجربه انتخابات دموکراتیک از نگاه بسیاری از دولتهای حاکم، تجربه قابل قبولی نیست و با اینحال اگر در کشوری الگوی مردمی پیاده شده و انتخابات مردمی برگزار شود، منافع این کشورها تحت تأثیر قرارخواهد گرفت.

روند بیداری اسلامی و انقلابهای مردمی در جهان عرب شرایط جدیدی را در منطقه و در میان کشورهای عربی بوجود آورد، مردم بعد از چند سال فرصت پیدا کردند در تعیین سرنوشت سیاسی خود نقش داشته باشند. در چنین فضایی خیلی از رژیمها متضرر خواهند شد و نمی خواهند این تحول شکل بگیرد.

در شرایط سیال منطقه ای که مردم به دنبال تعیین سرنوشت و ایفای نقش هستند،  بسیاری از کشورها خواهان استفاده از فضای سیال منطقه ای هستند تا بتوانند در شکل دهی دولتهای منطقه ای ایفای نقش کنند و باید بگویم که برخی از نظامهای منطقه ای خواهان ایفای نقش در عراق هستند و در صدد هستند که در روند تشکیل دولت در این کشور مداخله کنند.

آنچه که در کل منطقه شاهد آن هستیم ظهور یک فضای جدید برای ایفای نقش بازیگران منطقه ای و بین المللی است، عراق هم از این حوزه مستثنی نیست. شرایطی که طی 10 سال گذشته در عراق شکل گرفته برخی از کشورها را نگران کرده است. برخی از کشورها تصور می کنند که رژیمی که متحد آنها بوده است از دست رفته و نظام جدیدی جایگزین آن شده است. بنابراین تلاش می کنند وضعیت را در داخل عراق به هم بریزند

بازیگران داخلی و خارجی در بحران اخیرعراق چه جریانها و گروههایی هستند؟

نیروهای قابل توجهی در عراق همراه داعش هستند که از بازماندگان رژیم سابق محسوب می شوند و به صورت ابزاری از سوی برخی از کشورها مورد سوء استفاده قرار می گیرند. بنابراین بازیگران مختلف با ویژگیهای مختلف و با استفاده از نیروهای فعال در عراق در تلاشند وضعیت سیاسی را در این کشور به هم بریزند و اجازه ندهند که نظام مستقل و مردمی در این کشور شکل بگیرد. متأسفانه کشورهای تأثیرگذار هم این اجازه را به برخی کشورها در منطقه می دهند که به اقدامات خود در حمایت از تروریسم ادامه دهند و چشمهای خود را به روی این واقعیت می بندند و این اجازه را به برخی کشورهای منطقه می دهند که اینگونه فضای سیاسی و امنیتی را در یک کشور به هم بریزند و آرامش را در آن دستخوش چالش کنند و باعث کشتار عده ای از مردم بی گناه شوند  که در هیچ قاموسی پذیرفته شده نیست.

ابعاد خطراتی که فعالیت داعش در عراق، می تواند در سطح منطقه ای و فرامنطقه ای داشته باشد چیست؟

درواقع داعش یک گروه تروریستی با برند مذهبی است و البته باید تأکید کنم که داعش و گروههایی از این دست متعلق به هیچ مذهبی نیستند. تجربه سالهای گذشته نشان می دهد که داعش و گروههایی از این دست در واقع علیه پیروان مذاهب مختلف ازجمله شیعه، سنی و همچنین ادیان توحیدی مختلف از جمله مسیحیت اقدام کنند چنانکه اماکن مذهبی مسیحیت را در عراق در معرض هجوم قرار دادند.

این گروه در طول سالیان متمادی در عراق جمعیت شیعه وسنی را در اماکن عمومی به خاک و خون کشیده و در سوریه جنایات گسترده ای را علیه مردم مرتکب شده است.

داعش و گروههایی از این دست متعلق به هیچ گونه آئین و مذهبی نیستند و نمی توانند مدافع هیچ دینی باشند و نکته دیگر اینکه این جریان یک جریان فراملی است و به جغرافیای خاصی محدود نمی شود و بافت ترکیبی و جمعیتی این گروهها از اتباع کشورهای مختلف تشکیل می شود.

این جریان قطعا امنیت منطقه ای و جهانی را تحت تأثیر قرار می دهد و در همین راستا نگرانی گسترده ای در اروپا و کل کشورهای غربی شکل گرفته است که اگر فضای امنیتی سوریه و عراق مساعد شود بسیاری از این نیروها دوباره به کشورشان باز می گردند و به طور قطع بازگشت این عوامل به کشورهای مبدأ، امنیت آن کشورها را نیز تحت تأثیر قرار می دهد

آنچه که در حال حاضر در عرصه جهانی شاهد آن هستیم، این گروه خطری برای همه محسوب می شود و جامعه جهانی باید نسبت به این خطر به طور دقیق فکر کند و نسبت به مهار این گونه گروهها راهکار مناسبی اتخا کند.

مقابله با این گروهها یک اقدام جمعی و بین المللی را می طلبد و از آنجا که این جریان یک ماهیت فراملی دارد و در حوزه های مختلف عمل می کند، جامعه جهانی باید راهکاری را اتخاذ کند که عملکرد این گروه را محدود کند و اینها را از ریشه بخشکاند و مکانیزم جامعی در این خصوص اتخاذ شده و برخورد جدی با آن شود و این عمل صرفا در بستر یک اقدام جامع و همه گیر محقق می شود.

خاستگاه داعش کجاست و در اصل به کدام جریان وابسته است؟

اتباع کشورهای عربی و حتی کشورهای اروپایی در ترکیب داعش حضور دارند و در سوریه نیز بارها و بارها مطرح شده است که اتباع بیش از 50 کشور جهان در قالب گروههای مسلح و تروریستی علیه ملت و دولت سوریه اقدام می کنند. بنابراین باید اشاره کرد که ماهیت این گروه  فراملی است و در حوزه عملکردی و عملیاتی هم عوامل این گروه اثبات کردند که جریانهای مهاجر هستند و در فضاهای ناامن رشد و تنفس می کنند.

داعش و جریانهایی از این دست، اگر در یک سرزمینی به اهداف خود نرسند در یک فضای جدید حرکت و فعالیت می کنند.

به این نکته باید توجه داشت که خاستگاه اولیه این جریان در عراق در سال 2004 بوده است  و پس از انجام اقدامات تروریستی در عراق طی سالیان متمادی با آغاز تحولات در سوریه به این کشور مهاجرت کردند و این امر طبیعی است زمانی که فضای تنفسی در سوریه برای آنها محدود شد مجددا به عراق باز  گردند و به تبع آن عراق را دستخوش چالشهای امنیتی جدیدی کرده اند.

 با توجه به موضع دوگانه آمریکا و اظهارات اخیر مقامات آمریکایی سطح ورود آمریکا به بحران عراق را چگونه ارزیابی می کنید؟

آمریکا از جمله قدرتهای مشخصی است که در موارد متعدد از این گروهها برای مختل کردن امنیت و آرامش در کشورهای متعدد استفاده ابزاری می کنند.

عملکرد دوگانه کشورهای غربی از جمله آمریکا کاملا آشکار است چنانکه در کشوری مثل سوریه شاهد آن هستیم که واشنگتن نه تنها حمایت خود را از تروریستها پنهان نکرده است بلکه صراحتا اعلام کرده است که تجهیزات نظامی را در اختیار تروریستها قرار می دهد.

هم اکنون بیش از سه سال است که تروریستها با حمایت آمریکا در سوریه علیه ملت و دولت این کشور می جنگند و این سوال مطرح است که عملکرد این گروهها با کدام یک از موازین اخلاقی و انسانی و حقوق بشری مطابقت دارد؟

در مورد عراق نیز به طور قطع می توان گفت که اگر حمایتها و کمکهای خارجی نبود دولت و ملت عراق توان کافی برای ریشه کن کردن تروریسم در این کشور و بازگرداندن آرامش به مناطق مختلف عراق را داشتند. بنابراین سوء عملکرد کشورهای غربی در ادامه حیات این گروهها نقش اساسی دارد و اگر ما در حوزه عملی اقدام جدی و صادقانه ای را از ناحیه کشورها و قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای شاهد بودیم قطعا وضعیت بغرنج منطقه شاهد این اقدامات نبود.

حتی اگر آمریکا صرفا مانع ارائه حمایت از این نیروهای تروریستی می شد و یا از ورود تروریستها از طریق مرزهای بین المللی ممانعت می شد فعالیت و دامنه این گروهها بسیار محدود می شد و قطعا نه تنها در عراق بلکه در سوریه نیز بحران خیلی زودتر از اینها خاتمه پیدا می کرد

باید بگویم که عملکرد آمریکا در گذشته صادقانه نبوده است و همواره از این نیروها با عنوان ابزاری برای مطامع خود استفاده کرده است.

در تحولات جاری عراق، آمریکا هیچگونه کمک مؤثری در راستای مبارزه با تروریستها به این کشور ارائه نکرده است و اکنون نیز همانند برخی کشورها در منطقه عملکرد دولت مالکی را زیر سؤال برده وشروط سیاسی خود را به دولت عراق دیکته می کند.

به اعتقاد اینجانب نقش آمریکا در تحولات جاری عراق کاملا آشکار است و این کشور به دنبال دستیابی به منافع سیاسی خود با استفاده ابزاری از گروههای تروریستی است.

نقش رژیم صهیونیستی در بحران اخیر عراق و بحرانهای دیگر در منطقه چیست؟

نقش رژیم صهیونیستی را نیز در فرآیند فعالیتهای تروریستی در عراق و دیگر کشورهای منطقه نباید نادیده بگیریم این رژیم امنیت، آرامش و بقای خود را در ایجاد ناامنی در حوزه سرزمینهای دیگر، خاصه در جهان اسلام جست و جو می کند و همواره در حوزه جهان اسلام نقش مخربی را ایفا کرده است چنانکه ردپای فعالیتهای جاسوسی رژیم صهیونیستی را در بسیاری از چالشهای کشورهای منطقه می توان مشاهده کرد.

جریانهای تروریستی فعال در حوزه جهان اسلام کمک بزرگی به بقای رژیم صهیونیستی می کنند و در نتیجه این رژیم  در تلاش است تا زمینه مناسبی را برای تنفس و حیات این گروه تروریستی فراهم کند

رژیم صهیونیستی همواره در تلاش بوده است که اذهان جامعه جهانی را از مسائل سرزمینهای اشغالی به سمت حوزه های دیگری منحرف کند و هم اکنون نیز در شرایط جاری و همزمان با توجه جهانیان به مسائل عراق، رژیم صهیونیستی جنایات خود را در سرزمینهای فلسطین تشدید کرده است، بنابراین منافع این رژیم با بحرانی کردن شرایط در جهان اسلام پیوند خورده است.

با تمام این اوصاف ایران چه رویکردی را در بحران عراق اتخاذ کرده است؟

مواضع ایران در خصوص تحولات منطقه ای بسیار صریح و روشن و صادقانه و مسئولانه بوده و هست و جمهوری اسلامی ایران بارها نسبت به خطر استفاده از تروریستها هشدار داده است و تاکید دارد که یک خطر فراگیر برای امنیت و ثبات جامعه جهانی است و در خصوص تحولات سوریه نیز ایران تنها کشوری بود که در مورد خطر استفاده از تروریستها هشدار داده و تنها کشوری بود که صادقانه و مسئولانه عمل کرده است.

موضع ایران در زمان اشغال عراق توسط آمریکا نیز روشن بود و مخالف اشغال و حمله نظامی بود.

طی سالهای گذشته نیز ایران صادقانه به تشکیل دولتی مردمی در عراق و حمایت از مردم این کشور کمک کرده است.

با توجه به گمانه زنیها در خصوص همکاری ایران و آمریکا درباره بحران عراق، تا چه حد این مسئله امکان پذیر است؟

درخصوص همکاری ایران و آمریکا باید گفت: به رغم پیامهای متعدد آمریکائیها جهت همکاری در عراق، پاسخ ایران منفی است چرا که کشوری که خود متهم به مشارکت در اقدام علیه دولت و ملت عراق  و حمایت از تروریستهاست چطور می تواند طرف همکاری با ایران باشد؟

مواضع و عملکرد آمریکا در عراق دوگانه بوده و از شفافیت و صداقت لازم برخوردار نیست در صورتیکه حمایتهای خارجی از تروریستها قطع شود، دولت و ملت عراق به توانایی مقابله با تروریستها را دارند، لذا جمهوری اسلامی ایران مخالف هرگونه مداخله نظامی در عراق به بهانه مبارزه با تروریست است.