سه عامل ریزش بورس

به گزارش پارس به نقل از دنیای اقتصاد،     این در حالی است که کارشناسان بازار معتقدند سه عامل نرخ سود بانکی، هدفمندی یارانه ها و بی اعتنایی بازار به اخبار سیاسی مهمترین عوامل تأثیرگذار بر بازار سرمایه محسوب می شوند؛ عواملی که در روزهای پیش رو هنوز فرمان حرکت بازار را در اختیار دارند و چشم انداز بورس را با تردید همراه ساخته اند. در این بین منحنی فروافتاده بازار سرمایه در روز گذشته نشان می دهد که تا نیم ساعت اول روند شاخص ثابت و اندکی نیز افزایشی بود.

اما این روند پس از نیم ساعت از آغاز مبادلات، نزولی شد و در نهایت تا ۷۶ هزار و ۵۰۱ واحد فروریخت. در این بین چهارمین هفته فروردین در حالی با تعدیل و کاهش شاخص بازار سرمایه همراه شد که از منظر کارشناسان حرفه ای بازار سرمایه، شاخص راه ناگزیری را در پیش گرفته و تا روشن شدن نتایج این سه عامل نمی توان انتظار خاصی از بازار داشت.

فعالان بازار سرمایه البته ادامه این روند را تا به کف نشستن شاخص، متناسب با خروج اقتصاد از حالت های هیجانی، اتفاق مثبتی می دانند و معتقدند بازار باید از هیجانات خالی شود. در واقع بر اساس نظرات کارشناسی افزایش جهش های شاخص در سال قبل که عمدتا ناشی از تجدید ارزیابی دارایی های شرکت ها متاثر از افزایش ۳ برابری نرخ ارز و افزایش تورم بود، در سال جاری تحت تاثیر برخی سیاست های انقباضی قرار گرفته که متهم ردیف اول آن بالا بودن نرخ سود بانکی است.

به عبارت بهتر گفته شده که افزایش نرخ سود سپرده های بانکی رقیب جدی برای بازار سرمایه شده و منابع پارک شده در بازار سهام (به تعبیر رئیس کل سازمان بورس) ، به مرور جذب بانک ها و موسسات اعتباری می شوند که نگرانی هایی را به همراه داشته است. این نگرانی ها البته در میان بروکرهای بازار به شدت بیشتر است. محمودرضا خواجه نصیر، مدیر اداره نظارت بر بورس ها و بازارهای سازمان بورس در گفت وگو با دنیای اقتصاد با اشاره به افت شاخص این بازار از ابتدای سال ۹۳ تاکنون اظهار کرد: افت اخیر شاخص بورس نشات گرفته از نرخ سود سپرده بانک ها است که هرچند نرخ های فعلی غیر رسمی است، اما از سمت بانک های مختلف شنیده می شود.

خواجه نصیر تصریح کرد: رقابت بین بازار پول و سرمایه منجر به پدید آمدن شوک در بازار سرمایه شده که نه بورس و نه حتی بانک ها از این شرایط منتفع نیستند؛ چرا که نرخ تورم بنا به سیاست های دولت جدید در حال کاهش و حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد پیش بینی می شود، بنابراین افزایش نرخ سود بانکی که منجر به افزایش نرخ تسهیلات نیز می شود تناسبی با تقاضای واقعی پول ندارد وبه نظر نمی رسد که فضای اقتصادی با این تغییر به هزینه های واقعی نزدیک شود. وی ادامه داد: افزایش نرخ بهره، سود مورد انتظار سرمایه گذاران در بورس را افزایش داده و در نتیجه افت بازار را سبب شده است.

کارشناسان معتقدند این روند برای خود بانک ها هم در بلندمدت مفید به نظر نمی رسد؛ چراکه در شرایطی نرخ سود سپرده های کوتاه مدت از نرخ سود سپرده های بلندمدت پیش افتاده که در شرایط رکود اقتصادی حاکم با اینکه خوش بینی ها بازار ها را درنوردیده اما در کلان اقتصاد اتفاق خاصی رخ نداده و مشخص نیست که بانک ها در شرایط فعلی از اعطای وام های صنعتی بهره کافی را می برند یا خیر. این در حالی است که شرایط سفته بازی برای بانک ها در بازار ارز و سکه نیز همانند سال های قبل مهیا نیست.

این مسائل در بازار سرمایه نخستین آثار منفی را از همان آخرین هفته های سال ۹۲ بر جای گذاشته است. به گفته برخی کارشناسان رقابت برای جذب سپرده منجر به افزایش قیمت پول یا به عبارت دیگری نرخ سود شده و در نتیجه حاشیه سود بانک ها تحت تاثیر قرار گرفته است و در حال حاضر بسیاری از بانک ها با کاهش سهم حق الوکاله به کمتر از ۵/۲ درصد مواجه شده اند. این موضوعات بر سهام بانک ها در بازار سرمایه که اغلب جزو لیدرهای بازار محسوب می شوند نیز موثر خواهد بود. با استناد به این موضوعات برخی کارشناسان انتظار دارند نرخ سود از ماه های آینده حتی کاهش یابد تا تعادل بازارهای مالی به هم نخورد. برخی نیز خبر می دهند که احتمال دارد از اول اردیبهشت از پرداخت سود بانکی بیش از ۲۰ درصد توسط موسسات و بانک ها جلوگیری شود؛ اتفاقی که البته نشانه ای از آن نیز در بین خبرهای بانک مرکزی دیده نمی شود.

در این میان کارشناسان عدد نسبت قیمت بر درآمد بازار را نسبت به نرخ سود اوراق مشارکت عدد بالایی می دانند و انتظار دارند یا نرخ بهره بانکی قدری افت کند یا P/E بازار تا ۶ یا پایین تر افت کند تا بتوان از کمند وسوسه سودهای بدون ریسک بانکی رها شد. در این میان اجرای هدفمندی یارانه ها موضوع دیگری است که بازار را تحت تاثیر خود قرار داده است. خواجه نصیر همچنین در رابطه با تاثیر اخبار مثبت راجع به پتروشیمی ها گفت: فضای عمومی بازار بی توجه به اخبار مثبت پیرامون پتروشیمی مثل نرخ ۱۰ سنتی در مقابل نرخ ۱۳ سنتی یا عطف بماسبق نشدن هزینه خوراک بوده است؛ بنابراین عکس العمل درستی نسبت به اخبار نمی دهد.

وی افزود: از سوی دیگر مناسبات سیاسی و بین المللی در روند حرکتی بورس تاثیر گذار بوده و بورس تهران تحت تاثیر عوامل اقتصادی و سیاسی حرکت می کند. وی در رابطه با هدفمندی یارانه ها وتاثیر آن بر بورس گفت: هدفمندی یارانه ها به خودی خود تاثیر منفی بر روند بازار ندارد، اما در شرایط کنونی به میزان کمی این روند را تشدید کرده و شرکت ها را نیز با مشکلاتی روبه رو کرده است.

خواجه نصیر با بیان اینکه افزایش های قابل توجه در سال ۹۲ انتظار نمی رود، ادامه داد: شتاب حرکتی سال ۹۳ نسبت به ۹۲ کمتر است، زیرا روی کار آمدن دولت جدید و اعلام سیاست های جدید از سمت دولت ابهاماتی را به وجود آورده که این ابهامات نیز از دلایل این روند نزولی است. وی با بیان اینکه این روند مقطعی است، گفت: تطبیق بازار با سیاست های دولت کمی زمانبر است، اما پس از این مطابقت، بازار با ثبات خواهد شد و نوسانات از بین می روند. به عقیده خواجه نصیر دولت با سیاست های مشخصی در راستای حمایت از تولید قد م برمی دارد و پس از آنکه ساختار دولتی شفاف شود، بازار نیز روند متعادلی به خود خواهد گرفت.

افزایش قیمت سوخت و خوراک در بخش های پتروشیمی و پالایشگاهی، افزایش قیمت مازوت در بخش سیمان، افزایش قیمت گاز برای فولادی ها و افزایش بهای برق صنعتی از مهم ترین مولفه های اثرگذار بر بازار محسوب می شوند. سهامداران در انتظار انتشار گزارش های مجامع هستند و این گزارش ها می تواند به بهبود بازار در نتیجه افزایش اقبال فعالان بازار منتهی شود. در این میان شفافیت های لازم برای نرخ برخی حامل های انرژی همچنان اندک است و شرکت های پتروشیمی و پالایشگاهی ازاین امر به شدت متاثر هستند. شنیده ها حکایت از آن دارد که سخنان و تذکرات به دولت در خصوص تبدیل نرخ ۱۳ سنتی خوراک به ۱۰ سنتی از راهروهای مجلس به گوش می رسد که ریزش شدید و صف فروش سهام در صنایع مرتبط با آنها نتیجه این چالش ها است. به گزارش « دنیای اقتصاد» ، بازار سرمایه و فعالان آن در نهایت متاثر از بی توجهی بازار به اخبار سیاسی در حرکت است. کارشناسان معتقدند بازار در مقابل اخبار مثبت از خود واکنش نشان نمی دهد و این مساله باعث شده ظرفیت های بالقوه ای که بازار در اختیار داشت از بین بروند.

دکتر شاهین شایان آرانی، کارشناس بازار سرمایه در این میان در گفت وگو با « دنیای اقتصاد» در کنار موضوعاتی همچون شفاف سازی در خصوص نرخ خوراک پتروشیمی ها از هدفمندی یارانه ها، نوسان گیری از بازارهای موازی با بورس همچون بازار بانک ها، ارز، سکه و مسکن و روند مذاکرات هسته ای به عنوان موضوعات موثر بر بازار یاد کرد. به گفته وی رشد سال قبل بازار، درحالی که تولید ناخالص داخلی منفی بود و در رکود تورمی یک بازده ۱۳۰ تا ۱۴۰ درصدی نصیب سهامداران شد رشد غیر عادی بود. شایان آرانی در خصوص هدفمندی یارانه ها و تاثیرات آن بر بازار سهام گفت: این اقدام تبعات تورمی دارد، اما در صورتی که دولت به کنترل تورم اهتمام ورزد می توان امیدوار بود که اثرگذاری این روند بر شرایط بورس کاهش یابد.

به گفته وی در این شرایط برخی صنایع از افزایش تورم و برخی از کاهش آن در بازار سهام سود خواهند برد، چراکه در بازار سهام در کشور ما هم بانک ها و هم سایر صنایع حضور دارند و از این رو می توان از نتایج تاثیرات این اقدام چندان هم نگران نبود. وی در توضیح عامل نرخ سود نیز افزود: تغییرات در نرخ بهره بانکی می تواند به شدت بر بازار سهام تاثیر گذار باشد.

وی پیش از این نیز در گفت وگو با دنیای اقتصاد با زیر سوال بردن اقدامات بانک مرکزی در پایین نگه داشتن نرخ بهره اعلام کرد که این اقدام بخش زیادی از سپرده های بانکی را روانه بازار سهام کرده بود و همین موضوع در حال حاضر با افزایش دوباره نرخ در حال خروج از بازار است. این کارشناس بازار سرمایه معتقد است افزایش بی ضابطه شاخص در سال قبل نتیجه این سیاست غلط بود و الان نیز نتیجه آن در بازار دیده می شود. به گفته شایان آرانی حال افزایش نرخ بهره بانکی توسط بانک مرکزی اقدامی در جهت تعادل بخشی به نقدینگی است که می تواند به یک نتیجه گیری بهتر در خصوص مولفه های واقعی بازار پایدار کمک کند، با این حال واکنش منفی بورس را به همراه داشته است.

برترین های بازار 
در بازار دیروز صف فروش ۸۰۱ هزار و ۲۱۱ سهمی شبندر که تا لحظات پایانی بازار همچنان تداوم داشت موجب شد تا بیش از ۱۱۷ واحد، از شاخص بورس افت کند. همچنین به فروش رسیدن یک میلیون و ۲۶۶ هزار و ۲۶۰ سهم اخابر در رده بعدی تاثیر گذاری موجب شد تا ۹۴ واحد دیگر نیز از شاخص کل کاسته شود. دیروز صنایع پتروشیمی خلیج فارس نیز در مقابل خرید تنها ۴۷۳ سهم خود شاهد صف فروش ۱۴ هزار و ۵۰۰ سهم بود که ۸۲ واحد دیگر از شاخص کل را نیز پایین آورد. در ادامه نمادهای پارسان، تاپیکو، وتجارت، رمپنا، وبملت، وبانک، خودرو و فولاد به ترتیب از ۵۹ واحد تا ۲۲ واحد بر شاخص کل تاثیر منفی گذاشتند. در این میان تنها سرمایه گذاری غدیر بود که با نزدیک به ۳۱ واحد افزایش نقش مثبتی بر شاخص باقی گذارد که البته در مقابل سایرین نتیجه چندان مطلوبی محسوب نمی شود.