صدای افغان‌‌ها شنیده نشده!

به گزارش پارس به نقل از تسنیم، در شب ششم جشنواره سی ودوم فیلم فجر « چند متر مکعب عشق» اولین ساخته جمشید محمودی، از معدود فیلم های « سینمایی» امسال بود که تحسین اکثریت حاضرین در سالن سینمای مرکز همایش های برج میلاد را برانگیخت. « چند متر مکعب عشق» روایتی از یک عشق ایرانی-افغان بود که با هنرمندی محمودی به زیبایی از پس ادای حق مهاجران افغان برآمد و در برابر روایت کاذبی که از شخصیت مهاجران افغان در رسانه ها بازنمایی شده بود، ایستاد. یادآوری و پررنگ شدن اشتراکات فرهنگی مردم ایران و افغان بزرگترین دستاورد فیلم محمودی است. فیلمی که سعی بر واقع نمایی دارد و از شعار و بیانیه دور است. فیلمی که قانون، عشق، خانواده، حیا، سختی های زندگی و… را در ترازی عقلانی و واقعی در حاشیه یک رابطه عاشقانه به تصویر می کشد.

حسام الدین آشنا، مشاور فرهنگی حسن روحانی رئیس دولت یازدهم از شخصیت های دولتی بود که در زمان نمایش این فیلم در کاخ جشنواره حاضر شد و به تماشای آن نشست.

آشنا در گفت وگو با خبرنگار تسنیم در بیان نظر خود درباره حق روایت افغان ها در رسانه های ایرانی و مواجهه « چند متر مکعب عشق» با تصویرسازی های تکراری از مهاجران افغان علی رغم اشتراکات جدی فرهنگی، دینی و زبانی میان دو ملت ایران و افغان گفت: بزرگترین مشکل ما این است که یک جمعیت دو میلیونی را که بیش از ۳۰ سال در این کشور در کنار هم با آن ها زندگی کردیم را آنطور که بایسته بوده ندیدیم و چیز زیادی از آن ها نمی دانیم. بیشتر از آن که ما از افغانستانی ها بدانیم آن ها از ما می دانند. تلاش هایی مانند این فیلم که محصول مشترک ایران و افغانستان است به نظر من از اولین قدم ها در راه احترام به کسانی است که سال ها در کنار ما زندگی کردند. امید داریم که با تقویت سینمای افغانستان بتوانیم روایت آن ها از ایرانی ها را هم در سال های آینده شاهد باشیم.

آشنا در پاسخ به این سوال که « در میان مهاجران قانونی افغان بعضاً نخبگان فرهنگی، هنری و علمی هم حضور دارند که آن ها هم در کشور با مشکلاتی در زمینه فعالیت ها و گذران زندگی خود مواجه هستند. برنامه دولت یازدهم برای رفع مشکلات آن ها چیست؟ » پاسخ داد: این که می گویید برنامه، برنامه باید شکل بگیرید. من فکر نمی کنم همین طوری بشود چیزی در این رابطه گفت. برنامه باید به وجود بیاید. برنامه با آرزو و علاقه تفاوت دارد.

مشاور هنری رئیس جمهور در پاسخ به سوالی درباره وضعیت قنبرعلی تابش، یکی از نخبگان افغان که از شعرای مطرح فارسی زبان بود و چندی پیش با مشکل ادامه تحصیل در مقطع دکترا در دولت یازدهم مواجه شد و به کشور خود بازگردانده شد، گفت: ای کاش با اختیار، اراده و علاقه خود به کشورشان باز می گشتند. این طور برگشتن معنایش تداوم روابط فرهنگی دو کشور خواهد بود. اما وقتی اینطور می شود چیز زیادی جز خجالت برای ما باقی نمی ماند. ای کاش این بازگشت یک بازگشت همراه با آرامش و رضایت می بود. تا وقتی که این طور نیست ما وظیفه داریم که امکانات را فراهم کنیم.

وی با بیان اینکه تشکل های ادبی ایرانی به دنبال فراهم آوردن این شرایط هستند، گفت: من از تحقق این امر در سال های آینده خیلی ناامید نیستم.

آشنا، در بیان نظر خود درباره چرایی نقص تصویری که از مردم افغان در اذهان جامعه ایران وجود دارد و بخشی از آن بر عهده برخی رسانه ها بوده است، گفت: برخی از افغانی هایی که در ایران سکونت داشتند گروه فرودستی بودند. گروهی فرادست نبودند. در نتیجه مورد حمایت جدی قرار نگرفتند. کوتاهی های زیادی داشتیم که یکی از آن ها در حوزه افغانستانی های مقیم در ایران بوده است. فکر می کنم با گران شدن قیمت ارز و امکاناتی که برای افغانستانی ها وجود دارد برای اینکه در کشورهای دیگر به کار و فعالیت بپردازند، ما قدر آن ها را بیشتر از این خواهیم دانست. البته این فقط مربوط به قسمت فعالیت های سخت و کارگری حضور آنان در ایران است. حضور ادبی، هنری و ارتباطات بین فرهنگی که دو ملت باید داشته باشند و از طریق هرات باید خیلی از این اتفاقات بیافتد، فکر می کنم نسبت به آن خیلی کوتاهی کردیم.

مشاور رئیس دولت یازدهم ادامه داد: کسانی که صدای افغان ها در ایران بودند و هم ایرانی هایی که بازتاب دهنده این صدا بودند نه صدایشان بلند بوده نه آنطور که باید حمایت نشدند.

آشنا در واکنش به برخی بدسلیقگی های سابق برخی مدیران میانی و مسئولان جزء در برخورد ناپسند با افغان ها علی رغم برخورد پسندیده رئوس و مدیران برتر نظام و دولت با آنان گفت: تجربیات دقیق و تلخی درباره این گونه برخوردها وجود داشته. ما افغانستانی ها را عموماً مساوی با مواد مخدر، تجاوز، جنایتکار و… تلقی کردیم. شاید موارد اندکی هم در اخبار حوادث رسانه های وجود داشته که تأیید کننده این پیشداوری ها بوده باشد. اما آن چیزی که مشکل بزرگ ماست به نظر من فقدان مطالعات میان فرهنگی است. حوزه ارتباطات میان فرهنگی و بین فرهنگی را در کشور خود توسعه ندادیم. مقداری از این فقر علمی نتیجه اش فقر عملی ما شده است. فقدان مهارت های ارتباطات بین فرهنگی در میان مردم و مسئولان مشکل امروز ماست. چیزی که در این فیلم هم مشاهده می شد و باید مهارت های ارتباطات بین فرهنگی برای ملتی که به همسایگانش احترام می گذارد، توسعه و ارتقا یابد.