خانه از پای‌بست ویران است!

به گزارش پارس به نقل از دنیای اقتصاد، در این نشست وزیر راه وشهرسازی و معاونان وی برای اطلاع از نظرها و اظهارات کارشناسان، صاحب نظران و فعالان حوزه شهرسازی و معماری گرد هم آمدند و با بررسی برخی مشکلات موجود در این حوزه، برای همکاری بخش خصوصی و دولتی برای شناسایی مسائل، ارائه راهکار و رفع مشکلات حوزه معماری و شهرسازی اعلام آمادگی کردند.
نارضایتی همگانی از وضعیت شهرسازی
وزیر راه وشهرسازی در این نشست با بیان اینکه این روزها موضوع شهرسازی و معماری مبحثی بسیار جدی است که باید برای گرفتاری های آن چاره اندیشی شود، گفت: به رغم تلاش های بسیاری که طی سال های گذشته در این حوزه انجام شده است اما می بینیم که نتایج این تلاش ها مثبت نبوده و فکر نمی کنم کسی باشد که از این نتایج راضی باشد.
عباس آخوندی ادامه داد: همچنین به رغم هزینه های هنگفتی که در این حوزه صرف شده است تقریبا تمام شهرهای ما با مشکلاتی نظیر ترافیک، آلودگی هوا و… مواجهند و متاسفانه امروزه محیط شهرهای ما محیطی دلپذیر و دل انگیز نیست.
وی با بیان اینکه اگر می خواهیم در رفع مشکلات سهمی داشته باشیم باید برخی قیدها را کنار گذاشته و راحت تر و واقعی تر با هم گفت وگو کنیم، خطاب به تشکل های شهرسازی و معماری گفت: این موضوع که در حال حاضر در شهرها قوانین و مقرراتی بی ارج و قرب شده اند و همه چیز در یک معامله مادی قابل دادوستد شده است موضوع مهم و اسفباری است که باید مورد بررسی و چاره جویی قرار گیرد. آخوندی ادامه داد: از سوی دیگر ما همواره لیستی از اقدامات را برای خود تعریف می کنیم و در نهایت به راحتی اعلام می کنیم که نتوانستیم آنها را اجرایی کنیم و شرایط اجازه تحقق این اهداف را به ما نداد!
وی با طرح این سوال که باید تغییر را از کجا شروع کرد، افزود: براساس ایده هایی که در زمینه نظام حکمروایی شهری دارم، شاید فراتر از بحث طراحی شهرسازی و معماری لازم باشد در زمینه حکمروایی شهری تجدیدنظر کنیم.
وی افزود: شاید دو گانگی موجود در حکمروایی شهری و سیاسی در شهرهای ما باعث بروز بسیاری از مشکلات کنونی شده است. وزیر راه وشهرسازی با تاکید بر اینکه نمی توان مشکلات را در یک بستر بوروکراتیک و اداری حل و فصل کرد، گفت: لازمه رفع این مشکلات این است که ما در سطح جامعه با هم گفت وگو داشته باشیم، ابتدا سوالات درستی در این زمینه مطرح کرده و سپس بپذیریم همه اعضای این حرفه حق اظهار نظر، دخالت و موثر بودن در فرآیندهای شهرسازی و معماری را دارند.
فقر شهری را به رسمیت بشناسیم
آخوندی با بیان اینکه برای اصلاح و بهبود فرآیندها نیاز به نوعی اجماع ملی داریم، خاطرنشان کرد: در جامعه با فقر شهری مواجهیم و باید این فقر شهری را بپذیریم، به رسمیت بشناسیم و برای آن در ایران راه حل پیدا کنیم.
وی تمرکز اکثریت جمعیت شهری ایران در چند کلان شهر را معضل بزرگی عنوان کرد و گفت: نیازمند نوعی تغییر انگاره به شهرهای ایران هستیم، شهرها باید بخشی از منافع ملی باشندو باید به گونه ای شود که تعلق محلی مانع از بروز مشکلاتی مانند از بین رفتن باغات شود، امری که در حال حاضر در شهرهای کشور وجود ندارد. وزیر راه وشهرسازی همچنین اظهار کرد: این وضعیت در حمل ونقل کشور هم وجود دارد و هر چند گفته می شود ایران در چهار راه ترانزیت قرار دارد و می تواند درآمد چندین هزار میلیارد تومانی داشته باشد اما مشاهده می شود که ما هنوز حمل ونقل ترکیبی نداریم، امنیت حمل ونقل ما پایین است و برای داشتن همین جاده هایی که امروز داریم حداقل نیازمند بودجه ای ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی هستیم. وی تاکید کرد: باید نوعی گفت وگوی سازمان یافته اجتماعی ایجاد کنیم که بتوانیم راندمان بیشتری را در دو بخش خصوصی و دولتی داشته باشیم.
درخواست تشکل های شهرسازی از وزیر
در این نشست نمایندگان تشکل های حرفه ای شهرسازی و معماری ضمن تشریح دغدغه ها و مشکلات خود، به برخی آسیب های موجود در حوزه شهرسازی و معماری اشاره کردند.
اعضای این تشکل ها با بیان اینکه شهر، دولت و بخش خصوصی سه وجه مهم و اثرگذار در این زمینه هستندخواستار برقراری جریان آزاد اطلاعاتی و کاهش مسائل و اسناد محرمانه شهری شدند که در نهایت چیزی جز رانت به همراه نمی آورد.
به گفته نمایندگان این تشکل ها ایجاد فضای پاسخگویی متقابل جهت بهره گیری مناسب از منابع و سرمایه ها، ایجاد نظام پایش در اسناد به منظور آزمون درستی طرح ها و نحوه اجرای آنها، طراحی و در اختیار داشتن اسناد مساله محور به جای پروژه محور، باور نیاز به نیروهای متخصص، احترام به اسناد تعیین کننده و قراردادهای فی مابین و همچنین تضمین امنیت شغلی مشاوران شهرسازی و معماری در کنار امکان دسترسی به مدیران محلی، برخی از مهم ترین نیازمندی های موجود در حوزه شهرسازی و معماری است. نمایندگان تشکل های حرفه ای شهرسازی و معماری با طرح این سوال که چرا طرح های شهرسازی ما به گونه ای است که برنامه ریزی ها برای کارهایی انجام می شود که نباید آنها را اصولا انجام دهیم افزودند: نتیجه کارهای عمرانی که بخش عمومی یا دولتی آن را انجام می دهد در نهایت به جامعه باز نمی گردد، به عنوان مثال شایعه احداث خیابان در یک مکان قیمت املاک را در آن مکان چندین برابر افزایش می دهد اما این ارزش افزوده در نهایت به جامعه بازنمی گردد.
پیشنهاد ایجاد نظام فنی و اجرایی شهرسازی و معماری
نمایندگان تشکل های حرفه ای شهرسازی و معماری با تاکید بر ضرورت تلاش برای احیای حرفه شهرسازی و معماری در کشور خواستار تشکیل نظام فنی و اجرایی شهرسازی و معماری به منظور تداوم بخشی همکاری های مربوط در قالب یک سازمان منسجم و امکان سنجش نتایج آن در فواصل زمانی مشخص شدند. آنها با بیان اینکه بخش دولتی می تواند در سطوح مختلف ابزاری، مدیریتی و سیاست گذاری از توان بخش خصوصی بهره گیری کند، توجه به نقیصه ها و اولویت دادن به آنها به منظور حل و فصل مسائل موجود از دریچه توان فنی و مهندسی و همچنین انضباط بخشی به تعاملات فی مابین دولت وبخش خصوصی را از مسائل مهمی عنوان کردند که لازم است در این تعامل به آنها توجه شود.
مجوز قانونی برای تعدی به شهر!
تشکل های حرفه ای با انتقاد به برخی تبصره های به ظاهر قانونی که اجازه تعدی به شهر را برای برخی ارگان ها و نهادها صادر می کند از وزارت راه وشهرسازی خواستار اصلاح این قوانین شدند.
ایجاد نظام مستقل شهرسازی و معماری به عنوان ضرورتی مطالعه شده طی دهه های اخیر از دیگر پیشنهادهای صاحب نظران معماری و شهرسازی کشور به وزیر راه وشهرسازی بود.
ایجاد نظام حرفه ای شهرسازی مبتنی بر حقوق اجتماعی
وزیر راه وشهرسازی پس از اظهارنظرهای نمایندگان تشکل های حرفه ای شهرسازی و معماری کشور با تاکید براینکه مشکلات مهندسی را باید در چارچوب اجتماعی حل کرد، گفت: در شرایط کنونی نیازمند نظام حرفه ای مبتنی بر حقوق اجتماعی هستیم.
وی با بیان اینکه نمی توان به مشکلات مهندسی و مسائل مربوط به آن تنها در چارچوب فنی نگریست، افزود: مهندسی مفهومی نیست که بتوان آن را از جامعه جدا کرد؛ چرا که خدمات آن در بستر اجتماعی عرضه می شود و باید با مردم، شهرداری، مالکان و دولت ارتباط برقرار کند.
وزیر راه وشهرسازی با تاکید براینکه مسائل مهندسی را باید در چارچوب اجتماعی مطرح کرد، ادامه داد: جا انداختن این موضوع که مهندسان فارغ از تخصص خود، شهروندان این جامعه هستند کار دشواری است، چراکه خود آنها نیز تاکنون دنبال چنین موضوعی نبوده اند.
وی از نحوه تایید صلاحیت مهندسان انتقاد کرد و گفت: سوال اینجا است که چرا یک دستگاه یا نهاد دولتی باید مسوول صلاحیت دادن به مهندسان باشد. از سوی دیگر باید پرسید اگر فرد یا بنگاهی نتوانست به تعهدات خود عمل کند آیا دستگاه صلاحیت دهنده پاسخگو خواهد بود. چنین مسائلی نشان می دهد که در بحث مهندسی، خانه از پای بست ویران است. آخوندی تصریح کرد: به نوعی نظام حرفه ای متکی بر حقوق اجتماعی نیاز داریم که علاوه بر دادن صلاحیت، پاسخگویی، مسوولیت اجتماعی و منافع فردی را نیز تضمین کند.
نقشه ای را که می داند خلاف است امضا می کند
وی اظهار کرد: زمانی که در سال ۱۳۷۴ دنبال تصویب قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان بودیم، سازمان برنامه و بودجه وقت و نظام فنی و اجرایی با آن مخالفت کرده و شرط موافقت خود را خارج شدن پروژه های دولتی از شمول این قانون بر می شمردند.
البته چنین خواسته ای آن زمان از سوی جامعه فنی نیز که پروژه های دولتی زیادی را در دست اجرا داشتند، حمایت شد اما امروز که تعداد پروژه ها کم شده، ماجرا نیز تغییر کرده است.
وزیر راه وشهرسازی با تاکید براینکه اگر واقعیت ها را نپذیریم، شروع به اصلاح نخواهیم کرد، ادامه داد: با بحث یکپارچه سازی نظام مهندسی موافقم اما پیش از آن باید مهندس حرفه ای که مسوولیت اجتماعی اقدامات خود را می پذیرد و به جامعه پاسخ می دهد را ایجاد کنیم. آخوندی با بیان اینکه وقتی مهندسی زیر نقشه ای که می داند برخلاف حقوق سایر شهروندان است را امضا می کند، چگونه می تواند بگوید من صلاحیت دارم، خاطرنشان کرد: اولین هسته صلاحیت حرفه ای، تعریف درست یک مهندس حرفه ای است.