من به دولت قبل گفتم شما این کاره نیستید

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، جمشید پژویان در حضور دو ساعته اش در خبرگزاری دانشجویان ایران از نقش شورا در اقتصاد امروز جهان گفت و این که پایه ریزی شورای رقابت در ایران در زمان دولت خاتمی صورت گرفته است. از این که قبل از دولت نهم هیچ آشنایی و شناختی از محمود احمدی نژاد نداشته و در طول این ۳۰ سال تمامی پیشنهادات برای دریافت پست های دولتی را رد کرده است. از این که اولین کسی که یارانه را در ایران مطرح کرد او بوده و هر جا راه غلطی را در اقتصاد دیده با تمام قدرت در مقابلش ایستاده است، از طرح تصویب قیمت ها در مجلس هفتم گرفته تا روش اجرای هدفمندی در دولت قبل.

وی شورای رقابت را یک صندلی علمی دانست که کار اصلی اش استفاده از دانش اقتصاد برای ارزیابی برخی از شاخص های کلان اقتصادی در عرصه رقابت و انحصار است.

پژویان با اشاره به تخصص خود در عرصه اقتصاد عمومی عنوان کرد: یکی از اصلی ترین حوزه هایی که این تخصص در آن ورود می کند مبارزه با انحصار و تعیین شاخص قیمت است ما دراین عرصه سعی کردیم در طول چند سال گذشته در حوزه های مختلفی از جمله مخابرات، خودرو و… ورود کرده و وضعیت قیمتی آن ها را به صورت دقیق و با شاخص های اقتصادی مشخص کنیم.

رییس سابق شورای رقابت با بیان این که در طول بیش از ۳۰ سالی که از زمان آغاز تدریسش در دانشگاه می گذرد همواره بر لزوم اصلاح قیمت های نسبی تاکید کرده، اظهار کرد: از همان روز نخست به تمامی دولت ها گوشزد کردم که باید اولین چیزی که نسبت به تغییر آن اقدام می کنند قیمت های نسبی باشد.

با تمام توان در مقابل طرح تثبیت قیمت ها ایستادم

وی با اشاره به طرح تثبیت قیمت ها در مجلس هفتم نیز بیان کرد: در همان زمان به عنوان یکی از اصلی ترین منتقدان در برابر نمایندگانی مانند توکلی ایستادم همان روز نیز اشاره کردم که این طرح تا چه میزان می تواند به اقتصاد ایران صدمه وارد کند.

پژویان با بیان این که قیمت های نسبی اساس اقتصاد یک کشور را می سازند، گفت: من مجری نیستم. من یک تئوریسین اقتصادی ام که سعی می کند از بیرون به مجریان نکاتی را از منظر علم اقتصاد یادآور شود.

پایین آوردن تورم بدون توجه به بسترها فایده ای ندارد

این اقتصاددان اضافه کرد: متاسفانه در کشور ما همه به دنبال مسائلی هستند که با آن شعار بدهند این تلقی غلط باعث شده مردم نیز از سیاستمداران درخواست های مناسبی نداشته باشند. برای مثال امروز می بینیم که در کشور ما همه به دنبال پایین آوردن تورم هستند و این درحالی است که تا بستر مناسب برای این موضوع به وجود نیاید دادن هر گونه شعاری در این عرصه عملیاتی نخواهد بود.

وی با اشاره به تجربه کشورهای همسایه در طول دهه های گذشته، توضیح داد: با نگاهی کلی به شاخص تورم در برخی از کشورها مشاهده می کنیم که آن ها در طول بعضی از سال ها حتی تورم بالای صد درصد را نیز تجربه کرده اند اما مشاهده می کنیم که امروز همان کشورها با اصلاح بسترهای اقتصادی خود چه وضعیت مناسبی پیدا کرده اند و ما هنوز درگیر شعارها هستیم.

پژویان افزود: برای اقتصاد اول باید جاده را هموار کرد و سپس طرح هایی را مانند کاهش تورم داد. این جاده را سیاسیون نمی بینند و برای مردم نیز ملموس نیست. آنچه برای آن ها قابل لمس است شاخص هایی مانند بیکاری و تورم است که البته همه به شعار ختم می شود.

مردم باید در خواسته هایشان از سیاستمداران تجدید نظر کنند

رییس سابق شورای رقابت با اشاره به برخی از شاخص های توسعه یافتگی عنوان کرد: اگر مردم ما به جایی برسند که به جای طرح های شعاری از دولتشان بستر و زیربنا را مطالبه کنند سیاستمداران نیز مجبور می شوند در این عرصه قدم گذارند.

وی ادامه داد: این یکی از اصلی ترین شاخص های توسعه یافتگی است که نشان می دهد یک ملت بدنبال کدام هدف ها حرکت می کند و چه چیزی راضی اش نگه می دارد.

طرح تاسیس شورای رقابت در دولت خاتمی مطرح شد

پژویان با اشاره به لزوم استفاده از تجارب دیگر کشورها برای بهبود شاخص های اصلی اقتصادی بیان کرد: قطعا شورای رقابت یکی از این تجارب قابل تحسین است. طرح شورا و یا سازمان شبیه به آن سال ها است در کشورهای مختلفی از جهان مطرح شده و امروز در بیش از ۱۵۰ کشور سازمانی شبیه به شورای رقابت فعال است.

این اقتصاددان درباره سابقه شورای رقابت در اقتصاد ایران نیز گفت: طرح اولیه افتتاح این شورا در زمان آقای خاتمی شروع شد در آن زمان آقایان دژپسند و شمس الدین حسینی هنوز دانشجو دکترا بودند و با حضور آن ها و همچنین کارشناسان دیگری که دکتر طیب نیا نیز جزشان بود در بیش از ده ها جلسه طرح اصلی این شورا ریخته شد.

وی با اشاره به حضور مداوم خود در این جلسات گفت: بنده در اکثر این جلسات به شکل رایگان شرکت کردم و در طول آن ها طرح های مختلفی را بررسی کردیم تا به شاکله اصلی شورای رقابت برسیم. این طرح سرانجام در دولت آقای خاتمی ماند و با گذشت زمان به دولت جدید رسید.

پژویان ادامه داد: لایحه تصویب این شورا در اواخر دولت اول محمود احمدی نژاد به مجلس رفت و در زمان وزارت دانش جعفری تقدیم شد هر چند در همان زمان وی جابه جا شد و حسینی جایش را گرفت بنده نیز تصویب قانون این شورا را با توجه به ارتباط هایی که داشتم پیگیری کردم.

حسینی گفت اگر رییس شورا نشوی کار روی زمین می ماند

رییس سابق شورای رقابت عنوان کرد: سرانجام طرح آغاز به کار شورای رقابت در مجلس شورای اسلامی تصویب شد این طرح در حدود یک سال باقی ماند و اجرایی نشد تا زمانی که وزیر وقت اقتصاد با من تماس گرفت و درباره شرایط پیش آمده برای شورای رقابت توضیح داد.

وی افزود: من در این تماس به حسینی گفتم که هیچ گاه پست دولتی نگرفته و نخواهم گرفت اما او به من گفت در صورتی که من قبول نکنم کار شورا روی زمین خواهد ماند و کسی نیست بتواند شرایط را درست کند. به همین دلیل من قبول کردم که ریاست این شورا را بر عهده بگیرم و پس از مدتی حکم من تایید شد.

هیچ ملاقاتی با احمدی نژاد نداشتم

پژویان درباره شایعات مطرح شده پیرامون حضور فعالش در تیم اقتصادی دولت قبل عنوان کرد: به نظر من یکی از اصلی ترین شاخص هایی که توسعه یافتگی یک کشور را نشان می دهد نوع نگاه مردم به مسائل است. متاسفانه مردم ما همه چیز را یا سیاه می بینند یا سفید و هیچ حد وسطی قائل نیستیم در صورتی که به نظر من هیچ شخص سیاه و سفیدی وجود ندارد و همه خاکستری اند.

رییس سابق شورای رقابت ادامه داد: متاسفانه برخی نگاه ها درباره دولت ها و افراد نیز این چنین است در شرایطی که قطعا چنین نگاهی به صلاح هیچ کس نیست دولت قبل هم جنبه های مثبت زیادی داشت که می توان به آن ها اشاره کرد بنابراین من ترسی از افشا شدن رابطه با کسی ندارم اما این را باید بگویم که بنده قبل از این هیچ دیدار و ارتباط خاصی با آقای احمدی نژاد نداشتم.

وی با اشاره به جا افتادن این موضوع که وی مشاور اصلی دولت قبل در اجرای هدفمندی یارانه ها بوده است، توضیح داد: این شایعات از ابتدا در حالی مطرح شد که بنده در زمینه هدفمندی حتی یک جلسه نیز به عنوان مشاور یا هر عنوان دیگر چه در درون دولت و چه در بیرون آن نداشته ام. نظرات من همان هایی بوده است که از ابتدا در کلاس های درسم مطرح کرده و می کنم.

در اجرای طرح هدفمندی یارانه ها هیچ نقشی نداشته ام

پژویان با اشاره به سابقه خود در مطرح کردن بحث یارانه ها در اقتصاد ایران گفت: من نخستین کسی بودم که در ایران تدریس اقتصاد بخش عمومی را در سال ۵۷ در پیش از پیروزی انقلاب آغاز کردم این درس پس از انقلاب فرهنگی جزو درس های اصلی رشته اقتصاد شد و من تا سال ها در عرصه تدریس این حوزه در ایران تنها بودم.

این اقتصاددان افزود: مطالب مطرح شده از سوی من در حوزه هدفمندی یارانه ها نیز از همین دست مطالبی است که من در طول بیش از ۳۴ سال تدریس در دانشگاه در سر کلاس ها گفتم و قطعا در حوزه اجرای آن نه به عنوان مشاور و نه با هیچ سمت دیگری در دولت قبل فعال نبودم.

کسی نمی تواند اصل قانون هدفمندی یارانه ها را زیر سوال ببرد

وی با اشاره به طرح های تثبیت شده اقتصادی مانند هدفمندی یارانه ها یا سیاست های اصل ۴۴ خصوصی سازی تصریح کرد: امروزه کمتر کسی را می توان یافت که بتواند اصل این مسائل را زیر سوال ببرد و بگوید اجرایی شدن آن ها لازم نیست.

پژویان افزود: بحث من نیز از ابتدا همین بود که قاعدتا باید طرح هدفمندی یارانه ها اجرایی شود ما از مدت ها پیش به این موضوع رسیدیم و بنده در زمان دولت های مختلف سعی کردم موضوع را گوشزد کنم که البته تا زمان دولت قبل اجرایی نشد ما اگر اجرای قانون هدفمندی یارانه ها را ۱۰ سال قبل شروع کرده بودیم قطعا با بسیاری از مشکلات امروز روبرو نمی شدیم.

رییس سابق شورای رقابت با بیان این که بحث یارانه ها در اقتصاد ایران بسیار گسترده بود، عنوان کرد: سال هاست که دولت از طرق مختلف به اقتصاد ایران یارانه واریز می کند که این موضوع باعث شده بخش بزرگی از اقتصاد کشور به این موضوع وابسته شود در کنار آن برخی سیاست های غلط اقتصادی دولت نیز این موضوع را تشدید می کند مثلا طرح تثبیت قیمت ها که در مجلس هفتم مطرح شد.

وی اضافه کرد: وقتی در یک کشور طرحی مانند تثبیت قیمت ها تصویب می شود باید منتظر واکنش های سریع نظام اقتصادی باشیم همان مساله ای که در ایران نیز به وقوع پیوست ما قیمت ها را نگاه داشتیم، کسری بودجه آوردیم، برای آن پول چاپ کردیم و به این ترتیب با بالا بردن تورم تنها وابستگی اقتصاد را افزایش دادیم. سیاست های غلط تنها هزینه مالی ندارد و می تواند بسیاری از شاخص های اجتماعی مانند رضایت از زندگی و یا سن امید را کاهش دهد.

از همان اول به دولت قبل گفتم شما این کاره نیستید

پژویان با اشاره به جلسه معروف ۱۰۰ اقتصاددان با رییس جمهور در دولت نهم عنوان کرد: شما می توانید برگردید و سخنرانی های انجام شده در آن روز ببینید. آن روز بسیاری از آقایان که بعدها به منتقد درجه یک دولت تبدیل شدند با افتخار صحبت کردند و طرح ارائه دادند تا شاید به سمتی برسند که البته نرسیدند.

این اقتصاددان با اشاره به حضور خود در آن جلسه مطرح کرد: بنده نیز اجبارا در آن جلسه حاضر بودم و سخنرانی کردم که البته در همان زمان رسما به دولت قبل اعلام کردم که بحث هدفمندی یارانه ها تا چه میزان حساس و سنگین است و به نظرم شماها برای اجرای آن این کاره نیستید. بنده از همان ابتدا نیز خط و خطوط خود را مشخص کردم و در کنار تاکیدات خود بر لزوم اجرای هدفمندی از پایه ریزی یک روش مناسب برای آن سخن گفتم.

وقتی هدفمندی از مسیر خود خارج شد در مقابل آن ایستادم

وی با اشاره به تجربه هدفمندی یارانه ها در کشورهای غربی اظهار کرد: در دیگر کشورها هدفمندی به تکنولوژی تبدیل شد در بسیاری از تجارب به ثبت رسیده می بینیم که حتی دولت در ازای حذف تمام یارانه هایش هیچ وجه نقدی و یا کمکی را به مردم نداده است و حتی با این وجود نیز این طرح ها اجرایی شده اند اما متاسفانه در کشور ما این موضوع از همان ابتدا در یک مسیر غلط افتاد.

پژویان تصریح کرد: در کشورهای غربی این مدل طوری اجرا شد که با توجه به بیرون رفتن دولت از حوزه اقتصاد مردم برای پایین آوردن خرج خود صرفه جویی کردند از این رو کمپانی های اقتصادی کالاهای کم مصرف تر تولید کرده و به دست مردم رساندند با بالا رفتن سهم صرفه جویی و همچنین نگاه ویژه به صنایع تکنولوژی رشد کرد و می بینیم که امروز قطعا سهمی از میزان توسعه یافتگی غرب را همین صرفه جویی ها و طرح هایی مانند خارج کردن یارانه ها از اقتصاد تامین کرده است.

در دولت قبل از یارانه استفاده تبلیغاتی شد

رییس سابق شورای رقابت با بیان این که دولت قبل از هدفمندی یارانه ها استفاده تبلیغاتی کرد، توضیح داد: متاسفانه بعد از اجرای آن و شکل گیری کلیات طرح دولت تمام توجه خود را معطوف به پرداخت های نقدی به مردم کرد. البته این موضوع جنبه های مثبتی نیز داشته است که نمی توان آن را کتمان کرد اما توجه بیش از حد به پرداخت های نقدی اصلاح ساختاری این جاده را نادیده گذاشت.

دولت جدید نیز راه قبلی ها را می رود

وی اضافه کرد: با توجه به عملکرد دولت یازدهم در طول چند ماهه آغاز کارش می توان پیش بینی کرد که متاسفانه این دولت نیز به فکر اصلاح ساختار نیست و فقط در طول این چند ماه به دنبال راهی بوده تا بودجه پرداخت های نقدی را تامین کند.

پژویان خاطرنشان کرد: متاسفانه در غرب قانون هدفمندی یارانه ها به صرفه جویی و بالا رفتن تکنولوژی می انجامد در کشور ما دولت ها درگیر مسائلی سطحی شده و اصل موضوع را فراموش می کنند.

این اقتصاددان با بیان این که همواره به عنوان یک منتقد عمل کرده است، گفت: از همان ابتدا از اصل اجرای هدفمندی یارانه ها دفاع کرده ام اما از نقطه شروع انحراف ها در مقابلش ایستاده ام و وقتی دیدم دولت توجه اش را فقط به پرداخت های نقدی معطوف کرده و حمایت از تولید را فراموش کرده است به عنوان یکی از اولین منتقدان در مقابلش ایستادم.

وی با اشاره به لزوم نگاه منصفانه در نقد سیاست های دولت قبل گفت: اگر با انصاف نگاه کنیم می بینیم که اجرای قانون هدفمندی باعث شده از تحریم ها ملایم تر عبور کنیم و یا در برخی از حوزه ها مانند قاچاق سوخت تا چه حد اوضاع و شرایطمان بهبود یافته است نمی توان هیچ دولتی را به صورت صد درصدی منفی و یا مثبت تلقی کرد.

دولت جدید باید برنامه دقیق ارائه کند

پژویان درباره روی کار آمدن دولت روحانی نیز عنوان کرد: بنده دکتر روحانی را از زمان ریاستشان بر مرکز تحقیقات استراتژیک می شناسم و در آن زمان در برخی از کمیته های آن همکاری می کردم. به همین دلیل انتظارم این بود که ایشان در آغاز کار راهبرد دقیق و نقشه های راه متناسب با شرایط امروز را ارائه کند.

رییس سابق شورای رقابت با بیان این که در دولت شعارزدگی می بیند، اظهار کرد: باید سعی کرد در شرایط فعلی این شعارزدگی ها را کنار بگذاریم و طرح های حساب شده ارائه کنیم بسیاری از سیاست های کلان کشور را نمی توان در کوتاه مدت اصلاح کرد و این موضوع حداقل ۹ ماه تا یک سال و نیم طول می کشد. دولت باید به جای استفاده از اقتصاد خوانده های سیاستمدار از اقتصاددانان واقعی که دستی در کار داشته اند استفاده کند.

وی درباره وضعیت کابینه دولت یازدهم گفت: این کابینه، کابینه استخوانداری است و بسیاری از آن ها سابقه بسیاری دارند اما متاسفانه یک شاخص نگران کننده است و آن این که بسیاری از این وزیران وزرای ۳۰ ساله پیش هستند و شاید نسبت به اوضاع امروز درک دقیقی نداشته باشند.

پژویان ادامه داد: هر چند یک دستی این دولت نکته بسیار مثبتی است چیزی که در دولت گذشته به هیچ عنوان وجود نداشت و دیدگاه های اقتصادی متفاوتی در دولت دهم مشاهده می شد که این مساله در نگاه کلان دولت مشکلاتی را به وجود می آورد.

شمس الدین حسینی ذاتا متمایل به اصلاح طلبان بود

این اقتصاددان با بیان این که نمی توان چشم ها را بر اتفاقات مثبت دولت گذشته بست، اظهار کرد: قطعا افزایش سانتریفیوژها و یا آماده شدن غرب برای مذاکره با ایران از استقامت های قبلی شکل گرفته است کسانی در دولت گذشته فعال بوده اند که واقعا افراد تاثیرگذاری هستند.

وی با اشاره به توانایی بالای شمس الدین حسینی تصریح کرد: واقعا از نظر سطح دانش اقتصادی دکتر حسینی جزو کسانی است که در اقتصاد ایران بسیار باسواد است ایشان در زمان خود کارهای مناسب بسیاری کرده اند هر چند نباید این موضوع را فراموش کنیم که وی از ابتدا متمایل به اصلاح طلبان بود و در دولت های گذشته نیز کار می کرد.

پژویان با اشاره به قاطعیت احمدی نژاد در پیشبرد برخی از نظراتش گفت: قطعا این ویژگی اصلی ترین شاخصه احمدی نژاد بود قاطعیت مثبت است اما اگر یک راه اشتباه را قاطعانه طی کنیم با سرعت در مسیر اشتباهی که می رویم غرق خواهیم شد. متاسفانه دولت ها در کشور ما کوتوله پرورند. یعنی وقتی قد کشیدن یک فرد را می بینند با آن مقابله می کنند این مساله از دوران شاه بوده و به نظرم بزرگترین ظلمی که محمدرضا پهلوی کرد حذف همین نخبگان بود.