یک «امتیاز قلابی» دیگر اوباما به ایران

به گزارش پارس به نقل از فارس، درست یک ماه بعد از برگزاری مذاکرات ژنو ۳ و همزمان با انجام نشست های کارشناسی میان ایران و ۱+۵،۲۶ سناتور آمریکایی طرحی را برای افزایش تحریم های ایران پیشنهاد دادند. مبتکران این طرح سناتورهای دموکرات رابرت منندز، رئیس کمیته روابط خارجی سنا و چاک شومر و سناتور جمهوریخواه مارک کرک هستند که منندز به نمایندگی از طرف آنها درباره علت تدوین چنین طرحی مدعی شده: « تحریم های کنونی، ایران را به میز مذاکره کشاند و یک تهدید جدی در مورد تحریم های آینده، تهران را ملزم به همکاری و عملِ توام با حسن نیت خواهد کرد. »

این اقدام با واکنش « تند» کاخ سفید روبرو شد چراکه طبق بیانیه ژنو، هیچ یک از طرف ها نباید در طول ۶ ماه، تحریم های تازه ای مربوط به برنامه هسته ای ایران وضع کنند. از این رو بود که سخنگوی کاخ سفید در کنفرانس خبری اعلام کرد: « تحریم های جدید علیه ایران، تلاش های دیپلماتیک در ارتباط با پرونده هسته ای ایران را مختل خواهد کرد. علاوه بر این، تحریم جدید ایران می تواند به سرعت شکست را بر تلاش ها برای رسیدن به توافق هسته ای با ایران تحمیل کند. »

جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید با اشاره به اینکه « اکنون زمان تصویب تحریم های جدید علیه ایران نیست» ، تاکید کرد: « این بسیار مهم است که از دست زدن به اقداماتی که می تواند در فرصت حل دیپلماتیک مسئله هسته ای ایران اختلال ایجاد کند، دوری شود. به باور ما تحریم جدید ایران ضروری نیست. اگر این اتفاق روی دهد، رئیس جمهور آمریکا آن را وتو خواهد کرد. »

اشاره جی کارنی به این نکته است که طرح های اعضا کنگره برای اجرایی شدن نیازمند تصویب دو مجلس نمایندگان و سنا و سپس امضا رئیس جمهور آمریکاست که به گفته او، اگر این لایحه در اختیار باراک اوباما قرار بگیرد، وی آن را وتو خواهد کرد.

البته برخی تحلیلگران حتی بعید می دانند این لایحه در سنا نیز رای بیاورد چراکه گروهی متشکل از ۱۰ سناتور آمریکایی با طرح ارائه شده مخالفت کردند. همه این افراد، روسای کمیته های مجلس سنای آمریکا از جمله کمیته های بانکداری، اطلاعاتی – امنیتی، نیروهای مسلح، قضایی و انرژی هستند.

آنها در این باره گفته اند: « ارائه طرح تحریم جدید علیه ایران، در حال حاضر، نشان می دهد چه کسی مشتاق دیدن شکست مذاکرات هسته ای با ایران است. » این ۱۰ سناتور برجسته آمریکایی همچنین با ارسال نامه ای خطاب به هری رید، سناتور دموکرات از ایالت نوادا و رهبر اکثریت در مجلس سنای آمریکا از وی خواستند، قبل از هر گونه تحریم جدیدی علیه ایران، این موضوع با آنها مورد بررسی قرار گیرد.

باراک اوباما نیز در کنفرانس خبری پایان سال میلادی به این موضوع واکنش نشان داد و گفت: « می خواهم به صورت دیپلماتیک ایران را از دستیابی به سلاح بازدارم. اما اگر ما درباره مذاکرات جدی هستیم باید فضایی ایجاد کنیم که ایران رو به جلو حرکت کند. »

وی در بخشی از سخنان خود با اشاره به اینکه « همه گزینه ها بر روی میز است» ، تاکید کرد: « تحریم ها برای آوردن کشورها به پای میز مذاکره طراحی شده اند و وقتی ایران به مذاکره آمده ضرورتی برای تحریم نیست. »

اوباما سپس به پشت پرده اقدام سناتورها اشاره کرد و گفت: « جای تعجب نیست که بعضی ها در کنگره برای وضع تحریم های بیشتر تلاش می کنند زیرا ژست سختگیری در قبال ایران برای موفقیت در انتخابات به کار می آید. »

به رغم واکنش تند دولتمردان آمریکایی به طرح تحریم های جدید علیه ایران، دو نکته در مجموعه موضع گیری های آنها قابل توجه و تامل است؛ نخست اینکه باراک اوباما، با وجود اینکه دیپلماسی را راه مدنظر خود برای حل مسئله هسته ای ایران عنوان کرده، در عین حال، به کارگیری همه گزینه ها را در قبال ایران محتمل دانسته است که این به معنای قرار داشتن گزینه نظامی بر روی میز است.

اما نکته دوم اینجاست که واکنش « تند» کاخ سفید و شخص رئیس جمهور به طرح تحریم های جدید را نباید دور از انتظار پنداشت و آن را امتیازی برای ایران به شمار آورد چراکه واکنش آنها در چارچوب توافقنامه ژنو بوده چراکه طبق این توافقنامه، هیچ کشوری نباید تحریم هسته ای جدیدی را علیه ایران اعمال می کرد.

از سوی دیگر، شاید بتوان بخشی از ناراحتی اوباما را به اهداف انتخاباتی سناتورهای مبتکر طرح تحریم های جدید مرتبط دانست تا تدوین چنین طرحی. چراکه دولت خود اوباما نیز حدود ۱۰ روز پیش چند فرد و شرکت را به فهرست تحریم های ایران اضافه کردند و سپس مدعی شدند، برای راضی کردن کنگره به چنین ترفندی روی آورده اند.

جدای این مسائل، تلاش کنگره آمریکا برای اعمال تحریم های جدید نشان می دهد، ایران نمی تواند برای لغو کامل تحریم ها در ازای همکاری با آژانس اتمی و شفاف سازی درباره برنامه هایش به تعهدات دولت آمریکا تکیه کند چراکه غیر از مورد فوق، مواردی وجود دارد که رئیس جمهور ایالات متحده هیچ نقشی در وتو و لغو تحریم ها علیه ایران ندارد و تنها راه پیش پای او رایزنی برای متقاعد کردن اعضا کنگره به خودداری از تصویب تحریم های جدید است.