سرمازدگی زمانی است که پوست و بافت بدن یخ می‌زند. این عارضه معمولا اندام‌های انتهایی بدن مثل انگشت‌های دست و پا و نیز بینی، گوش‌ها و صورت را هدف قرار می‌دهد. این عارضه ابتدا با بی‌حس ناشی از سردی همراه و با سرخی روی پوست پریده‌رنگ آغاز می‌شود و با تاول و تورم ادامه می‌یابد.

این عارضه می‌تواند به خاطر جذب بیشتر خون به اندام‌های حیاتی و درنتیجه محدود شدن جریان خون به نوک انگشتان و اندام‌هایی که در دورترین نقاط بدن قرار گرفته‌اند به آنها لطمه بزند. بخش‌هایی از بدن که خون کمتری به آنها می‌رسد، سردتر می شود و مایعات درون آن به‌صورت بلورهای یخ منجمد می‌شود.

این اتفاق در چه مرحله‌ای رخ می‌دهد؟

باد سرد حدود منهای ۲۷ درجه سانتیگراد یا کمتر می‌تواند سریعا در کمتر از ۳۰ دقیقه موجب سرمازدگی شود. هرچند فرد در دمای بالای نقطه انجماد (صفر درجه) دچار سرمازدگی نمی‌شود، اما همچنان می‌تواند دچار هیپوترمی شود که بر اثر آن دمای داخل بدن به زیر ۳۵ درجه سانتیگراد افت می‌کند.

این عارضه تا چه حد جدی است؟

سرمازدگی ممکن است در چند مرحله از نوع خفیف تا بسیار جدی رخ دهد. عوارض خفیف آن شامل بی‌حسی، سرخی پوست، درد ملایم و سوزن سوزن شدن اندام‌ها است. این یک اخطار است که باید به جایی گرم بروید. در موارد جدی‌تر از سرمازدگی سطحی، پوست تاول می‌زند و حتی ممکن است احساس گرمی کند.

سرمازدگی شدید شامل تمام لایه‌های پوست و بافت زیر آن می‌شود. در این موارد، ممکن است فرد نداند دچار سرمازدگی شدید شده است زیرا دیگر حس درد یا سرما در محل سرمازده ندارد.

ممکن است افرادی که رنگ پوستشان روشن‌تر است متوجه تغییر رنگ آن به آبی-خاکستری شوند. احتمال دارد اندام‌هایی مثل نوک انگشتان و بینی و گوش‌ها که خون به آن‌ها نمی‌رسد بمیرند و نیاز باشد که بافت‌های مرده با عمل جراحی برداشته شوند. اگر سرمازدگی شدید باشد، اندام یخ‌زده باید قطع شود.

چگونه از سرمازدگی اجتناب کنیم؟

در محلی مناسب پناه بگیرید و خود را گرم نگاه دارید. اگر باید در هوای باز قرار بگیرید، چند لایه لباس گرم بپوشید (از جمله روی محل‌های آسیب‌پذیر – با استفاده از بالاکلاوا (‌کلاه دوچشمی)، دستکش‌های ضخیم و چکمه‌های ضد آب و گرم) و مدت‌زمان زیادی را در سرما نمانید. اگر در سرما گیر کردید، برای تولید گرما در بدنتان حرکت کنید.

سالمندان و کودکان و نیز بی‌خانمان‌ها، کوهنوردان و شکارچیان بیشتر در معرض خطر سرمازدگی قرار دارند.

اگر دچار سرمازدگی شدم، چه باید بکنم؟

به گزارش ایندیپندنت، بهترین توصیه این است که بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. سعی کنید محل سرمازدگی را لمس نکنید آن را ماساژ ندهید و نخارانید زیرا این عمل پوست آن محل را می‌کَنَد و موجب لطمه‌های دائمی خواهد شد. همچنین روی پای سرمازده راه نروید.

تا هنگام فرارسیدن کمک سعی کنید جایی گرم ـ اما نه داغ (نه در کنار آتش) پیدا کنید. هنگامی‌که به محل گرم رسیدید، تمام البسه خیستان را دربیاورید و لباس گرم بپوشید یا پتو دورتان بپیچید. هیچ شیء داغی را روی محل سرمازده نگذارید.

این محل باید به‌ آرامی گرم شود. آب گرم ۳۷ تا ۳۹ درجه می‌تواند کمک کند. گرم کردن محل سرمازده می‌تواند دردناک باشد که کادر درمان به‌ احتمال‌ قوی برای فرد آسیب‌دیده داروهای ضد درد تجویز خواهد کرد.