محسن پیرهادی
معماری یک توافق
توافق اعلام‌شده با عربستان سعودی، در همان ساعات اولیه بازخوردهای فراوانی در سطح جهان پیدا کرد. وزیر خارجه چند کشور در تماس تلفنی با وزیر خارجه کشورمان از چنین مذاکره و توافقی استقبال کردند، سران اغلب کشورهایی که به‌نوعی بازیگر غرب آسیا محسوب می‌شوند نسبت به آن موضع گرفتند و در داخل کشور هم، فضای سیاسی و حتی بازار به استقبال توافق رفت. دراین‌باره چند نکته قابل‌ذکر است:
اول. دسته‌بندی داخلی نسبت به توافق با عربستان شکل نگرفته است و این نشان از درایت همه جریان‌های سیاسی داخل کشور است. باید دقت کرد که مذاکرات در این سطح، دستاورد این دولت و آن جریان نیست، بلکه دستاورد نظام است. فعالان و صاحب‌نظران سیاست هم دقت کنند که هنگام نوشتن و گفتن از برندگان و بازندگان توافق، هیچ جریان داخلی را بازنده تلقی نکنند. ما امروز باید به این پختگی سیاسی جمعی رسیده باشیم که به مسائل سیاست خارجی، جریانی نگاه نکنیم. ازاین‌جهت، انتخاب دبیر شورای عالی امنیت ملی به‌عنوان مذاکره‌کننده اصلی، انتخابی هوشمندانه بوده است چراکه مسئولیت فعلی خود را از زمان دولت پیش که از منظر سیاسی نقطه مقابل دولت فعلی بود، حفظ کرده است و این یعنی همه بازوان جمهوری اسلامی ایران بر سر منافع ملی و در عرصه بیرونی،
ید واحده است.
دو. چنین توافقی، بیش از هر کس و هر چیز، مدیون راهپیمایان ۲۲ بهمن امسال است. در چند ماهی که برخی شهرهای بزرگ، صحنه التهاب آفرینی جریانات ضد امنیتی بود، هرگونه توافق جدی بین‌المللی دور از دسترس می‌نمود، چه این‌که هیچ کشوری با یک دولت بی‌ثبات مذاکره نمی‌کند.
حتی برخی جریانات برانداز، به سران کشورهای غربی و عربی پیام داده بودند که اگر کمی صبر کنید، این بار کار جمهوری اسلامی تمام است! ما و عموم ملت ایران که پیش‌ازاین می‌دانستیم اغتشاشات به‌جایی نمی‌رسد، اما بصیرت، آرامش و نقش‌آفرینی بی‌بدیل ملت در شنبه تاریخی، این حقیقت را به جهان هم مخابره کرده است.
اگر سفارت جمهوری اسلامی در ریاض تا چند ماه دیگر بازگشایی می‌شود، این یعنی حامیان مالی و رسانه‌ای جریان برانداز، فهمیده‌اند که از همان ابتدا هم، نطفه اغتشاشات مرده به دنیا آمده و امروز، اپوزیسیون ایرانی در بی‌وزن‌ترین حالت خویش در دهه گذشته است.
سه. مذاکره و حل‌وفصل مسائل با دولت عربستان، معبر خوبی برای حل مناقشات با سایر کشورهاست اما ایستگاه خوبی نیست. این بدان معناست که اولا توافق با یک همسایه، از ابتدا هم ضرورت بوده و ذوق‌زدگی ندارد، کما این‌که ذوق‌زدگی باعث برداشت اشتباه در طرف مقابل و انحراف مسیر اجرای توافق است. نکته دیگر آن‌که از هفت سال پیش به این‌سو، کمتر دولتی در دنیا به‌اندازه دولت سعودی در تخاصم با ایران اسلامی بوده است و اگر امروز، سطح مناقشه رو به نزول است، یعنی جز رژیم غاصب صهیونیست، می‌توان به کاهش منازعات و ازسرگیری مذاکرات با برخی دولت‌های دیگر فکر کرد.
چهار. باید دقت کرد که یک توافق همه‌چیز نیست و درنهایت، در عرصه بین‌الملل، آن کشوری برنده است که درصحنه عمل، هم در بعد دیپلماتیک و هم در سایر ابعاد میدان‌دار باشد. ما نیازمند تحرک بالاتر در حوزه دیپلماسی‌های تخصصی ازجمله دیپلماسی اقتصادی، دیپلماسی محیط‌زیست، دیپلماسی غذا و دیپلماسی انرژی هستیم. باید از فرصت به وجود آمده استفاده حداکثری کرد و لحظه‌ای تعلل نکرد.