سید محمد بحرینیان
نقد، ضرورت نهضت است
دهه پنجم انقلاب اسلامی تقریبا به نیمه رسیده و فرصت بهسرعت در حال گذر است. چهارمین سال از گام دوم انقلاب هم تمام شد و اینک در آستانه ۴۵ سالگی، چند نکته قابلطرح است:
اول. انقلاب اسلامی در گذار به جمهوری اسلامی، صرفا به یک نهاد تبدیل نشده و همچنان یک نهضت توفنده و پویا باقیمانده است. پویایی نهضت، ارزشمندتر از بقای نهاد یک نهاد است و تبریک و تهنیت پویایی و چنین بقایی از آن ملت بزرگ ایران است.
دو. نقد جدی و صریح درون گفتمانی، ملازم انقلاب اسلامی است. شاید یکی از اصلیترین اهداف دشمن، مشغول نگاهداشتن نخبگان و مسئولان از طریق ناآرامسازی و بالا بردن اولویتهای امنیتی و انتظامی است تا در چنین شرایطی، ما بیش از آنکه بهنقد و نوآوری بپردازیم، صرفا به حفظ نهاد جمهوری اسلامی مشغول باشیم. نقد البته باید بر اساس صحت، صریح، مستند و محکم باشد.
سه. نباید در این دام افتاد که امروز وقت نقد نیست، ازقضا نقد دلسوزانه چون بر همدلی جمعی میافزاید و به بهبود اوضاع منتهی میشود، در روزهای دشوار، ضروریتر هم هست. نکته دیگر آنکه اساسا یکی از مزیتهای فقه شیعه آن است که بر محور اجتهاد، پویا و زمان مبناست.
چهار. چند روز پیش، مقام معظم رهبری از دولتی سازی و خارج کردن کار از دست بخش خصوصی در دهه اول انقلاب به عنوان یکی از اشتباهات آن ایام یادکردند. امروز هم اشتباهاتی وجود دارد که برخی حتی به ادبیات مسلط و غالب تبدیلشده است.
پنج. از باب نمونه در حوزه خودرو و مدیریت منابع انرژی، ما یکی از معدود کشورهای دنیا هستیم که قیمت خودرو بهشدت بالا و هزینه سوخت را بهشدت پایین تنظیم کردهایم. ماشین بیکیفیتی که بر اساس تبدیل نرخ امروز، بیش از ۲۰ هزار دلار قیمتگذاری میشود اما هر لیتر بنزین نزدیک به یکبیستم دلار فروخته میشود، نشان از سیاست و فهم غلط از کلان ساختارهای اقتصاد است.
این در حالی است که در دنیا، خودروی باکیفیت، ارزان و سهلالوصول است اما برای هر لیتر بنزین، یک تا دو دلار باید هزینه پرداخت شود. همین یک مسئله، باعث بالا رفتن ایمنی، کاهش مصرف سوخت، افزایش استفاده از حملونقل عمومی، کاهش آلودگی هوا و چندین نکته دیگر میشود که درنهایت سطح آرامش و رفاه زندگی مردم را بالا میبرد.
شش. نمونههایی ازایندست متعدد است. اتلاف منابع با عنوان بنگاه کوچک زودبازده، سهمیهبندی، نهضت گازرسانی به تمام نقاط کشور، پهن کردن شهرها از طریق ایجاد نهضت ساخت مسکن ویلایی، نابودی حریمها و تبعات زیستمحیطی، تزریق سرمایهها به چاه مصرف بهجای سرمایهگذاری مولد، افتادن در تله استهلاک داراییها، تنظیم بازار و قیمتگذاری دستوری، همه ازجمله مواردی هستند که هرچند دلایل و فلسفه قابلفهمی پشت سرشان بوده، اما از منظر حکمرانی، مطلوب و مؤثر نبودهاند. اقدامات خلقالساعه، تغییر مدام قوانین آموزشی، اقتصادی، تجاری و صنعتی، نگاه فروشگاهی به نمایشگاهها و صدمه به چرخه توزیع، از دیگر نمونهها در این زمینه است و امروز کمتر حوزهای در کشور، از غذا و دارو و آبگرفته تا کتاب و صنایع فلزی و سیمانی در کشور داریم که چرخه اقتصادی سالم و بینقصی داشته باشند.
هفت. تصمیمات و به تعبیر دقیقتر اصلاحات بزرگ اقتصادی نیاز به جسارت، شجاعت و چهرههای مؤثر و مقبول دارد. بدانیم که پذیرش خطا و اصلاح آن، مقابل خواسته دشمن و دقیقا خواست مردم است. از تغییر نهراسیم و در راستای تصحیح قدم برداریم.
هشت. در جشن چهل و پنجم، به روح بلند امام خمینی (ره) و شهدای انقلاب اسلامی از دفاع مقدس گرفته تا شهدای علمی، مرزبانی، آتشنشان، سلامت و وحدت درود میفرستیم و خود را مدیون آنان میدانیم.