موسوی : طرح صیانت از دستور کار مجلس خارج شده است
سخنگوی هیئت رئیسه مجلس ضمن تکذیب شایعاتی درباره تصویب طرح صیانت از خروج این طرح از دستور کار مجلس خبر داد.
در پی انتشار خبری مبنی بر اینکه طرح صیانت تصویب شده است و به شورای نگهبان ارسال شده است، سیدنظامالدین موسوی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس در جمع خبرنگاران ضمن تکذیب این خبر تصریح کرد: طرح صیانت از دستور کار مجلس خارج شده است.
وی تاکید کرد: بر اساس قانون آیین نامه داخلی مجلس هیچ طرحی بدون مصوبه در صحن علنی مجلس به شورای نگهبان ارسال نمیشود.
سیدنظام الدین موسوی ادامه داد: البته مجلس هماهنگ با شورای علی فضای مجازی در صورت نیاز قوانین لازم برای فضای مجازی تصویب خواهد کرد که اگر بخواهد چنین اتفاقی بیفتد مثل همیشه هر مصوبهای در این زمینه بصورت شفاف و علنی انجام خواهد شد./ دانشجو
تصویب طرح صیانت در انتظار تایید شورای نگهبان
عضو کمیسیون مشترک طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی در گفتگو با کارنگ از تصویب این طرح خبر داد.
نوروزی اعلام کرد: براساس مصوبه کمیسیون مشترک این طرح تصویب شده و همین روزها به شورای نگهبان ارسال میشود.
او افزود: جزئیات این طرح در جلسات گوناگون بررسی شد و بسیاری از موارد آن که دارای ایراد بود تعدیل شد.
چندی پیش نیز آقاتهرانی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در گفتگو با فارس، پیرامون آخرین وضعیت اجرایی شدن طرح صیانت با اشاره به اینکه این طرح در مجلس به نظارت بر قانون و تنظیم مقررات فضای مجازی تغییر شکل داده از انجام مراحل پایانی این طرح خبر داد.
او درباره پلفترمهای فیلترشده نیز عنوان کرد: همانطور که میدانیم پلتفرمهای توئیتر، اینستاگرام، تلگرام و واتسآپ در اختیار افرادی در بیرون کشور است و آنها هر کاری میخواهند انجام میدهند.
در زمینه محدودیت فضای مجازی کمیسیون مشترک با حضور متخصصان و افراد صاحبنظر داریم و مسئله با حساسیت فراوان در حال پیگیری است تا تنظیم مقررات درست داشته باشیم. پلتفرمهای واتسآپ، اینستاگرام و توئیتر نمیتوانند از خارج کشور هر گونه که میخواهند مدیریت شوند و هیچ جای دنیا نیز این وضعیت وجود ندارد.
شورای عالی فضای مجازی کاملاً در جریان بررسی طرح صیانت بوده است
بیژن نوباوه وطن نماینده مردم تهران تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به برخی فضاهاسازیها در مخالفت با طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی گفت: مخالفان این طرح در فضاسازیهای خود در فضای مجازی عنوان میکنند که قانونگذاری در حوزه فضای مجازی باید توسط شورای عالی فضای مجازی انجام شود.
وی افزود: کار بررسی طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی در کمیسیون مشترک با حضور معاون شورای عالی فضای مجازی و با هماهنگی کامل با این شورا مورد بررسی قرار گرفته و حتی جلساتی هم برای بررسی دقیقتر کار بین رئیس کمیسیون مشترک و رئیس شورای عالی فضای مجازی برگزار شده است.
عضو هیأترئیسه کمیسیون مشترک رسیدگی به طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی اظهار داشت: علاوه براین درست است که شورای عالی فضای مجازی میتواند مصوبه داشته باشد، اما نکته قابل توجه اینجاست که تاکنون مصوبات شورای عالی فضای مجازی در قوه قضاییه برای صدور احکام قضایی ملاک عمل قضات نبوده است و به همین خاطر این شورا تمایل داشته و دارد که مصوبات آن توسط مجلس نیز تأیید و تصویب شده و به قانون تبدیل شود تا بتوان براساس آن حکم صادر کرد.
نوباوه خاطرنشان کرد: جرمانگاری یکی از مسائل مهمی است که باید در مصوبات مدنظر قرار گیرد و احکام قضایی نیز براساس همین جرمانگاریها صادر میشود.
عضو هیأترئیسه کمیسیون مشترک رسیدگی به طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی افزود: همانطور که گفتم شورای عالی فضای مجازی از ابتدا در جریان رسیدگی به طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی در کمیسیون مشترک بوده و اطلاعیه اخیر این شورا نیز مؤید به این مسئله است.
فیروزآبادی: صلاح نمیدانم طرح صیانت ادامه پیدا کند
دبیر شورایعالی فضای مجازی با بیان اینکه طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی پختگی لازم را ندارد، گفت: باتوجه به مخالفت وسیع اجتماعی و سایر اشکالات، صلاح نمیدانم که این طرح ادامه پیدا کند.
ابوالحسن فیروزآبادی شب گذشته در نود و پنجمین نشست آنلاین فعالان فضای مجازی پاک (فمپ) در خصوص طرح حمایت از حقوق کاربران فضای مجازی و در پاسخ به این سوال که آیا نسخه نهایی ارائه شده از این طرح با عنوان «نظام تنظیم مقررات فضای مجازی» باعث اصلاحات ساختاری در مرکز ملی فضای مجازی و تغییر نظام حکمرانی فضای مجازی در کشور میشود، توضیح داد.
وی با اشاره به اینکه طرح صیانت برآمده از دغدغههای فرهنگی حوزه فضای مجازی بود که از سوی کمیسیون فرهنگی مجلس مطرح شد، افزود: در آن زمان کمیسیون فرهنگی مجلس فکر میکرد که دولت وقت که ریاست جلسه شورای عالی فضای مجازی را نیز برعهده دارد، در مقام سیاستگذاری و اجرا در این حوزه کارآمدی ندارد و بر این اساس راه حل طرح صیانت در مقابله با ناکارآمدی شورای عالی فضای مجازی پیشنهاد شد.
فهرست اشکالات طرح صیانت
فیروزآبادی با بیان اینکه، اینکه یکی از کمیسیونهای مجلس بخواهد راجع به کل فضای مجازی طرحی را ارائه دهد قاعدتاً دچار نقص و اشکال است، افزود: ما همان ابتدا که این طرح مطرح شد در مکاتبه با رئیس مجلس چند نکته را به عنوان اشکال مطرح کردیم. به اعتقاد ما راه اندازی تشکیلاتی موازی شورای عالی فضای مجازی با اختیار معادل این شورا در قالب کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی نیازمند اجازه از رهبری است. در همین حال به اعتقاد ما برخی از مواردی که در این طرح مطرح شد، چندان مناسباتی با حوزه فرهنگی نداشت مانند قضیه گیت وی.
وی با اشاره به اینکه ما ملاحظاتی داشتیم اما به دلیل جایگاه فراقوه ای مرکز ملی فضای مجازی در تمام مراحل کمک کردیم تا اشکالات طرح کاهش یابد، خاطرنشان کرد: از این رو در یک پروسه زمانی با توجه به انتقادات در سطح جامعه، به این نتیجه رسیدیم که بهتر است این طرح به نظام تنظیم مقررات فضای مجازی تغییر یابد. ما معتقدیم که این نظام تنها بعد فرهنگی ندارد و حتماً باید دولت پیشنهاد آن را بیاورد و از شئونات مجلس نیست.
صلاح نمی دانم طرح ادامه یابد
دبیر شورای عالی فضای مجازی با تاکید بر اینکه درست است که مجلس اختیار دارد اما قطعاً اگر نظام تنظیم مقرراتی قرار باشد در مجلس پیاده شود، باید طرح آن از سوی دولت ارائه شود، اضافه کرد: من اعتقاد دارم با توجه به مخالفت وسیع اجتماعی که چه درست و چه غلط با این طرح شده است، در مجموع صلاح نمی دانم که این طرح ادامه پیدا کند. بهتر است که دولت ورود کند.
بزرگترین مسئله ما در کشور مسئله حکمرانی فضای مجازی است
وی با بیان اینکه من معتقدم که نظام تنظیم مقررات فضای مجازی باید اصلاح شود و بزرگترین مساله ما در کشور مساله حکمرانی فضای مجازی است، افزود: این مساله نه تنها در ایران، بلکه در سطح بین الملل و نظامات جهانی نیز مطرح است. به نحوی که زمانی بزرگترین مساله غربیها شکاف دیجیتالی در این حوزه بود اما امروز بحث حکمرانی مطرح است.
فیروزآبادی افزود: علی رغم اینکه شکاف دیجیتالی در ایران بسیار وحشتناک است و ما در حوزه پهن باند، دسترسی و استطاعت و سواد فضای مجازی با شکاف مواجه هستیم و باید این کاهش پیدا کند، اما بزرگترین مساله ما در حال حاضر مساله حکمرانی است.
وی با بیان اینکه موضوع کاهش شکاف دیجیتال در سطح شبکه ملی اطلاعات و در سطح اجتماعی در برنامه سال ۱۴۰۱ مرکز ملی فضای مجازی خواهد بود، تاکید کرد: به نظر من دولت باید در حوزه حمایت و کارشناسی، مشارکت فعال داشته باشد و من صلاح نمی دانم که این طرح که هم اکنون به نظام تنظیم مقررات فضای مجازی کشور تغییر نام داده، به این صورت ناپخته در مجلس مطرح شود و در یک کمیسیون به نتیجه برسد.
طرح صیانت نیاز به پختگی بیشتری دارد
رئیس مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه این مرکز اعلام آمادگی میکند که به دولت کمک کند تا به صورت جدی لایحهای تهیه و به مجلس ارسال شود، در پاسخ به این سوال که گفته میشود نسخه آخر طرح، نسخه مشترک پیشنهادی مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات، است، توضیح داد: همین الان هم اگر مجلس بخواهد، ما همکاری میکنیم و نسخههای مختلف را اصلاح میکنیم. ما حزب نیستیم. ما نمیتوانیم نسبت به طرحها و لایحهها بی تفاوت باشیم و تلاش کردیم که حداکثر همکاری را با مجلس داشته باشیم. در آخرین مورد نیز با توجه به اینکه دیدیم مخالفتهای اجتماعی با این طرح بسیار بالا است، این تدبیر را کردیم که عملاً با وزارت ارتباطات، پیشنهاد دهیم که طرح به نظام تنظیم مقررات فضای مجازی تبدیل شود. اما همانجا هم ما اعتقاد داشتیم که این باید به پختگی بیشتر برسد و چکش کاری بیشتری نیاز دارد.
وی با بیان اینکه این طرح به مشارکت فعال بخشهای مربوطه در دولت نیاز دارد، تاکید کرد: فقط وزارت ارتباطات بخش مربوطه در این طرح نیست. سازمان برنامه و بودجه، امور استخدامی و سایر وزارتخانهها هم میتوانند در این حوزه حضور داشته باشند. بزرگترین هدف از نظام تنظیم مقررات در کشورها در حقیقت تنظیم اقتصادی این فضا است. اما در کشور ما علاوه بر تنظیم اقتصادی، تنظیم فرهنگی و اجتماعی هم مدنظر است. با این وجود هیچکدام از وزارتخانههای اقتصادی، در این طرح مشارکت نکردند.
به گفته فیروزآبادی، این طرح وضوح لازم و کافی را ندارد و نوعی ابهام دارد که ممکن است باعث شود آن کمیسیون عالی تنظیم مقررات که در طرح دیده شده، دچار مشکلاتی در اجرا شود. مشکلاتی که هم اکنون نیز با آن مواجه هستیم. چرا که وزارتخانهها خود را مکلف به پیاده سازی نظام تنظیم مقررات فضای مجازی نمیدانند.
فیروزآبادی گفت: به نظر نمیرسد با طرح صیانت مشکلات ما مرتفع شود و این طرح فقط باعث میشود که ما یک قانونی داشته باشیم که براساس آن بتوانیم از سازمانهای دولتی شکایت کنیم و اتفاق چندانی نیافتد.
همه ارکان دولت باید جدی تر وارد نظام تنظیم مقررات فضای مجازی شوند
وی با بیان اینکه به نظر من همه ارکان دولت باید جدی تر وارد نظام تنظیم مقررات فضای مجازی شوند و طرح کاملی را ارائه کنند، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در مناظره تلویزیونی آقای رشیدی کوچی و دکتر تقی پور گفته شد که امضای نماینده شورای عالی فضای مجازی پای این طرح است و درخواست این قانونگذاری از سمت شورای عالی فضای مجازی به مجلس آمده است، توضیح داد: ما در تهیه این سند همکاری داشته و در تمامی مراحل نسخههای مختلف آن نظرات اصلاحی دادیم. اما اینکه همکاری ما ابتدایی بوده یا تبعی بوده، جواب این است که قطعاً تبعی بوده است. چون در کمیسیون فرهنگی طرحی تدوین شده و ما برای اصلاح آن همکاری کردیم.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با تاکید بر اینکه اگر مجلس هم این طرح را به تصویب برساند ما باز هم نظر اصلاحی میدهیم و همکاری میکنیم، خاطرنشان کرد: ما از روز اول از مجلس شورای اسلامی خواستیم بحث جرم انگاری در برخی از حوزههای فضای مجازی را روشن شود که این موضوع در اصلاحیهای برای قانون جرایم رایانهای در دست انجام است. مکاتبات ما با مجلس برای این بود که قانون جرایم رایانهای نیاز به اصلاح دارد. در موضوعاتی مانند قمار، شفافیت وجود ندارد و در برخی حوزهها رسیدگی به جرایم، هزینههای بسیار سنگینی دارد. ما نظرمان این بود که این موارد اصلاح شود اما تبدیل شد به طرح صیانت.
فیروزآبادی خاطرنشان کرد: ما در تمامی موارد طرح صیانت ورود کردیم تا اشکالات و آثار نامناسب نداشته باشد. ما در جهت رفع اشکال حرکت کردیم نه اینکه این طرحی باشد که ما حتماً به دنبال آن باشیم که به تصویب برسد.
وی افزود: به نظر من با توجه به مخالفتهایی که درباره این طرح شده و موضوع طرح که نظام تنظیم مقرراتی است، شاید بهتر باشد دولت وارد چکش کاری آن شود و چارچوب سیاستگذاری آن را نیز شورای عالی فضای مجازی مشخص کند و مجلس، در نهایت نظرات خود را اعمال کند؛ این پیشنهاد ما است. تا اینکه بخواهیم در یک تناقض شدید ملی، نظری را به کرسی بنشانیم.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه مباحث حکمرانی بسیار حساس است و ما واجب تر میدانیم که موضوعاتی را که مشخص کردیم در آن حوزهها قانونگذاری و تصمیم گیری کنیم، گفت: حوزههایی مانند مانند تجارت الکترونیکی و اقتصاد دیجیتال، مالکیت معنوی و نحوه حضور شرکتها در بازار سرمایه و نظام مالیاتی، از جمله مواردی است که مردم به آن نیاز دارند و مفید است.
وی با اشاره به اینکه نظام تنظیم گری فضای مجازی یک نظام خیلی مفصل است، گفت: یکی از بحثهای حکمرانی در فضای مجازی این است که قانونهای پایدار طولانی مدت نمیتوانیم بگذاریم که برتمام حوزهها شمولیت داشته باشد. گفته میشود با توسعه فضای مجازی و با توجه به تحولات، از تکنیکهای مقررات گذاری مبتنی بر تخصصهای چند رشتهای باید استفاده شود که طولانی مدت نباشد و هر چند وقت یکبار بازنگری شود.
فیروزآبادی نگرانی در نظام تنظیم مقررات را عدم تمکین از سوی سازمانهای دولتی عنوان کرد و با بیان اینکه هم اکنون قانونهای معطل در کشور داریم و زیرپا گذاشته میشود، افزود: نباید یک قانونی بگذاریم که دولت آن را زیرپا بگذارد.
وی در پاسخ به این سوال که چرا لزوم قانونگذاری فضای مجازی را برای مردم تبیین نمیکنید؟ تاکید کرد: این بحث را ما در جلساتی با دوستان وزارت ارتباطات و کمیسیون دکتر تقی پور داشتیم. باید توجه کنید که الان جو بسیار مسموم است و اگر دلتان میخواهد که من هم به این لیستی که مورد تعرض قرار میگیرند، اضافه شوم حرفی نیست. اما واقعیت این نیست که الان فضا، یک فضای فتنه انگیزی و غبارآلود است. اینکه این فضا نیازمند قانون است بارها از سوی خیلی از چهرهها مطرح شده و حرف حقی است اما من صلاح ندانستم در این فضای سیاسی بعد از انتخابات که یک سری در حال انتقام گرفتن هستند و کاری به درستی حرف ندارند، وارد این دعوا شوم.
رئیس مرکز ملی فضای مجازی تصریح کرد: البته من بحث شخص خودم را ندارم بلکه بحث شخص حقوقی خود را مطرح کردم و به نظر من اینکه دستگاههای حاکمیتی در معرض تعرض قرار بگیرند دستاوردی نخواهد داشت. در عین اینکه در تمام مراحل کمک کردم و همین الان نیز سکوت من به عنوان رضایت در فضای کشور تلقی میشود. اما اینکه بخواهیم وارد این دعوا شویم و فحش بخوریم شاید خیلی جالب نباشد.
وی گفت: برخی دوستان میگفتند که ما بیانیه کتبی بدهیم اما آن را هم خیلی صلاح ندانستم. دوستان پیشنهاد دادند که وزارت ارتباطات، صدا و سیما، مرکز ملی و سازمان تبلیغات و سایر نهادهایی که در فضای مجازی کشور فعال هستند بیانیه بدهند اما من این را به صلاح ندانستم و این نظر شخصی بنده است. شاید هم اشتباه میکنیم اما به آن اعتقاد دارم.
فیروزآبادی با اشاره به اینکه جامعه حاضر نیست صدای ما را بشنود و در این شرایط اشتباه است که انرژی مان را تلف کنیم، در پاسخ به اینکه وقتی اصلاحات جدی در کشور صورت گیرد مخالفتهایی وجود خواهد داشت و منافع عدهای زیر سوال میرود، پس چه باید کرد؟ گفت: این طرح در ابتدا خیلی اشکال داشت و بخشی از اشکالات مطرح شده به آن وارد بود.
برای پلتفرمهای خارجی در مصوبه شورای عالی فضای مجازی مقررات گذاری کردیم
وی توضیح داد: ما در مصوبه شورای عالی فضای مجازی برای ایجاد نمایندگی پلتفرمهای خارجی که بیش از یک میلیون مشترک دارند مقررات گذاری کردیم. اما تاکیدی بر قطع دسترسی آنها نداشتیم. چرا که امکان پذیر نیست. من یک مثال می زنم؛ الان اگر بخواهیم به یک شرکت آمریکایی ۵ میلیون بشکه نفت رایگان بدهیم، در مکانیزم قوانین امریکا این تعداد بشکه رایگان را نمیتوانند از ما تحویل بگیرند و با ما نمیتوانند یک توافق امضا کنند. از لحاظ قوانین مشکل دارند حتی اگر بهانه باشد.
وی گفت: ما مطمئن هستیم که اگر به گوگل و دیگران بگوییم که اگر با ما مذاکره نکنند باید آنها را مسدود کنیم، اتفاقی نمیافتد. بعد میخواهیم قانونی را تصویب کنیم که کل فضای مجازی را ببنیدیم؟ و هیچ تضمینی هم نگذاشتیم که دولت موظف باشد جایگزینی برای آن فراهم کند! هم اکنون نیز این موارد را که در طرح اولیه وجود داشت حذف کردیم اما بازهم معضل را حل نکردیم.
فیروزآبادی با بیان اینکه الان ۸۰ درصد ترافیک ما مربوط به شبکههای اجتماعی است که بخش عمده آن را نیز شبکههای خارجی تشکیل میدهند، گفت: در این طرح گفته نشده که دولت در یک بازه زمانی شبکه اجتماعی داخلی راه اندازی کند. این طرح بخش ایجابی این مشکل را حل نکرده است. در این طرح به این نکته اشاره نشده که برای حدود ۲ تا ۳ میلیون کسب و کاری که روی این شبکههای اجتماعی هستند چه راه حل جایگزینی دارید؟ در حالی که یک ساختمانی مانند پلاسکو وقتی خراب میشود مسئولان ضامن هستید که ظرف ۶ ماه تا یکسال آن ساختمان را بسازند و ظرف این مدت هم مکانی را در اختیار کسب و کارهای آنجا قرار دهند اما در فضای مجازی، طرحی را به مجلس آوردند که ۳ میلیون نفر را تهدید به تعطیلی کسب و کار میکند و تضمینات لازم را هم به آنها نمیدهد.
وی با بیان اینکه من از مخالفان دفاع نمیکنم اما به هر حال موارد این قانون با اشکالات اساسی همراه است، افزود: وسط این شلوغی هم این طرح میگوید که گیت وی را به یک نهاد دیگر بدهیم. اینها در مجموع ایجاد نگرانیهایی میکند.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با اشاره به اینکه جریانات سیاسی و معارض و ضد انقلاب سوار بر جوسازیها شدهاند، گفت: حال اینکه اصرار کنیم که بدون پیوست تبلیغاتی این طرح وارد صحنه شود، صلاح نیست. این طرح یک بعدی بوده و نواقص اساسی دارد و هم اکنون هم که ما داریم اینجا صحبت میکنیم نمیدانیم کدام نسخه روی میز است و راجع به چه چیزی بحث میکنیم؟ دلیلی ندارد که همه توان ملی را پای این طرح بگذاریم، در حالی که تدبیر رهبری ایجاد شورای عالی فضای مجازی بوده است. ایشان به تازگی نیز تاکید کردند که دولت مشکلات فضای مجازی را حل کند.
وی با اشاره به اینکه هم اکنون مسائل مختلفی در حوزه کلان داده و حریم خصوصی و مالکیت داده وجود دارد که مجلس میتواند برای آنها تعیین تکلیف کند، گفت: اینکه همه اینها را رها کنیم و روی طرح صیانت که طرح ناقصی است تامل کنیم را صلاح نمی دانم.
فیروزآبادی با اشاره به اینکه تلاش میکنم که این طرح در صورت تصویب حداقل اشکالات را داشته باشد، گفت: اگر میدیدم اکثریت قاطع مجلس پشت این طرح هستند و تا آخر پای آن میایستند ریالمن قطعاً ورود میکردم.کما اینکه در این نسخه نهایی نیز نظرات ما روی همه بند بند آن اعمال شده و ما فضای خوبی را در تعامل با مجلس داشتهایم و اگر مجلس طرح را تصویب کند ما هم حمایت میکنیم.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه تنها دو میلیون نفر از کل کاربران مخالف طرح هستند و بر این اساس نباید قانونگذاری فضای مجازی را به تعویق انداخت، تاکید کرد: صحبت از یک میلیون نفر مخالف نیست. ما افکارسنجی روی بازخورد مردم از این طرح داشتهایم. به این معنی که در سال ۱۴۰۰ از میان ۸ حادثه مختلف در کشور که بیشترین عکس العمل اجتماعی را داشته است، این مقایسه انجام شده و نتایح نشان میدهد که عکس العمل اجتماعی در مورد طرح صیانت در رتبه اول قرار داشته و این حساسیت اجتماعی به شدت و در جهت مخالف بوده است. این ذائقه سنجی فضا براساس واکنشهای مثبت و منفی درنظر گرفته شد و فضا به سمت منفی بودن، پرخاشگری، اعتراض و مخالفت بود.
کلیات طرح صیانت از فضای مجازی تصویب شد
اعضای کمیسیون طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی در جلسه امروز کمیسیون با ۱۸ رای موافق کلیات این طرح را به تصویب رساندند.
جلال رشیدی کوچی در این جلسه گفت: من نه مخالف نظام هستم و نه مخالف انقلاب از خانوادهای آمدهام که پنج شهید تقدیم کرده است. عدهای برای موافقت با این طرح با من تماس میگیرند و من را تهدید میکنند. این در حالی است که بعد از گذشت مدتی به آغاز به کار کمیسیون مشترک مردم هنوز نگران تصویب این طرح هستند.
وی ادامه داد: این موضوع هم دلیل دارد برای مثال به یکباره اعلام میشود که در خلال بررسی بودجه جلسهای برای بررسی این طرح برگزار شود. کسی مخالف ساماندهی فضای مجازی نیست اما آیا این طرح در راستای ساماندهی فضای مجازی است؟ از نظر مردم اینگونه نیست من در کنار مردم هستم.
در ادامه رضا تقی پور انوری رییس کمیسیون مشترک در پاسخ به اظهارات جلال رشیدی کوچی گفت: برگزاری جلسه امروز به یکباره نبوده است و از دو روز قبل در این خصوص نظرخواهی شد. ۱۴ نفر از اعضای کمیسیون با برگزاری این جلسه موافق بودند.
وی اضافه کرد: متاسفانه هنوز تخریبها و تهدیدها در خصوص این طرح ادامه دارد. متاسفانه یکی از دوستان امروز در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی هم مطالبی مطرح کرده است و در رسانهها گفته شد که قرار است جلسه ۴۵ دقیقهای تصمیم گیری شود. این در حالی است که قرار بود جلسه ۱۲:۴۵ برگزار شود نه یک جلسه ۴۵ دقیقهای. باید توضیح داده شود این ۴۵ دقیقه از کجا آمده است.
رییس کمیسیون مشترک در پایان عنوان کرد: جرئیات طرح نیز در جلسات بعدی کمیسیون بررسی خواهد شد، برگزاری این جلسات اطلاع رسانی می شود.
در پایان نیز کلیات طرح حمایت از حقوق کاربران به رای گذاشته شد و با رای مثبت ۱۸ نفر از اعضای کمیسیون همراه شد.
به گزارش ایسنا، از همان ابتدای مطرح شدن این طرح انتقادات زیادی به آن وارد شد از جمله این که این طرح باعث محدودیت در کسب و کار در فضای مجازی و نقض حقوق شهروندی و حریم خصوصی می شود اما هر بار مدافعان آن اعلام می کردند که طرح تغییر کرده است. پس از مدتی نیز مرکز پژوهشهای مجلس انتقادات اساسی درباره طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی وارد کرد. در پی افزایش انتقادها از مشخص نبودن طرح و شفاف نبودن روند بررسی آن رییس مجلس تاکید کرد که جلسات کمیسیون مشترک باید علنی برگزار شود.
با رسیدن فصل بودجه پیش بینی این بود که رسیدگی به این طرح به بعد از مشخص شدن تکلیف بودجه موکول شود.
نظر قالیباف در مورد طرح صیانت از کاربران / موافق یا مخالف ؟
محمد باقر قالیباف نشست کمیسیون طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی با اشاره به وضعیت آموزش در شرایط کرونایی افزود: امروزه از سطح مهد کودک تا دانشگاه و همچنین در حوزه کسب و کار و در بسیاری از فضاهای دیگر کارهای اصلی در فضای مجازی انجام می شود و ما باید در قانونگذاری بر آن دقت بسیار مهم و ویژه ای داشته باشیم.
رئیس مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه اصل۸۵ قانون اساسی یک ظرفیت بزرگ برای قانونگذاری در کشور به شمار میآید، گفت: به هیچ عنوان پشت درهای بسته این طرح را بررسی نخواهیم کرد و جوسازیها در این باره کاملا نادرست بوده چرا که اصل ۸۵ قانون اساسی یک ظرفیت خوب برای قانونگذاری در کشور است.
وی عنوان کرد: خداوند را شاکرم که امروز با زحمات صورت گرفته به ویژه از جانب کمیسیونهای فرهنگی و صنایع و معاونت قوانین امروز شاهد تشکیل کمیسیون مشترک حمایت از کاربران در فضای مجازی هستیم.
رئیس قوه مقننه با بیان اینکه این کمیسیون مشترک برای یک امر مهم و تأثیرگذار اولین جلسه رسمی خود را تشکیل میدهد، افزود: البته پیش از این نیز یک جلسه مقدماتی برای تعیین ترکیب هیأت رئیسه این کمیسیون نیز تشکیل شده است و امروز این کمیسیون از جهت قانونی شکل رسمی به خود گرفته است.
وی با برشمردن اهمیت فضای مجازی تأکید کرد: واقعیت این است که امروز فضای مجازی وارد فضای حقیقی زندگی مردم در ابعاد مختلف، چه در حوزه مسائل فرهنگی و اجتماعی، حوزه مسائل علمی و حوزه مسائل اقتصادی شده است لذا حتما همه ما باید این توجه را داشته باشیم که به عنوان نماینده مردم این فضا و محیط را در بستری امن توأم با اطمینان خاطر برای استفاده مردم فراهم کنیم.
قالیباف با اشاره به استفاده حوزه آموزش از فضای مجازی از مقطع مهدکودک تا تحصیلات تکمیلی عنوان کرد: در حوزه کسب و کار نیز به همین شکل بوده و اولویت کار با فضای مجازی در شرایط کرونایی است به همین دلیل دقت ما در قانونگذاری در این حوزه بسیار مهم و حیاتی است.
رئیس مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: امروز جوانان و نوجوانان ما با هر سلیقه و گرایش، از آن جوانی که در فضای مجازی موسیقی کرهای را دنبال میکند تا آن جوان و نوجوانی که در همین فضا آموزش قرآن و برنامههای دینی و مذهبی را پیگیری میکند، همه و همه با فضای مجازی سر و کار دارند و اوقات فراغت خود را در این فضا میگذرانند به همین دلیل باید در حوزه قانونگذاری به این مسائل توجه داشته باشیم.
بررسی طرح «لغو بررسی طرح صیانت از حقوق فضای مجازی طبق اصل ۸۵» لغو شد
احمد علیرضابیگی، نماینده مردم تبریز در مجلس، با اشاره به جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی برای بررسی طرح «لغو بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی طبق اصل ۸۵ قانون اساسی»، گفت: در جلسه غیرعلنی الیاس نادران در موافقت با لغو بررسی این طرح طبق اصل ۸۵ قانون اساسی سخنرانی کرد.
۶۵ نماینده برای سخنرانی در مخالفت و ۶۵ نماینده برای سخنرانی در موافقت با لغو بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی طبق اصل ۸۵ قانون اساسی ثبتنام کرده بودند.
الیاس نادران نماینده مردم تهران در موافقت با لغو بررسی این طرح طبق اصل ۸۵ صحبت کرد و معتقد بود نباید پنهانکاری کرد و با زندگی مردم دربیفتیم.
در پایان نمایندگان با ۱۴۴ رأی موافق و ۱۱۱ رأی مخالف با لغو بررسی این طرح طبق اصل ۸۵ قانون اساسی موافقت کردند.
متن طرح صیانت از فضای مجازی + دانلود فایل کامل طرح و جزئیات
دانلود متن طرح صیانت از فضای مجازی
بخشهایی از طرح «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» که نگرانی بسیاری از مردم و کارشناسان را طی هفتههای گذشته به همراه داشته، به تازگی اصلاح شده است.
هر چند حامیان این طرح تلاش کردهاند با تغییرات ایجاد شده فشار انتقادهای موجود درباره آن را کاهش دهند اما مواد اصلی و اساسی که باعث نگرانی عمومی شده بود به قوت خود باقی است. این نگرانی به حدی جدی است که کمیسیون فرهنگی مجلس، جلسه روز گذشته و امروز خود را بهطور کامل برای «تبیین پیشنویس طرح حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی با حضور مسئولان و کارشناسان مرکز پژوهشها» اختصاص داده است.
طرح صیانت از فضای مجازی تغییر یک مسئولیت
یکی از مادههایی که نگرانی عمومی را به همراه داشت، ماده۱۱ این طرح بود که تقریبا بدون هیچ تغییری در محتوا، شماره آن به ۱۲ تغییر یافته است. این ماده تصریح میکند که عرضه و فعالیت خدمات پایه کاربردی در فضای مجازی منوط به رعایت قوانین کشور، ثبت در درگاه خدمات پایه کاربردی و اخذ مجوز فعالیت خدمات اثرگذار پایه کاربردی داخلی و خارجی است.
اما تبصره یک آن همچنان به قوت خود باقی است که عنوان میکند «عرضه و فعالیت خدمات پایه کاربردی خارجی اثرگذار مستلزم معرفی نماینده قانونی و پذیرش تعهدات ابلاغی کمیسیون است».
بنابراین، مسئله چگونگی تاسیس نمایندگی از سوی شرکتهای فناوری دنیا باوجود تحریم و نپیوستن به FATF هنوز به قوت خود باقی است. این در حالی است که در تبصره۲ این ماده، مسئولیتی که بهعهده «سازمان فناوری اطلاعات» گذاشته شده بود، اکنون در حیطه مسئولیتهای «سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی» تعریف شده است.
فیلترینگ در طرح صیانت از فضای مجازی
در طرح قبلی، اگر خدمات پایه کاربردی خارجی (پیامرسانها و شبکههای اجتماعی، موتورهای جستوجو و مرورگرها، سرویسهای ایمیل، نقشهها و مسیریابها، سرویسهای ابری و...) شرایط اعلام شده را رعایت نمیکردند، براساس ماده۲۷ طرح قبلی فیلتر میشدند. این در حالی است که اکنون براساس تبصره۲ ماده۲۸ این اصلاحیه، خدمات پایه کاربردی خارجی که پیش از تصویب این قانون با تشخیص کمیسیون از مصادیق خدمات پایه کاربردی اثرگذار بودهاند، موظفند ظرف ۴ماه پس از لازمالاجرا شدن این قانون، نسبت به انجام تعهدات مندرج در ماده۱۲ اقدام کنند.
در غیراین صورت، اعمال بند «ج» این ماده (فیلترینگ) برای آنها تا زمان تأمین جایگزین مناسب داخلی یا خارجی (با تشخیص کمیسیون) یا یک سال پس از لازمالاجرا شدن این قانون لازم نیست. درصورت عدمانجام تعهدات توسط خدمات پایه کاربردی مزبور در زمان معین شده، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است ظرف مدت ۸ماه نسبت به ایجاد خدمات پایه کاربردی جایگزین برای آنها اقدام کند.
اما نکتهای که در این بخش وجود دارد این است که اگرچه بهنظر میرسد تا زمان عرضه پلتفرمهای جایگزین براساس مدت زمان تعیین شده در این تبصره، خدمات پایه کاربردی خارجی مانند اینستاگرام فیلتر نمیشوند، اما همین الان، حامیان طرح عنوان میکنند که «ما ۵جایگزین داریم که یکی از آنها روبینو با ۳۲میلیون کاربر فعال روزانه» است. بنابراین بهنظر میرسد زمان درنظر گرفته شده در تغییرات جدید فرمالیته بوده و با معرفی هر نوع جایگزینی برای اینستاگرام، واتساپ یا حتی جستوجوگر گوگل، این سرویسها میتوانند سریعا پس از گذشت ۴ماه از تصویب این طرح بهطور کامل فیلتر شوند. ضمن اینکه محدودیت یکساله عنوان شده در این تبصره، فیلتر شدن پلتفرمهای خارجی پس از یکسال از تصویب این طرح را محرز کرده است.
در این تبصره به این موضوع اشاره نشده که درصورت ارائه جایگزینها و فیلترینگ مثلا اینستاگرام، کسبوکارها چگونه میتوانند مشتریان خارجی خود را قانع کنند که از پلتفرمهای ایرانی استفاده کنند و چهکسی مسئول ضرر و زیان آنها با اجرای فیلترینگ گسترده است.
حذف عنوان کالای قاچاق در طرح صیانت از فضای مجازی
در طرح قبلی مادهای دیده میشد (ماده۲۳) که براساس آن، واردات تجهیزات الکترونیک و هوشمند که خدمات پایه کاربردی خارجی فاقد مجوز را بهصورت پیشفرض نصب کردهاند یا امکان نصب پیشفرض خدمات پایه کاربردی اثرگذار داخلی دارای مجوز را نداشته باشند، ممنوع بود و مشمول مقررات قاچاق کالاهای مجاز مشروط موضوع ماده۱۳ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز میشد.
این در حالی است که براساس ماده۲۴ این اصلاحیه، «کمیسیون میتواند عوارض ورودی تجهیزات الکترونیکی هوشمندی که خدمات پایه کاربردی خارجی فاقد مجوز را بهصورت پیش فرض نصب کردهاند، تا ۳۵درصد افزایش دهد. همچنین میتواند عوارض مزبور را برای تجهیزات الکترونیک هوشمندی که خدمات پایه کاربردی مجاز را بهصورت پیش فرض نصب کردهاند، تا همان سقف کاهش دهد.»
این ماده در واقع، بهمعنای افزایش قیمت گوشی، تبلت و لپتاپهایی است که بهعنوان مثال، گوگل(درصورت رعایت نکردن شرایط ماده۱۲) بهطور پیشفرض روی آنها نصب شده است. (منبع: روزنامه همشهری)
اعتراض سازمانها و کسبوکارها به طرح صیانت از فضای مجاری
سازمان نظام صنفی رایانهای استان تهران از رئیس جمهور منتخب، خواستار توقف طرح و بررسی همه جانبهی آن «در فضایی کارشناسانه و مصلحتخواهانه» شد.
اعضای هیأت مدیره سازمان نصر خطاب به ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور منتخب اذعان کردند که طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» فضا را برای کاربران و کسبوکارهای فضای مجازی مخدوش خواهد کرد و اکنون اصرار عجیبی برای تصویب عجولانه آن پیش از آغاز به کار دولت جدید وجود دارد.
سازمان نصر در نامه خود تأکید میکند که تاکنون نگرانیهای گستردهای ازسوی «فعالان و دلسوزان نظام اعم از متخصصان بخش خصوصی، مدیران دولتی، نمایندگان مجلس و قوه قضائیه و صاحبنظران عرصه فناوری اطلاعات در خصوص ایرادات بزرگ طرح» ابراز شده و چالشهای پیش رو و آسیبهای پیدا و پنهان آن از جنبههای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی هم مطرح شده است؛ بااینحال، اصلاحات بسیار کمی در طرح داده شده که خود به «افزایش تصدیگری و تحمیل هزینههای بیمورد به بیتالمال» منجر میشوند.
بهعلاوه سازمان نصر یادآور شده که برخی نمایندگان مجلس قصد دارند بهجای ارائه طرح مذکور در صحن علنی مجلس (که امکان پیگیری آن برای عموم مردم ازطریق رادیو بهراحتی وجود دارد)، آن را مبتنی بر اصل ۸۵ قانون اساسی بهصورت آزمایشی اجرا کنند.
اعضای هیات مدیره انجمن تجارت الکترونیک تهران شامل مدیران عامل شرکتهای علی بابا، دیجیکالا، کافه بازار، دیوار، بلد، آپارات، فیلیمو، اسنپ و لیان طی نامهای به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، به شرح اشکالات طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی» پرداختند.
کسبوکارهای داخلی با انتشار متنی، مخالفت خود با طرح صیانت از حقوق کاربران مجلس را اعلام کردند. این بیانیه با همکاری بازار، آپارات، ابر آروان، دیوار، فیلیمو، بلد،ستون، ایوند، زرین پال، ترگمان، تیزلند، پاکت، کاموا، پیاده، بیدبرگ، ویرگول، الوفود، یکتانت، کرفس، شیپور، سینماتیکت، صباویژن، تیوال، فلایتیو، سازیتو، علیبابا ، جاباما، دیجیاتو، نشان، اخبار رسمی، آیتول، رسمیو، آدرس، آیو،شاتل، نماوا، پادرو، کوییز آو کینگز، ایسی مانیتور، تیستایران، اسپارد، شنوتو، زیتل، سیمیاروم، دیجیکالا، شنوتو ، پیپینگ و اسنپ نوشته شده است.
وزیر ارتباطات طی نامههایی به رئیس مجلس و رئیسجمهور آینده خواستار اصلاح طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی شد و آن را باعث حذف محتوایی وزارت ارتباطات دانست.
درخواست نمایندگان برای بررسی طرح صیانت از فضای مجازی در صحن علنی مجلس
طبق دستور جلسه مجلس شورای اسلامی، قرار بود طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی چهار مردادماه به درخواست برخی نمایندگان رسیدگی شود. درواقع قرار بود نمایندگان مجلس رای بدهند که آیا این طرح در صحن علنی مجلس بررسی و تصویب شود (که در این صورت، شنیدن گفتههای نمایندگان برای عموم مردم هم ممکن خواهد بود) یا طبق اصل ۸۵ قانون اساسی، بهصورت آزمایشی به اجرا دربیاید.
مطابق اصل ۸۵ قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی میتواند اختیار بررسی برخی طرحها را به کمیسیونهای تخصصی بسپارد و در صورت تصویب اعضای کمیسیون مذکور و صلاحدید مجلس، طرح بهمدت چندین سال بهصورت آزمایشی اجرا و مشکلات آن اصلاح شود. پس از جنجالهای فراوان حول بررسی طرح صیانت، مسئولان و کسب و کارهای مجازی هم طی روزهای اخیر اعتراضها و مخالفتهای خود را نسبت به آن عنوان کردند.
به نظر میرسد با اعلام مخالفتهای متعدد مردم و کسب و کارها، و البته شکلگیری کارزار مخالفت با طرح صیانت از حقوق کاربران، دیگر نمایندگان مجلس نیز نسبت به آن حساس شدهاند. طبق تصویری که جلیل رحیمی جهانآبادی، نماینده مردم تربت جام در کانال تلگرامی خود به انتشار گذاشت، امروز نمایندگان موافقت و مخالفت خود با نحوه بررسی طرح صیانت (در کمیسیون یا بهصورت علنی) را به رای گذاشتهاند. بر این اساس، ۱۴ نماینده رای به بررسی طرح در کمیسیون و ۴۰ نماینده رای به بررسی در صحن علنی دادهاند تا بدین طریق بتوانند نظرات خود را در رابطه با آن اعلام کنند.
رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس نیز بهصورت جداگانه، در توییتی، مخالفت با بررسی طرح صیانت از فضای مجازی در کمیسیون فرهنگی را اعلام کرد. ولی اسماعیلی پیشنهاد کرد که طرح صیانت در کمیسیون مشترک اجتماعی، فرهنگی و قضایی بررسی شود. وی نوشت:
ضمن تأکید بر مدیریت و صیانت فضای بهمریخته مجازی کشور، پیشنهادم برای طرح مهم «صیانت از فضای مجازی» تشکیل کمیسیون مشترک اجتماعی، فرهنگی و قضایی است. اجرای اصل ۸۵ طرحی به این مهمی و پیچیدگی درست نیست و مخالف این اتفاقم.
مجتبی توانگر، نماینده مجلس و رئیس کمیته اقتصاد انرژی مجلس نیز شب گذشته در توییتی گفت این طرح هیچ ارتباطی به خواستههای رهبری مبنی بر ساماندهی فضای مجازی نداشته و بررسی آن نیز هیچ فوریتی ندارد. توانگر نوشت:
اگر قرعه به نام بنده باشد فردا میگویم؛ این طرح هیچ ربطی به فرمایشها رهبری مبنی بر ساماندهی #فضای_مجازی ندارد. هیچ فوریتی ندارد و احتمالا شورای نگهبان نیز با آن مخالفت میکند. از همکاران هم میخواهم با آن مخالفت و در دامی که مقابل دولت آقای #رئیسی طراحی شده نیفتند.
احسان خاندوزی، نماینده مردم تهران نیز در حساب اینستاگرامی خود در مخالفت با طرح صیانت از فضای مجازی نوشت:
برای کاهش مخاطره و بهرهبرداری بهینه از ظرفیت فضای مجازی ایدههای هوشمندانه بسیار بهتری نسبت به طرح فعلی مجلس وجود دارد که آسیب کمتری برای کسب و کارها ایجاد میکند. امیدوارم این طرح تصویب نشود.
به گفته سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس، ضوابط مطرحشده در طرح حمایت از کاربران پیشتر در شورای عالی فضای مجازی تصویب شده و اکنون مجلس به دنبال ضمانت اجرایی برای آنها است:
متأسفانه هر زمانی که در کشور صحبت از ساماندهی فضای مجازی میشود، عدهای دانسته و ندانسته، بیشتر به حواشی پرداخته و از اصل موضوع فاصله میگیرند. ... متأسفانه عدهای ساماندهی را به مسدودسازی معنی میکنند، در صورتی که در این طرح تمرکز اصلی بر ساماندهی این فضا است. حدود ۱۴ بار روی این طرح کار کارشناسی انجام شده است. اکنون این طرح بهعنوان پیشنویس آماده شده و اصلا تمرکزی بر مسئلهی فیلترینگ نیست. تمرکز اصلی ما ساماندهی و حمایت از پیامرسانهای داخلی، نخبگان و متخصصان این حوزه است. از سوی دیگر ما به دنبال ضمانت اجرایی برای قوانین موجود هستیم.
وی با یادآوری اینکه قانون اساسی ظرفیت بسیار خوبی در اصل 85 قانون اساسی پیشبینی کرده است، گفت: برای مسائل مهم و حیاتی که نیاز به کار کارشناسی بیشتر دارد، قانون اساسی ظرفیتی را پیشبینی کرده تا از این طریق با کار کارشناسی و مطالعات بسیار طرحی بررسی و تصویب شود.
قالیباف افزود: متأسفانه جریانهای تخریبی در این میان به راه افتاد که مجلس قصد دارد پشت درهای بسته قانونگذاری کند؛ مگر میشود پشت درهای بسته یک از اصول قانون اساسی را اجرایی کرد.
رئیس قوه مقننه ادامه داد: البته در همین قانون اساسی جلسات غیرعلنی نیز برای مجلس پیشبینی شده اما به دلیل این جوسازیها باید عنوان کنم که امروز شاهد حضور بخشهای مختلف کارشناسی مجلس از حوزههای فرهنگی، اقتصادی، امنیتی، صنعتی و آموزشی در این کمیسیون هستیم که هر یک متخصصین حوزههای خود بوده و من مطمئنم که این طرح با دقت و توجه شکل خواهد گرفت.
وی تأکید کرد: اطلاعرسانی و اخبار این کمیسیون مشترک نیز از مجموعه خبرگزاری خانه ملت و سایر رسانهها به صورت علنی منعکس خواهد شد.