حنیف غفاری
بازی برجامی نامتوازن غرب
طی روزهای اخیر، مقامات آمریکایی و اروپایی درمواضع گفتاری خود متفقالقول هستند که احیای توافق هستهای دیگر در اولویت سیاست خارجی آنها ( در قبال ایران ) قرار ندارد. افرادی نظیر ندپرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درحال تکرار این موضع کلان و کلی، در نشستهای هفتگی سازمانها و نهادهای متبوع خود هستند. اما فارغ از این مواضع و پیامها که از سوی نهادهای رسمی غرب به نظام بینالسملل مخابره میشود، رخدادها و سیگنالهایی به چشم میخورد که تردیدهایی را در خصوص تطبیق«دیپلماسی آشکار» و «دیپلماسی پنهان» غربیها ایجاد میکند.در این خصوص نکاتی وجود دارد که نمیتوان بهسادگی از آن گذشت :
اخیرا رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تأکید کرده است که گفتوگوهای نمایندگان آژانس با ایران هیچ پیشرفت و دستاورد مشخصی نداشته است.مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، بعد از دیدار با پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیکهای جهان، در گفتوگو با وبسایت «واتیکان مدیا» بهصراحت گفت: مذاکرات هستهای کشورهای غربی با ایران شکستخورده است.گروسی مدعی شده است که دو مسیر در مذاکرات هستهای ایران و اعضای ۱+۴ وجود دارد،یکی مذاکرات مستقیم تهران-آژانس و دیگری گفتوگوهای وین که هر دوباید در«جایگاه خود»! طی شوند. در رد ادعای گروسی همین بس که اساسا مصدر طرح موارد ادعایی ومانور آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر روی آنها، نهادهای امنیتی غرب و سازمان جاسوسی-تروریستی موساد بودهاند. نکته جالبتوجه اینکه طی یک هفته اخیر، مقامات اروپایی نیز به ایران پیام دادهاند که مذاکرات ایران-آژانس ارتباطی با مذاکرات وین ندارد و باید در مسیر خود ( بهصورت جداگانه )
طی شود! طرح این مسئله، بارها حین مذاکرات صورت گرفته است و هر بار نیز پاسخ حقوقی جمهوری اسلامی نسبت به این مسئله دادهشده است.
واقعیت امر این است که بازگشت ایران به همکاریهای فرا پادمانی و حتی احیای برخی نظارتهای پادمانی آژانس ،مرهون احیای برجام و رفع عملیاتی تحریمهای ضد ایرانی میباشد.
بنابراین، دو شعبه کردن مسیر مذاکرات احیای برجام ( آژانس و اعضای ۱+۴)، نوعی تاکتیک خاص جهت کنترل بیشتر صحنه از سوی واشنگتن و تروئیکای اروپایی محسوب میشود .قرار است رافائل گروسی بهزودی به تهران سفر کند تا در خصوص نقاط اختلافی( بر سر مختومه سازی پروندههای ادعایی تا قبل از احیای برجام)،با مقامات کشورمان وارد مذاکره شود. در آخرین سفر نمایندگان آژانس به ایران، آنها در اقدامی غیرحقوقی حل این پرونده را منوط به احیای برخی نظارتهای آژانس بر فعالیتهای هستهای ایران کردند که با مخالفت منطقی کشورمان مواجه شدند. اظهارات اخیر گروسی نشان میدهد که وی نیز با همان گارد بسته و رویکرد قبلی به تهران خواهد آمد مگر آنکه دستور کار دیگری از سوی واشنگتن و تروئیکای اروپایی در روزهای آتی به وی تحمیل شود! بدیهی است که سازمان انرژی اتمی نیز در پاسخ به مطالبه گروسی و همراهانش مبنی بر جداسازی و تفکیک مسیر مذاکرات برجام از احیای همکاریهای پادمانی با آژانس، بر موضع صریح خود در خصوص لزوم «مختومه سازی»پروندههای ادعایی مربوط به گذشته علیه کشورمان ( تا قبل از عملیاتی سازی برجام) تأکید خواهد کرد.