بیمارانی که منُو غذا ندارند / معضل تغذیه بیمارستانی

به گزارش خبرنگار مهر، تغذیه بیماران بستری در بیمارستان‌ها، یکی از ده‌ها خدمتی است که نمی‌توان نسبت به اهمیت آن بی اعتنا بود. زیرا، تغذیه، رکن اساسی در روند بهبود و درمان بیماران بستری به شمار می‌رود. اما، با نگاهی به وضعیت برنامه غذایی بیمارستان‌ها به ویژه بیمارستان‌های دولتی، متوجه چالش‌های تغذیه بیماران می‌شویم.

وجود برنامه غذایی متنوع در کنار توجه به وضعیت بیماران، دو نکته اساسی در تغذیه بیماران بستری در بیمارستان‌ها است که متأسفانه آن طور که باید و شاید، مورد ارزیابی و تحلیل مدیران بیمارستانی و…، قرار نمی‌گیرد. در حالی که تغذیه یک بیمار نوجوان، با بیمار جوان و حتی بیمار سالمند، می‌بایست متفاوت باشد. وضعیت سنی بیماران نیز باید مورد توجه قرار گیرد. در کنار این موضوعات، کیفیت تغذیه نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.

با رصد چند بیمارستان دولتی، به این موضوع پی می بریم که غذای اغلب بیمارستان‌ها، یکسان است و تفاوت چندانی به لحاظ تنوع و…، مشاهده نمی‌شود.

امیرحسین اورندی معاون درمان مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره)، تغذیه بیماران را معضلی کشوری خواند و گفت: این مهم به لحاظ استانداردهای اعتباربخشی، کانون توجه وزارت بهداشت و معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی تهران است و در یکی دو سال گذشته اقدامات مهمی برای شکل‌گیری و توسعه آن در مجتمع انجام شده است که باید با قوت ادامه یابد.

وی افزود: تفاوت نیاز بیماران هر بخش با توجه به نوع بیماری و درمان آن با بخش دیگر، خود بیانگر اهمیت تغذیه بالینی است.

اورندی ادامه داد: با حضور نیروهای متخصص و جوانی که در تغذیه بالینی مجتمع با انگیزه در تلاش هستند، امیدوارم شاهد موفقیت‌های خوبی در این حوزه باشیم. این مفهوم که چه غذایی باید به بیمار بدهیم مستلزم همکاری درمانگران و مشاوران تغذیه بالینی است که جلسات گراند راند بخش‌ها، کرسی خوبی برای طرح مباحث مربوطه، ایجاد وحدت رویه و تعامل بیشتر هر دو گروه است.

وی گفت: طبیعتاً مستندسازی مشاوره‌های تغذیه بالینی و تأیید آن از سوی پزشک معالج از منظر قانونی و اجرایی حائز اهمیت است.

معاون درمان مجتمع بیمارستانی امام، همچنین همکاری گروه فارماکوتراپی بالینی را در پیشبرد اهداف تغذیه بالینی و پیشگیری از خطاهای احتمالی کمک کننده خواند و افزود: مشاوره‌های تغذیه علاوه بر رژیم‌های غذایی، برخی دستورهای دارویی را هم در بردارد که هم به لحاظ درمان بیمار و هم اقتصاد درمان باید به آن دقت شود.

علیرضا استقامتی رئیس بخش غدد مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره)، با تاکید بر اهمیت تغذیه بالینی بیماران دیابتی، گفت: قبل از هر چیز باید این ضرورت را ایجاب کنیم که همه پزشکان برای بیماران بستری درخواست مشاوره بگذارند. در ادامه مهم است که پزشکان معالج و متخصصان تغذیه بالینی برای تغذیه مورد نیاز بیماران خود به یک ادبیات مشترک برسند و در نهایت دستور تغذیه‌ای مناسب بیمار در پرونده ثبت و اجرا شود.

وی افزود: موضوع تغذیه بالینی به ویژه در بیمارانی که دارای چند بیماری نظیر دیابت و بیماری کلیه و…، هستند؛ بسیار مهم بوده و بخشی از فرآیند درمان این بیماران تلقی می‌شود.

علی گنجعلیخان مدیر درمان مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره)، با تاکید بر ضرورت شکل‌گیری و تقویت جایگاه علمی تغذیه بالینی در مجتمع، گفت: ما حدود ۱۲۰۰ بیمار بستری داریم و در قبال تک تک این بیماران مسئولیم. تغذیه بالینی و توانبخشی به عنوان بخش مهمی از پروسه درمان بیماری‌ها بسیار مهم است و باید به آن توجه شود. برای گسترش خدمات تغذیه بالینی هم کمیت برای ما مهم است و هم کیفیت، ولی آنچه پیش از هر چیز باید اصلاح شود فرهنگ تغذیه بالینی و آموزش آن در تمامی سطوح درمانی است.

مدیر درمان مجتمع تأمین نیروی متخصص و کارشناس تغذیه بالینی را در توسعه خدمات این حوزه ضروری دانست و گفت: با این حجم بالای مراجعه در مجتمع همه کارکنان، متناسب با نیازهای موجود در حال خدمت‌رسانی هستند و زحمات همه دیده می‌شود. در بحث اختصاص فضای فیزیکی مناسب هم باید اولویت‌هایمان را مشخص کنیم. اگر اولویتمان درمان است باید قبل از هر چیز فضاهای درمانی را ساماندهی کنیم.

شیما هادوی مسئول واحد تغذیه معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی تهران، در بحث صلاحیت ارائه خدمات مشاوره‌ای تغذیه انترال طبق آخرین دستورالعمل وزارت بهداشت توضیحاتی داد و گفت: با توجه به تاکید وزارت بهداشت بر تغذیه بالینی تمام سعی ما این است که بتوانیم خدمات بیمارستان‌های دانشگاه را در این حوزه ارتقا دهیم. هدف غایی این است که رژیم غذایی پیشنهادی در سینی غذای بیمار دیده شود.

حسین خلیلی رئیس بخش مراقبت‌های دارویی مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره)، با اشاره به دستورالعمل وزارت بهداشت در تغذیه وریدی و انترال، گفت: باید تمرکز ما بر اصول پایه و اساسی تغذیه بیمار باشد و با وجود محدودیت‌ها، لازم است از موارد غیرضروری اجتناب کنیم.

وی ادامه داد: فرآورده‌های دارویی تغذیه‌ای از نظر استاندارد جزو مکمل‌ها هستند که بر اساس شرایط فیزیولوژیکی بیمار اعم از اختلالات آب و الکترولیت، بیماری‌های کلیوی و…، برای بیمار در نظر گرفته می‌شود و فراهم آوری آن نیازمند دانش و مهارت زیادی دارد.

مهسا ملک احمدی مسئول تغذیه بالینی مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) ضمن ارائه گزارشی از روند رو به رشد مشاوره‌های تغذیه بخش‌های بالینی از ابتدای سال ۱۴۰۰ تاکنون، به اهمیت رؤیت و ممهور کردن فرم‌های ارزیابی تغذیه بالینی از سوی پزشکان معالج از ابعاد اعتباربخشی و به کارگیری آن در تغذیه بیماران بستری اشاره کرد و در ادامه افزود: ما در مشاوره بیماران بستری بالای ۲۴ ساعت که مشکل تغذیه‌ای دارند، منتظر درخواست پزشک نمی‌مانیم و پیشنهادهای تغذیه‌ای لازم را در برگه‌های ارزیابی تغذیه، ثبت می‌کنیم ولی اجرای آن از سوی کادر پرستاری مربوطه، منوط به این است که پزشک معالج پس از بررسی و تأیید برنامه تغذیه پیشنهادی، دستور آن را در پرونده بیمار درج و مهر کند.