علت ایجاد دیسک کمر چیست؟+راه های درمان و پیشگیری از دیسک کمر

علائم دیسک کمر

دیسک کمر می‌تواند باعث شود که بیمار طیف وسیعی از علائم مختلف را تجربه کند که کمردرد شایع‌ترین آن است. کمردرد ممکن است آزار دهنده یا درد خفیف باشد. سایر علائم شایع این بیماری شامل موارد زیر است:

• احساسات عجیب و غریب: احساس بی‌حسی، خارش، احساس گرما و سپس سرما، گزگز و درد بیش‌تری در ناحیه کمر، باسن، پاها، و گاهی شانه‌ها، بازوها و دست ها می‌کنید.
• درد سیاتیک ناشی از فشرده‌سازی عصب سیاتیک. این ناراحتی است که از پایین کمر به سمت باسن و به پایین در پاها می‌رسد.
• درد عصبی که اغلب به سمت پاها تابیده می‌شود.
• مشکل در راه رفتن یا احساسی مانند اینکه اندام شما به طور کامل هماهنگی ندارد.
• دردی که با حرکت یا خم شدن بدتر می‌شود.

در موارد نادر، بیمار ممکن است از دست دادن عمل‌کرد روده یا مثانه را نیز تجربه کند. باز هم، این یک مشکل عصبی است که در اثر فشرده‌سازی یا تحریک نخاع ایجاد می‌شود و معمولاً با درمان جراحی دیسک برطرف می‌شود. باز هم، این شایع نیست.

دیسک کمر و بی حسی پا

این بیماری می تواند موجب بی حسی پا شود. علاوه بر آن دیسک کمر میتواند باعث اختلال در حرکت پا شود. یعنی پای انسان را ضعیف کند و به این ترتیب که هر ریشه عصبی دو قسمت دارد یکی قسمت حسی و دیگری قسمت حرکتی ، اگر فشار به قسمت حسی بیاید باعث اختلال در حس پای انسان می شود و اگر فشار بر روی قسمت حرکتی باشد باعث ضعف عضلانی می شود. معمولاً وقتی که بیمار دچار ضعف عضلانی می شود ، حس بیمار نیز کم شده است.

اختلال در حس یا حرکت اندام های تحتانی که در اصطلاح پزشکی پا نامیده می شود می تواند نشانه فشار شدید و جدی بر روی ریشه عصبی باشد و ممکن است بیمار نیاز به عمل جراحی داشته باشد.

دیسک کمر چگونه تشخیص داده می‌شود؟ 

پزشک شما ارزیابی را با یک معاینه کامل بدنی و سابقه پزشکی، از جمله بررسی علائم شما آغاز می‌کند. ممکن است یک آزمایش عصبی برای آزمایش بازتاب عضلانی، احساس و قدرت عضلانی شما انجام دهد.

پزشک برای تأیید تشخیص و ارزیابی بهتر محل و میزان دیسک کمر ممکن است از آزمایش‌های تشخیصی دیگری استفاده کند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• اشعه ایکس: اشعه ایکس از دوزهای کمی از تابش برای تولید تصاویر از بدن استفاده می‌کند. ممکن است عکس‌برداری از ستون فقرات برای رد سایر دلایل درد کمر یا گردن انجام شود.
• ام ​​آر آی یا سی تی اسکن: اسکن رزونانس مغناطیسی (MRI) و توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) می‌تواند باریک شدن کانال نخاع ناشی از دیسک را نشان دهد.
• میلوگرام: این تزریق رنگ مخصوص به کانال نخاع و به دنبال آن سی تی اسکن است. میلوگرام می‌تواند به تعیین دقیق اندازه و محل دیسک کمک کند.
• الکترومیلوگرام EMG: الکترومیلوگرام شامل قرار دادن سوزن‌های کوچک در عضلات مختلف و اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی است. پاسخ عضله، که میزان فعالیت عصب را نشان می‌دهد، اندازه‌گیری می‌شود. الکترومیلوگرام می‌تواند تعیین کند که کدام ریشه یا ریشه عصبی تحت تأثیر دیسک قرار گرفته است.

  علائم دیسک کمر در پا چیست؟

  بسیاری از مردم فکر می کنند کسی که دچار این بیماری است چرا باید درد اندام تحتانی (در اصطلاح عامه درد پا داشته باشد؟) ولی حقیقت این است که اعصابی که باعث حرکت اندام های تحتانی ( پاهای ) ما می شوند در واقع از کمر ما منشا می گیرند و وارد اندام های تحتانی ( پاهای ) ما می شوند و باعث ایجاد علائم دیسک کمر در پا می گردد.

در اندام تحتانی ( پای انسان ) سه عصب وارد می شود که منشا آنها از ریشه های عصبی است که از کمر منشا می گیرند. این سه عصب شمال عصب اوبتوراتور ، عصب فمورال و عصب سیاتیک. چون عصب سیاتیک از ریشه های عصبی چهارم و پنجم ( L4 و L5 ) منشا می گیرد و دیسک ( L4 - L5 ) شایع ترین دیسکی است که خراب می شود درد سیاتیکی شایع ترین درد در مسیر بقیه اعصاب است.

درد سیاتیکی دردی است که از  کمر شروع و به پشت باسن و سپس به پشت ران و پشت یا قسمت خارجی ساق پا تیر می کشد. 

دیسک های L2 - L3  ریشه عصبی L3 را تحت فشار قرار می‌دهد و درد آن در مسیر عصب فمورال است یعنی دردی است که از کمر به جلوی ران تا زانو تیر می کشد. 

دیسک L1 - L2 ریشه دوم کمری را تحت فشار قرار می‌دهد و باعث درد در مسیر عصب اوبتوراتور می شود . یعنی دردی که در مسیر داخل ران تیر می کشد.

انواع بیماری دیسک کمر چیست؟

دیسک کمر یک کلمه عام است ، بیماری دیسک کمر شامل یک طیف از انواع متفاوتی از بیماری‌ها می تواند باشد. به هر حال هر دیسکی که از لحاظ ساختمانی و از لحاظ عملکرد با دیسک طبیعی انسان متفاوت باشد بیماری دیسک کمر نامیده می‌شود.

بیماری این بیماری انواع گوناگونی دارد که می توانید با بیماری دیسک کمر به صورت کامل آشنا شوید.

پارگی دیسک کمر چگونه اتفاق می افتد؟

این بیماری در اثر حرکت های متناوبی که در بدن انسان به وجود می آید و به تدریج  فرسوده می شود زیرا به طور متوسط کمر انسان در هر روز هشت هزار بار حرکت می کند و همین باعث به وجود آمدن ترک های ظریف در داخل دیسک می شود.

معمولاً در بدن انسان ترکهای دیسک همیشه بوجود می آید و بتدریج جوش می خورد. می توان گفت که دیسک خاصیت خود ترمیمی دارد.

معمولا ترک های کوچک دیسک علامتی ایجاد نمی کنند. اما در بعضی از افراد که زمینه‌های ژنتیکی دارند ، این ترک های کوچک ، جوش نمی خورند و بزرگتر شده و گاهی به هم می پیوندند و باعث ایجاد یک شکاف بزرگ در حلقه دیسک می شود. همانطور که در عکس پارگی دیسک کمر ملاحظه می فرمائید ، در یک حرکت ناگهانی هسته دیسک این شکاف را گشاد تر کرده و از مرکز دیسک وارد شکاف ایجاد شده می شود به این ترتیب فرد دچار پارگی دیسک کمر یا فتق دیسک کمر می شود.

بنابراین بیماری های دیسک کمر یک بیماری مکانیکی است که در اثر حرکت ایجاد می شود و علائم آن نیز مکانیکی است یعنی با حرکت  کمر درد بیشتر می شود.

درمان دیسک کمر

یکی از راه های درمان دیسک کمر می توانیم در مرحله اول از داروهای ضد التهاب که در ایران اصطلاحاً مسکن نامیده می شود ، استفاده کنیم. این داروها باعث کاهش ورم اطراف ریشه عصبی می شوند ودر نهایت باعث بهبود بیماری می شود.

یکی دیگر از راه های درمان دیسک کمر، استفاده از فیزیوتراپی است که در آن با گرم کردن و دادن ورزشهای مخصوص دیسک را درمان می کنند و علاوه بر آن آب درمانی ، تزریق در داخل مفاصل ستون مهره ها یا در اطراف ریشه های عصبی از راههای دیگر درمان دیسک است.

در صورتی که بیمار به درمانهای فوق جواب ندهد، دیسک را می توان با انجام عمل جراحی لیزر یا عمل آندوسکوپی یا روش های عمل جراحی باز درمان کرد. 

درمان طبی دیسک کمر

در تمام مناطق دنیا اولین قدم در درمان بیماری یا بیرون زدگی دیسک کمر درمان طبى دیسک کمر یا به عبارت دیگر درمان غیر جراحی است.

درمان طبی یعنی استفاده از دارو در درمان بیماری ها از قدیم الایام افراد به تجربه دریافته بودند که گذاشتن شاخه های درخت بید برروی بدن باعث کاهش تب می شد.

عده ای نیز دریافته بودند که گذاشتن شاخه های درخت بید در روی عضوی که درد می کرد باعث بهبود درد می شد.

از آنجا که دانش پزشکی یک علم تجربی است، با پیدایش بیمارستانهای جدید نیز ابتدا از گیاهان برای درمان بیماری ها استفاده می کردند.

درمان قطعی دیسک کمر

در واقع درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. درمان این بیماری مانند تمام راه حل هایی که در دنیا برای مسائل گوناگون وجود دارد " نسبی" است. ولی می توان گفت که پیشرفت های خوبی برای درمان دیسک ‌کمر تاکنون حاصل شده است. به طوری که امروزه در حدود ۸۰% از کمردردها با درمانهای بدون جراحی خوب می شود. در ۲۰ درصد مواردی که بیماران نیاز به جراحی پیدا می کند، ۸۰ درصد اینگونه بیماران هم پس از جراحی خوب می شوند. بنابراین درصد کمی از بیمارانی که کمردرد و دیسک کمر دارند خوب نمی شود. خوب شدن و خوب نشدن دیسک کمر بستگی به فاکتورهای زیادی دارد که شامل : 

۱- میزان طول کشیدن علایم دیسک

توصیه می شود که از زمانی که علائم دیسک کمر شروع می‌شود تا زمانی که پیشرفته‌ترین درمان‌ها که درمان های جراحی است انجام میشود بیش از یک تا دو ماه بیشتر فاصله نباشد. قاعدتا مزمن شدن بیماری دیسک کمری درصد موفقیت  را برای درمان دیسک کمر کم می کند.

۲- میزان پیشرفته بودن بیماری دیسک کمر

بیماری و پارگی دیسک کمر مانند هر بیماری دیگر می تواند به صورت خفیف ، متوسط و شدید باشد . قاعدتاً هرچه میزان خطر خرابی دیسک کمر بیشتر باشد درمان قطعی آن مشکل تر است.

۳- تعداد دیسک های کمری که پاره هستند

قاعدتاً وقتی یک نفر فقط یک دیسک کمری پاره داشته باشد ، درمان او می تواند قطعی تر از فردی است که چندین دیسک کمری پاره داشته باشد .

۴- گرفتاری ساختمانهای دیگر ستون فقرات مانند مفاصل ستون فقرات و یا تنگی کانال نخاعی. 

همانطور که قبلا شرح داده شده است، در پشت ستون فقرات دو مفصل وجود دارد که فاست نامیده می شود. گرفتاری فاست ها و یا تنگی سوراخی که عصب از داخل کانال نخاعی خارج می شود که در اصطلاح عمومی تنگی کانال نخاعی نامیده می شود نتیجه عمل را کم می کند. به عبارت دیگر افرادی که علاوه بر پارگی دیسک تنگی کانال نخاعی و یا بیماری فاست ندارند ، درمان جراحی قطعی تر از افرادی است که بیماری‌های فوق را دارند. 

۵- بیماری های زمینه ای که اعصاب و استخوانها را گرفتار می کنند

مثلاً کسانی که بیماری های دیابت یا چاقی دارند و یا بیماری های روماتیسمی مانند آرتریت روماتویید دارند ، احتمال درمان قطعی است کمتر می شود.