تکنیک های صحیح « پول توجیبی دادن » به بچه ها
«پول تو جیبی دادن» به بچه‌ها در سنین مختلف آداب و روش‌های متفاوتی دارد که اگر والدین ندانند بچه‌ها ممکن است در آینده مصرف‌کننده و ولخرج شوند،اما اگر روش‌های صحیح آن را بدانند، بچه‌ها مقتصد، صرفه جو و کارآفرین می‌شوند. با هم این روش ها را بیاموزیم.
گروه زندگی- زهره سعیدی : از دوران بچگی که یادم می‌آید، پدربزرگ و مادربزرگ همیشه به من پول توجیبی می‌دادند، پدر و مادرم اعتراض می‌کردند که «بچه پولکی بار می‌آید» و دقیقا همین جمله را تکرار می‌کردند، اما آنها از عملکرد خودشان دفاع می‌کردند و توضیح می‌دادند که اگر میزان پول توجیبی مشخص باشد، بچه اقتصادی و صرفه جو می‌شود و همین هم شد ، چون من پول هایم را جمع می‌کردم تا کتاب بخرم یا خوراکی‌هایی که دوست دارم را تهیه کنم حتی گاهی اوقات به پدرم پول هم قرض می‌دادم.
یکی از دوستانم اما خاطره چندان خوبی از این پول توجیبی‌ها نداشت، می‌گفت مادرش مجبورشان می‌کرده همه را پس انداز کنند در حالیکه بچه ها دوست داشتند مبلغی از پول هایشان را هم خرج کنند. به خاطر همین گاهی پول هایشان را یواشکی خرج می‌کردند و بعد هم کتک مفصلی از مادرشان می‌خوردند.
برخی از خانواده ها معتقد هستند که پول توجیبی در زمانی که بچه عقل رس شده باشد، لازم است و برخی دیگر می‌گویند که خیر! بچه را بد تربیت می‌کند در حالیکه به گفته روان شناسان پول توجیبی دادن به بچه ها خوب است به شریطی که زیاد و نجومی نباشد و بچه ها را ولخرج نکند که این هم تکنیک‌های خاص خودش را دارد.
زارعی، پدر یک خانواده چهار نفری در این باره می‌گوید: «تجربه من در زندگی می‌گوید که بزرگترین اشتباه پدر و مادر دادن پول مفت به بچه ها است ، به نظرم باید پول در ازای یک کار یا فعالیت داخل یا خارج از منزل به بچه ها داده شود تا آنها قدر پولشان را بدانند. مثلا درباره خودم بگویم که من هر پولی به فرزندم می دادم، به طور مستقیم یا غیر مستقیم در قبال یک کاری بود که انجام می داد مثلا تابستان ها پسر دوازده ـ سیزده ساله ام را تشویق می کردم که به مرکز آموزش فنی و حرفه ای برود و هزینه راهش را هم می‌دادم، او برای اینکه اندوخته‌ای برای خود داشته باشد بخشی از مسیر را پیاده می رفت یا اینکه گاهی با من از منزل خارج می شد تا بخشی از پولش را پس انداز کند.حال که هجده سال دارد و در دانشگاه قبول شده عملا از نظر مالی استقلال پیدا کرده است».
جوادی نیز در این باره می‌گوید: «خیلی از پدر و مادرها خودشان مدیریت مالی بلد نیستند ، بنابراین نمی توانند به بچه هایشان نیز یاد دهند. اول باید خود پدر و مادر در این زمینه چگونگی رفتار با پول و سرمایه را یاد بگیرند».
*بهترین سن پول تو جیبی دادن
طبق گفته روانشناسان بهترین سن پول توجیبی دادن به بچه ها سنین مدرسه است چرا که بچه ها هم با پول و شمارش آشنا می شوند و هم می توانند مدیریت آن را یاد بگیرند.
*تکنیک های طلایی پول توجیبی دادن به بچه ها
1-به فرزندتان قدرت انتخاب بدهید
«مارال رحیم زاده»، روانشناس در این باره می‌گوید: «پدر و مادری که تشخیص دادند زمان مناسب پول توجیبی دادن به فرزندشان فرا رسیده ، بهتر است به بچه ها قدرت انتخاب بدهند مثلا به او بگویند که می توانی پولت را خرج کنی یا اینکه پس انداز کنی برای روزی که به آن نیاز داشتی و می خواستی چیز مورد علاقه ات را بخری مثل یک کتاب یا اسباب بازی و هر چیز دیگری.»
2-پول توجیبی‌تان مبلغ معینی باشد
پدر و مادرهایی که پول تو جیبی دادن به بچه هایشان بی نظم و قاعده است و هر زمان که بچه اراده می‌کند ، می‌تواند از آنها به هر هدفی پول دریافت کند، آینده بچه ها را خراب می‌کنند . به جای تربیت یک بچه اقتصادی یک مصرف کننده بزرگ می‌کنند که به درد خود و جامعه اش نخواهد خورد.
رحیم زاده می افزاید: «برای پولی که به کودک می‌دهید زمان و اندازه معین مشخص کنید و بدان پایبند باشید تا بچه هم بداند که همه چیز نظم و تربیت دارد و نمی تواند هر زمان که اراده کند برای هرخریدی پول دریافت کند و برنامه ریزی نداشته باشد.مبلغ پول براساس عرف و نیاز بچه باشد نه اینکه اگر وضع مالی تان خوب هم هست، زیاد پول تو جیبی بدهید. مثلا اگر کودک دبستانی است اندازه یک خوراکی خریدن در روز پول بگیرد یا اگر تاکسی واتوبوس سوار می شود آنها را لحاظ کنید.»
طبق تحقیقات بچه هایی که بیش از نیاز پول دریافت می کنند به سمت مصارف تصنعی می روند و بدون فکر پول خرج می‌کنند.
3-پول تو جیبی دادن را شرطی نکنید
همانطور که در صحبت‌های یکی از مردم در این گزارش دیدیم، اینطور مطرح شد که در ازای انجام کار به فرزندش پول می دهد در حالیکه این یک روش تربیتی اشتباه است و بچه را شرطی می‌کند تا همیشه کاری که می کند، انتظار جبران داشته باشد و توقعاتش بالا می رود. رحیم زاده تأکید می‌کند که بچه ها باید بدانند برخی کارها جزو وظایفشان در زندگی است و مسئولیت هایی برعهده دارند، مثلا اینکه در امور منزل کمک کنند یا خریدهای خانه را گاهی انجام دهندد و در ازاء این کارها نباید پول دریافت کنند.
4-هدایای غیرنقدی به بچه ها بدهید
همیشه نباید هدیه دادن به پول و پول توجیبی ختم شود، گاهی برای بچه ها کتاب تهیه کنید یا وسایل مورد نیازشان را خریداری کنید مثلا اگر کفش ورزشی لازم دارند و قدری هم پول جمع کرده اند، شما هم کمکشان کنید و از پس اندازشان هم استفاده کنید و اینطور نباشد که پول توجیبی یک اهرم فشار یا یک تشویق برای بچه ها شود.
5-پول توجیبی برای کارآفرینی نه کارمندی!
خیلی از مسائل تربیتی در خانواده ها به ما می‌گوید که ما بچه هایمان را برای کارمند شدن تربیت می‌کنیم نه کارآفرین شدن. برای کارآفرینی قدری هم پس انداز و استقبال مالی برای بچه ها لازم است. کمکشان کنید تا صاحب کار باشند و تولید کنند و ازین پول های شخصی شان نیز استفاده کنند این خود انگیزه و انرژی زیادی به بچه ها می دهد هر چند که کاری کوچک انجام دهند و این کار یک فعالیت خیریه و کمک به فقرا باشد.
رحیم زاده می‌گوید: «گاه پیش می آید که پول توجیبی بچه ها را غیر مستقل تربیت می کند، اینکه هر ماه منتظر یک پرداخت مشخصی باشند ممکن است روحیه کارآفرینی آنها را ضعیف کند. در این راستا می توانید کارهایی چون فعالیت های خیریه و ارزشی را هم به بچه ها یاد دهید مثلا اینکه اگر پولی پس انداز می کنند بخشی از پولشان برای کار خیر پس انداز شود.
6-دخالتی در نحوه خرج کردن پول توجیبی بچه ها نداشته باشید
برخی والدین پول توجیبی می دهند اما بچه ها را زور می‌کنند که حتما به این مصرف برسانند یا اینکه حتما پس انداز کنند این روش درستی نیست اجازه دهید بچه ها استقبال داشته باشند اگر روششان اشتباه بود، طی آزمون و خطا یاد می‌گیرند که در آینده چطور پول خرج کنند یا چه میزان پس انداز کنند فقط کافی است شما روش های مختلف را به آنها آموزش دهید و بعد خودشان انتخاب کنند که چطور پولشان را خرج یا پس انداز کنند.
رحیم زاده می گوید:« بچه ها شاید ابتدا نحوه صحیح هزینه کردن پول توجیبی شان را بلد نباشند مثلا همه را در ابتدا خرج شکلات و بستنی و توپ و ازاین دست وسایل کنند، بهتر است والدین صبور باشند و در کنارشان راهنمایی کنند تا نه به اضطراب بیافتند و نه اینکه راه اشتباه را چندین بار بروند. کم کم بچه ها یاد می‌گیرند که مدیریت مالی داشته باشند.
یکی از مزایای پول توجیبی دادن به بچه ها آموزش صرفه جویی است که بخشی از خودشان و بخشی والدین صورت می‌گیرد و بچه ها یاد می‌گیرند که بخشی از پولشان را همیشه نگه دارند تا در مواقع لزوم خرج کنند.