بحران در شرق اروپا/ پیشروی نیروهای روس به سمت کی یف
عملیات نظامی روسیه در خاک اوکراین سرانجام بامداد روز پنجشنبه ۲۴ فوریه (۵ اسفند) با فرمان ولادیمیر پوتین در چند شهر واقع در شرق و شمال شرق این کشور آغاز شد. به گزارش خبرگزاریهای بینالمللی این حملات به دنبال سخنرانی تلویزیونی پوتین با حمله جنگندههای روسی به چند شهر در شرق و شمال شرقی اوکراین، شلیک موشک و پیاده کردن نیرو در ساحل جنوبی اوکراین آغاز و صدای انفجارهای شدید در چند شهر از جمله در کییف، پایتخت، و خارکف شنیده شد.
منابعی در شورای امنیت سازمان ملل گفتند که انتظار می رود روز جمعه درباره پیش نویس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که اقدامات روسیه در اوکراین را محکوم می کند، رأی گیری شود.
ادعای جدید آمریکا درباره روسیه و اوکراین
یکی از منابع خبرگزاری گفت: "انتظار می رود فردا رای گیری انجام شود." نویسندگان این قطعنامه آمریکا و آلبانی هستند.
پوتین: چاره ای نداشتیم
رئیسجمهور روسیه در نخستین اظهارنظر خود پس از اولین روز حمله کشورش به اوکراین اعلام کرد که «اگر این اقدام را انجام نمیدادیم با تهدید مواجه میشدیم و نمیدانم کشور ما پس از آن چگونه ادامه میداد. روسیه چارهای جز این نداشت».
رئیسجمهور روسیه افزود: «ما قصد آسیب رساندن به نظم جهانی را نداریم و شرکای ما باید این را درک کنند. روسیه هنوز بخشی از اقتصاد جهانی است».
پنتاگون: روسیه در صدد فلج کردن دولت اوکراین است
پنتاگون اعلام کرد: نیروهای روسیه در حال پیشروی به سمت کییف - پایتخت اوکراین - هستند و ارزیابی ما این است که آنها به دنبال فلج کردن دولت اوکراین و ایجاد یک دولت جایگزین هستند.
یک مقام آمریکایی در وزارت دفاع ایالات متحده گفت: آنچه ما میبینیم، مرحله اولِ تهاجم گسترده روسیه به اوکراین است. نیروهای روسیه از سه محور در حال پیشروی هستند و شدیدترین درگیریها در شهر خارکف و اطراف آن در جریان است.
مقام آمریکایی با اشاره به اینکه شش فروند جنگنده اف-۳۵ برای حمایت از دفاع دستهجمعی ناتو در مناطق بالتیک و دریای سیاه مستقر شدهاند، خاطرنشان کرد: تهاجم روسیه به اوکراین در چند مرحله انجام خواهد شد و ما از تعداد نیروها و محدوده زمانی آن اطلاعی نداریم.
ورود جنگندههای F-۳۵ آمریکایی به استونی و لیتوانی
پیش از این، رئیسجمهور لیتوانی - در همسایگی روسیه - فرمانی را برای اعلام وضعیت فوقالعاده در این کشور به دلیل وضعیت اوکراین امضا کرد و از پارلمان خواست تا آن را تصویب کند.
بر اساس آخرین اطلاعات وزارت دفاع بریتانیا، از بامداد پنجشنبه بیش از ۸۰ حمله علیه مواضع متعلق به اوکراین انجام شده است.
این مواضع که بیشتر مکانهایی در نزدیکی شهر کییف بودند، عمدتا هدف حملات موشکی و توپخانههای دوربرد روسیه قرار گرفتهاند.
در بیانیه این وزارتخانه آمده است که نیروهای زمینی روسیه نیز در حال «پیشروی در سراسر مرز آنهم در دستکم سه محور از شمال و شمالشرقی، شرق و جنوب کریمه هستند.»
ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه صبح پنجشنبه، همزمان با اعلام آغاز عملیات در دونباس گفت: «روسیه قصد اشغال اراضی اوکراین را ندارد».
تحریم های بیشتر انگلیس علیه روسیه
نخستوزیر انگلیس تحریمهای جدیدی را علیه روسیه اعلام کرد و گفت که بریتانیا قصد دارد روسیه را از اقتصاد جهانی دور کند.
جانسون در پارلمان این کشور گفت: ما به مأموریت خود برای خارج کردن روسیه از اقتصاد جهانی روز به روز و هفته به هفته ادامه خواهیم داد.
به عنوان بخشی از بسته تحریمهای جدید، بریتانیا داراییهای بانک VTB را مسدود کرده است. جانسون خاطرنشان کرد که بریتانیا این اختیار را دارد که بانک های روسی را به طور کامل از سیستم مالی بریتانیا حذف کند.
وی افزود که ایالات متحده اقدامات مشابهی را انجام می دهد. علاوه بر این، شرکتهای دولتی و خصوصی روسی از جمعآوری سرمایه در بریتانیا منع خواهند شد. میزان پولی که اتباع روسیه می توانند در بانک های بریتانیا سپرده گذاری کنند نیز محدود خواهد بود. نخستوزیر انگلیس گفت، در مجموع، بریتانیا داراییهای بیش از ۱۰۰ نهاد و فرد جدید را مسدود خواهد کرد. بریتانیا همچنین شرکت هواپیمایی Aeroflot را از انجام پروازها به این کشور و از این کشور منع کرده است.
بوریس جانسون تأکید کرد که ائتلاف غرب لحظات بسیار سختی را پشت سر میگذارد.
نخست وزیر بریتانیا گفت که بریتانیا تحریم هایی را علیه بلاروس به دلیل مشارکت در عملیات نظامی روسیه در اوکراین وضع کرده است.
جانسون در سخنرانی خود در پارلمان گفت: «تحریمها علیه بلاروس به دلیل نقشش در حمله به اوکراین نیز اعمال خواهد شد»
بر اساس سند رسمی منتشر شده ، بریتانیا تحریمهایی را علیه شرکت روستک روسیه، رهبری شرکت هواپیمایی یونایتد و بانک V از جمله تحریمهای دیگر اعمال کرده است.
در این سند آمده است: «روستک و شرکتهای تابعه آن، خدمات مالی ارائه میدهند یا منابع مالی و منابع اقتصادی، کالاها و/یا فناوریهایی را در دسترس قرار میدهند که میتواند به بیثباتی اوکراین یا تضعیف یا تهدید تمامیت ارضی، حاکمیت یا استقلال اوکراین کمک کند». تحریم ها علیه شرکت موشک های تاکتیکی JSC (TMC) و UralVagonZavod نیز اعمال شده است.
سازمان هوانوردی غیرنظامی نیز مجوز حمل و نقل خارجی هواپیمای ایروفلوت روسیه را به حالت تعلیق درآورد.
دور دوم تحریم های کانادا علیه روسیه
جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا گفت، با تایید عملیات نظامی در دونباس توسط ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، کانادا دور دوم تحریم ها را علیه مسکو اعمال می کند.
ترودو در یک کنفرانس خبری در اتاوا گفت: "ما در حال اعمال تحریم های شدیدتر هستیم. این تحریم ها ۵۸ فرد و نهاد از جمله اعضای نخبگان روسیه و اعضای خانواده آنها را هدف قرار خواهند داد."
نخست وزیر کانادا گفت، کانادا تمام مجوزهای صادراتی روسیه را گرفته و مجوزهای موجود را به عنوان بخشی از بسته تحریمی بر سر اوکراین لغو می کند. ما بلافاصله همه مجوزهای صادراتی روسیه را ضبط می کنیم و مجوزهای موجود را لغو می کنیم.
ارتش روسیه کنترل یک فرودگاه نظامی در نزدیکی کییف را به دست گرفت
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین از سقوط یکی از فرودگاههای نظامی در نزدیکی کییف، پایتخت این کشور خبر داد.
رئیسجمهوری اوکراین گفت که ارتش روسیه کنترل این فرودگاه را به دست گرفته است. پیش از این گزارشهایی از نبرد در این فرودگاه منتشر شده بود.
قطع روابط دیپلماتیک اوکراین با روسیه
وزارت خارجه اوکراین اعلام کرد که «روند قطع روابط دیپلماتیک با روسیه را مطابق با قوانین بینالمللی آغاز کرده است».
در بیانیه وزارت خارجه اوکراین آمده که «وزارت خارجه اوکراین واسیل پوکوتیلو، کاردار اوکراین در روسیه را برای رایزنی به کییف فراخوانده و تخلیه سفارت اوکراین در مسکو را آغاز کرده است».
همچنین دیمیتری کولبا، وزیر خارجه اوکراین از تمام شرکای کشورش خواست تا روابط دیپلماتیک با روسیه را قطع کنند.
کولبا در توییتر نوشت: اوکراین روابطش با روسیه را قطع کرد ما از تمام شرکا میخواهیم این کار را بکنند. آنها با این گاه ملموس نشان دادند که با اوکراین هستند. آنها کاملا خصمانهترین اقدام در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم را رد کردند.
اما وزارت خارجه روسیه گفته است که قطع روابط با اوکراین گزینه مسکو نیست.
این وزارتخانه در بیانیهای تاکید کرد که قطع روابط دیپلماتیک نتیجه منطقی سیاست روسیههراسی دولت کییف است.
استقبال ایران از توافق روسیه و اوکراین
خروج اعضای سازمان امنیت و همکاری اروپا از اوکراین
هلگا اشمید، دبیرکل سازمان امنیت و همکاری اروپا گفت، سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) به طور موقت اعضای ماموریت بین المللی خود را از اوکراین تخلیه می کند.
اشمید در بیانیهای گفت: با توجه به درگیریهای جاری و وخامت اوضاع امنیتی در اوکراین، با هماهنگی رئیسجمهور، تصمیم گرفتم بهطور موقت همه اعضای مأموریت بینالمللی را در اسرع وقت از اوکراین تخلیه کنم.
دبیرکل سازمان ملل خطاب به پوتین: به نام «انسانیت» تمام کنید
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل با انتشار یک پیام توییتری خطاب به ولادیمیر پوتین خواستار پایان دادن به جنگ اوکراین شد.
او در این پیام نوشت: «رئیس جمهور پوتین، به نام انسانیت، نیروهایتان را به روسیه برگردانید. این جنگ باید اکنون پایان یابد.»
زلنسکی روسیه را با آلمان نازی مقایسه کرد
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین حمله روسیه به اوکراین را با اقدامات «آلمان نازی» در طول جنگ جهانی دوم مقایسه کرد و گفت: روسیه به شیوه ای بزدلانه و انتحاری مانند آلمان نازی در طول جنگ جهانی دوم به اوکراین حمله کرد..
او همچنین در سخنرانی احساسی خود پس از تهاجم نیروهای نظامی روسیه به کشورش از شهروندان خواست که سلاح به دست گیرند.
و خواستار آن شد که به هر شهروندی که تمایل دارد سلاح تحویل داده شود. وی همچنین از مردم اوکراین خواست که برای کمک به سربازان زخمی خون اهدا کنند.
زلنسکی گفت که روسیه در مراحل اولیه تهاجم نظامی خود خسارات زیادی را به کشور تحمیل کرده است. وی با اعلام اینکه روابط دیپلماتیک کشورش را با روسیه قطع کرده است سخنان خود را با شعار «شکوه بر اوکراین!» به پایان برد.
زلنسکی: روسیه به دنبال تصرف چرنوبیل است
به دنبال انتشار برخی گزارش ها از ورود نظامیان روس به منطقه نیروگاه هستهای چرنوبیل در استان کییف شدهاند. رئیسجمهوری اوکراین در صفحه توییتر خود نوشت: روسیه به دنبال تسخیر تاسیسات هستهای چرنوبیل، محل بدترین فاجعه هستهای جهان است.
او افزود که سربازان کشورش با «ایثار» جان خود تلاش میکنند از «فاجعه دوم چرنوبیل» جلوگیری کنند.
وزارت کشور اوکراین گفته است که نبرد در نزدیکی انبار زبالههای هستهای چرنوبیل در جریان است.
بایدن برای مردم اوکراین دعا کرد
جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده نیز در نخستین واکنش به این حملات اعلام کرد که دعای او با مردم اوکراین است زیر آنها «از حملات غیرقانونی و توجیه ناپذیر نظامیان رنج میبرند.»
او در اولین ساعات این حمله و پس از گفتگو با ولودیمیر زلنسکی، جلسهای با مشاوران امنیت ملی خود در اتاق مشهور به «اتاق وضعیت» داشت و بعد با همتایان خود در گروه ۷ دیدار کرد.
این دیدار، پشت درهای بسته و بصورت ویدئو کنفرانس با حضور سران بریتانیا، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن و آمریکا برگزار شد.
گروه هفت: حمله روسیه به اوکراین «تهدیدی جدی برای نظم بینالملل» است
مقایسه توان نظامی روسیه و اوکراین
گروه هفت در بیانیهای حمله روسیه به اوکراین را «تهدیدی جدی برای نظم بینالملل» خواند. در این بیانیه ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه متهم شده است که در «سوی ناگوار تاریخ» ایستاده است.
کشورهای عضو گروه هفت همچنین تهدید کردهاند که در صورت «اخلال» در روند تامین انرژی آماده «مداخله» در بحران جاری هستند.
کرملین پیش از آغاز این حملات که کشورهای غربی طی دو روز گذشته نسبت به آن هشدار داده بودند از درخواستِ کمک نظامی جداییطلبان شرق اوکراین خبر داده بود.
ناتو نیروهای بیشتر در جناح شرقی مستقر میکند
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو نیز اعلام کرد که «روسیه مسیر تجاوز به یک کشور مستقل را انتخاب کرده است».
او در بیانیهای گفت: «این حمله جان تعداد بیشماری از غیرنظامیان را به خطر میاندازد و نقض فاحش قوانین بینالمللی و تهدیدی جدی برای امنیت اروپا-آتلانتیک است.»
شورای ناتو امروز (پنجشنبه) اعلام کرد، این ائتلاف در ارتباط با اوضاع اوکراین نیروهای دفاعی بیشتر در جناج شرقی مستقر میکند و اقدامات روسیه را تهدیدی برای امنیت یورو-آتلانتیک میداند.
شورای ناتو در بیانیهای گفت: اقدامات روسیه تهدیدی جدی برای امنیت یورو-آتلانتیک است و آنها پیامدهای ژئواستراتژیکی خواهند داشت. ناتو به اتخاذ تمامی اقدامات لازم برای تضمین امنیت و دفاع تمامی متحدان ادامه خواهد داد. ما نیروهای دفاعی هوایی و زمینی بیشتری و همچنین تجهیزات دریایی اضافی در جناح شرقی این ائتلاف مستقر میکنیم.
ائتلاف ناتو همچنین پس از نشست امروز سفرای ناتو در بروکسل در بیانیهای گفت: به دنبال حمله روسیه به اوکراین، ناتو اقدامات بیشتری برای تقویت بازدارندگی و دفاع این ائتلاف اتخاذ خواهد کرد.
در ادامه این بیانیه آمده است: امروز، ما طبق ماده چهار پیمان واشنگتن رایزنیهایی برگزار کردیم. ما طبق برنامهریزی دفاعیمان برای حفاظت از تمامی متحدان تصمیم گرفتهایم اقدامات بیشتری برای تقویت هر چه بیشتر بازدارندگی و دفاع این ائتلاف اتخاذ کنیم. اقدامات ما همچنان ماهیت پیشگیرانه، متناسب و غیر تشدید کننده دارد.
ماکرون: بدون ضعف و با خونسردی و قاطعیت به روسیه پاسخ می دهیم
امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه طی سخنانی که بطور مستقیم از تلویزیون این کشور پخش شد اعلام کرد: «فرانسه در کنار اوکراین است. ولادیمیر پوتین با انتخاب جنگ تصمیم گرفته است که پس از دههها جدیترین حمله را علیه صلح در اروپا انجام دهد.»
او افزود: «ما به این اقدام جنگی، بدون ضعف و با خونسردی، با قاطعیت و با اتحاد پاسخ خواهیم داد. ما امروز در جریان نشست گروه هفت و سپس در جریان نشست شورای اروپا در بروکسل و درنهایت نشست ناتو تصمیماتی خواهیم گرفت. ما روسیه را در برابر شورای امنیت سازمان ملل متحد پاسخگو خواهیم کرد.»
صدراعظم آلمان: اوکراین ممکن است از نقشه پاک شود
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان هشدار داد که خطر حذف اوکراین از نقشه جهان وجود دارد.
رئیس دولت ائتلافی آلمان همچنین خواستار «پیشگیری» از گسترش جنگ به دیگر کشورهای اروپایی شد.
رم خواستار عقبنشینی «بی قید و شرط» نظامیان روسیه از اوکراین شد
ایتالیا خواستار عقبنشینی «بیقید و شرط» نظامیان روسیه از این کشور شد. ماریو دراگی، نخستوزیر ایتالیا گفت: «ایتالیا، اتحادیه اروپا و متحدانشان از رئیسجمهور پوتین میخواهند که فورا به خونریزی پایان دهد و نظامیانش را بیقید و شرط از محدوده مرزهای اوکراین که در سطح بینالملل به رسمیت شناخته شده است خارج کند.»
بوریس جانسون وعده تحریمهای «عظیم» داد و پوتین را دیکتاتور خواند
نخست وزیر بریتانیا هشدار داد که غرب در واکنش به تهاجم نظامی به اوکراین، تحریم های «گستردهای» را علیه اقتصاد روسیه اعمال خواهد کرد.
بوریس جانسون، که در جریان یک نطق تلویزیونی با شهروندان بریتانیایی سخن میگفت ولادیمیر پوتین را «دیکتاتور» خواند و افزود: «این اقدام وحشیانه ولادیمیر پوتین باید از بعد دیپلماتیک، سیاسی، اقتصادی و در نهایت نظامی با شکست پایان یابد.»
ترامپ: عملیات نظامی روسیه در دونباس "غمانگیز" است
رئیسجمهوری سابق آمریکا عملیات نظامی ویژه روسیه در دونباس را "رویدادی بسیار غم انگیز" خواند که نباید اتفاق میافتاد.
در خواست اوکراین از ترکیه برای بستن تنگههای بسفر و داردانل
سفیر اوکراین در آنکارا از دولت ترکیه خواست که در اعتراض به حمله نظامی روسیه تنگههای بسفر و داردانل را به روی این کشور ببندد.
روسیه پیشتر برای انجام آنچه مسکو «رزمایش» در نزدیکی آبهای سرزمینی اوکراین خوانده بود شش کشتی جنگی و یک زیردریایی را از تنگههای داردانل و بسفر برای رسیدن به دریای سیاه عبور داده بود.
واسیل بودنار، سفیر اوکراین در آنکارا به خبرگزاری رویترز گفت که کشتیهای جنگی روس «خطر بزرگی» برای منطقه هستند.
کنوانسیون ۱۹۳۶ مونترو به ترکیه به عنوان عضوی از پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، اجازه میدهد کنترل تنگههای بسفر و داردانل را که دو دریای مدیترانه و سیاه را به هم متصل میکنند، در دست گیرد.
تعلیق فعالیت کنسولگری های چک در روسیه و بالعکس
نخستوزیر جمهوری چک گفت که فعالیت دو کنسولگری خود در شهرهای سنت پترزبورگ و یکاترینبورگ روسیه را به حالت تعلیق درآورده و دو کنسولگری روسیه در شهرهای برنو و کارلووی واری را بست.
پیش از این، میلوش زمان، رئیس جمهوری چک، از اقدام روسیه در اوکراین انتقاد کرده و خواستار «پاسخ سخت» به آن، از جمله قطع ارتباط روسیه با سیستم جهانی «سوئیفت» برای انجام نقل و انتقالات و تراکنشهای مالی شده بود.
پیشنهاد کمیسیون اروپا برای حل مناقشه گازی روسیه و اوکراین