چرا ابوظبی به دنبال کاهش تنش با تهران است؟

در شرایطی که پس از یک دوره توفانی رقابت‌های منطقه‌ای میان قدرت‌های غرب آسیا و شمال آفریقا، امواج خروشان مناقشه مدتی است که جای خود را به ساحل آرام تنش‌زدایی و روی آوردن به دیپلماسی داده‌اند، در اقدامی متناسب با این فضا شیخ نشین امارات متحده از تصمیم خود برای تنش زدایی و بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران خبر داده است. در این رابطه ابتدا  انور قرقاش وزیر مشاور امارات در امور خارجی گفت: این کشور در حال انجام اقداماتی است تا به عنوان سیاستی در راستای دیپلماسی و دور از هرگونه تقابل، در روابط با ایران تنش زدایی کند. به دنبال این موضع‌گیری مقام اماراتی، خبرگزاری رویترز نیز از سفر یک مقام امنیتی بلندپایه به تهران برای پیشبرد این موضوع و احتمالاً شنیدن مواضع طرف ایرانی و زمینه‌سازی‌های لازم برای انجام مذاکرات آینده پرده برداشت که در ادامه رسانه‌ها سمت این مقام اماراتی را مشاور امنیت ملی ابوظبی اعلام کردند. از سوی دیگر، منابع رسمی امارات به تازگی از گفت‌و‌گوی تلفنی «حسین امیر عبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با «عبدا... بن زاید آل نهیان»‌ همتای اماراتی او خبر دادند. الوقت نوشت: با آغاز روند خروج نظامی آمریکا از منطقه که اکنون با بهانه تمرکز بیشتر بر منطقه شرق آسیا و چین، شکست راهبرد نظامی واشنگتن در برابر محور مقاومت توجیه می‌شود، معمای امنیتی در خلیج فارس به احساس ضعف اعضای شورای همکاری در برابر قدرت منطقه‌ای ایران دامن زده است. اگرچه نقش اختلافات سیاسی و ژئوپلیتیکی و بعضاً مرزی در این احساس تهدید غیرقابل انکار است اما عامل مهم‌تر، نبود سازوکارهای امنیتی مشترک همانند پیمان امنیت جمعی (که ایران بارها خواستار آن شده است) همراه با نبود استقلال عمل در سیاست خارجی و دنباله‌روی‌های شیخ نشینانی چون امارات از سیاست‌های مخرب و تفرقه‌آمیز آمریکاست. در چنین شرایطی گرایش به عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی بر مبنای ایجاد حفاظ امنیتی تحت راهبرد همیشگی ایالات متحده برای ایجاد ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران، عامل دیگری برای تمایل ابوظبی به تنش‌زدایی با تهران بوده است. از بعدی دیگر مسئله جنگ یمن و به بن بست رسیدن تجاوز شش ساله به این کشور موضوعی است که اماراتی‌ها را برآن داشته تا در فرایند تنش‌زدایی، از سعودی‌ها عقب نمانند. اگرچه اهداف امارات و عربستان در جنگ یمن به شدت در حال فاصله گرفتن از هم هستند و ابوظبی با اعلام خروج مستقیم از جنگ بخش مهمی از بار پیشبرد برنامه‌هایش را به نیروهای نیابتی در جنوب یمن (تشکیلات شورای انتقالی جنوب) واگذار کرده است اما نگرانی از چالش‌های امنیتی و آینده مناسبات صنعا با تشکیلات شورای انتقالی موضوعاتی است که امارات خواستار گفت وگو با تهران درباره آن هاست. امارات البته این روند تنش زدایی با برخی رقبای قبلی خود را فقط معطوف به ایران نکرده و به تازگی بعد از 10 سال بن زاید به آنکارا سفر کرده  و یک توافق ترانزیت کالاهای ترکیه از مسیر ایران را به امضا رسانده است.

اگرچه تمایل به تنش‌زدایی می تواند گامی مهم در کاهش اختلافات میان دو کشور بردارد اما به طور حتم پیشبرد تنش‌زدایی نیازمند حداقلی از بسترسازی است. بی تردید تمایل به حفظ و گسترش همکاری‌های اقتصادی از مهم ترین اولویت‌های دو کشور برای روی آوردن به دیپلماسی به منظور کاهش اختلافات است. نباید از یاد برد که به رغم اختلافات سیاسی بر سر موضوعات منطقه‌ای که کم نیز نیستند، تهران و ابوظبی همچنان دو شریک مهم تجاری برای یکدیگر محسوب می‌شوند.

منبع: خراسان