چه کسی مانع واردات گسترده واکسن در دولت قبل شد؟

این روزها سویه دلتا در بیشتر کشورهای دنیا ویروس غالب است و در کشور ما نیز این ویروس، شایع‌ترین علت ابتلا به بیماری کرونا است و البته بنابر اظهار نظر مسئولین، پیک خود را پشت سر گذاشته و روند کاهشی یافته است.

با این وجود؛ چنانچه از ابتدای این همه‌گیری مشخص شد، مبارزه با کرونا در ایران بسیار پیچیده‌تر از سایر کشورها بود، چه، علاوه بر مبارزه با اصل ویروس، کشور باید با جبهه‌ای گسترده از تحریم تا عملیات روانی دشمنان مقابله می‌کرد.

از سویی؛ تاکید نهادهای علمی بر موضوع واکسیناسیون به‌عنوان تنها راه علمی مبارزه با گسترش ویروس و کاهش مرگ‌ومیر این بیماری از همان ابتدا مورد توجه ایران قرار گرفت اما اتاق فکرهای عملیات روانی با دادن آدرس غلط سعی کردند راهبرد منطقی «اقدام به تولید هم‌زمان با واردات» و حساسیت هوشمندانه کشور در جلوگیری از واردات غیر مطمئن را تخطئه کنند.    

تحریم مواد اولیه تولید واکسن از یک سو و جهش سویه‌های جدید ویروس در کشورهای صاحب واکسن که با ایجاد نیاز جدید معادلات آنان را در فروش به هم زد، از سوی دیگر، سبب شد تا هر دو روند تولید و واردات واکسن با مشکل مواجه شود.

از طرفی طراحی و انتشار گسترده هشتگ «واکسن بخرید» که متاسفانه با همراهی برخی سلبریتی‌ها و سیاسیون در داخل اوج گرفت، بیش از هر چیزی این انگاره را در ذهن افکار عمومی ایجاد کرد که کشور با رویکردی سیاسی نمی‌خواهد واکسن بخرد، چون نمی‌خواهد الزاماتی مانند «اف‌ای‌تی‌اف» را بپذیرد.

این عملیات روانی که هدفش به خطر انداختن امنیت خاطر جامعه بود اما اکنون با وجود تسریع روند واردات واکسن و واکسیناسیون عمومی، با چرخشی ناگهانی استدلال خود را تغییر داده و می‌کوشد این‌گونه القاء کند که جریان سیاسی رقیب دولت قبل عامدانه مانع واردات واکسن شده است، استدلالی که هنوز حتی یک گزاره دقیق و مشخص از آن وجود ندارد که بگوید دقیقاً کجا و چه کسی از واردات واکسن معتبر جلوگیری کرده است.

تغییر استدلال این افراد از «واکسن بخرید» به «چرا دولت جدید واکسن می‌خرد؟» به‌خوبی مشخص می‌کند که این افراد بیش از آنکه دغدغه سلامت مردم را داشته باشند هدفی جز مخالف‌خوانی و ایجاد بی‌اعتمادی میان مردم و دولت ندارند.

مسئله اما واضح است؛ واردات واکسن کرونا هم مانند بسیاری دیگر از مسئولیت‌های دولت‌ها یک امر اجرایی و مدیریتی است که با وجود عوامل موثر بیرونی، اگر عزم و برنامه‌ریزی کافی برای آن وجود نداشته باشد به‌خوبی انجام نمی‌پذیرد.

اراده دولت سیزدهم در پیگیری هم‌زمان دو راهبرد ساخت و واردات واکسن و تلاش برای رفع موانع خارجی موجب شد تا روزانه حجم مناسبی از واکسن وارد کشور شود و روند واکسیناسیون عمومی شتاب بیشتری بگیرد.

اینکه بعضا گفته می‌شود «نگذاشتند دولت قبل واکسن بخرد» کاملا عاری از حقیقت است، زیرا در دولت جدید شخص آیت‌الله رئیسی در تماس با رئیس جمهور چین درخواست خرید ۹۰ میلیون دوز واکسن را مطرح کرد و با پذیرش «شی جین پینگ» روند واردات واکسن «سینوفارم» به یک باره متحول شد.

این در حالی است که در دولت آقای روحانی نه تنها چنین اتفاقی رخ نداد بلکه علاوه بر برخی اظهارات مانند آنچه آقایان نمکی و جهان‌پور علیه چینی‌ها گفتند، سمت و سوی درخواست‌ها برای واردات واکسن بیشتر به سمت کشورهایی بود که در عمل دیدیم نیاز ما را برآورده نکردند.   

به هر شکل تلاش دولت قبل برای خرید واکسن، مجموعا منجر به خرید ۳۰ میلیون دوز شده بود که تاکنون نزدیک به ۲۴ میلیون دوز آن وارد شده است و گشایش حاصل شده در امر ورود واکسن خارجی به کشور عمدتا از طریق خط جدید با چین رقم خورده است.

در حقیقت بر خلاف آنچه وانمود می‌شود، تفاوت میان دولت‌ها، تفاوت بر سر آزادی عمل نیست بلکه این تفاوت به داشتن یا نداشتن عزم و نگاه اجرایی و انقلابی به حل مسائل مردم باز می‌گردد.