اما و اگرهای دوره‌های کارورزی
تعدادی از دانشگاه‌ها دوره‌های کارورزی برای دانشجویان برگزار می‌کنند اما به نظر می‌رسد که برگزاری این دوره‌ها نیازمند برنامه‌های جدی‌تر از سوی مسئولان است.
به گزارش خبرنگار حوزه پژوهش و پایان‌نامه گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، این روزها کسب درآمد از اولویت زیادی برخوردار است همگان می‌خواهند با کسب مهارت و دانش بیشتر درآمد بهتری را کسب کنند. در این میان دانشگاه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند چراکه اساساً اصلی‌ترین متولی تربیت نیروی انسانی در کشور دانشگاه‌ها هستند.
در این مسیر بسیاری از دانشگاه‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که لازم است برای دانشجویان در زمان تحصیل دوره کارورزی برگزار کنند. در این زمینه دانشگاه امیرکبیر دوره کارورزی به نام کوآپ برگزار می‌کند. سید محمدحسین کریمیان معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه امیرکبیر در این باره به خبرنگار آنا می‌گوید: «دوره آموزشی کارورزانه یا کوآپ (CO-OP) ترکیبی از آموزش دانشگاهی و کار صنعتی است که دانشگاه صنعتی امیرکبیر در قالب تفاهم‌نامه‌هایی با تعدادی از صنایع منتخب کشور امضا کرده است.»
بر اساس این طرح ۱۴ ماه مرخصی بدون واحد درسی به دانشجویان این دانشگاه داده خواهد شد و دانشجویان در طول این مدت زمان، صرفاً مشغول مهارت‌آموزی می‌شوند. معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه امیرکبیر شروع دوره کارآموزی برای دانشجویان را از سال دوم عنوان می‌کند و می‌دهد: «بستر اشتغال برای این دانشجویان بلافاصله پس از فارغ‌التحصیلی در همان کارخانه و صنایع، به‌راحتی امکان‌پذیر است.»
برگزاری شکل متفاوت از کارورزی در دانشگاه آزاد اسلامی
دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه خصوصی کشور نیز در این زمینه برنامه‌های متنوعی را تدوین کرده است. یکی از این برنامه‌ها طرح پویش است. طرح پویش دانشگاه آزاد اسلامی امکان اشتغال هم‌زمان با تحصیل را برای دانشجویان به ارمغان می‌آورد و دانشجویان می‌توانند از این طریق حتی کسب درآمد کنند. دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این باره می‌گوید: «دانشگاه آزاد اسلامی با اجرای طرح پویش تلاش دارد تا گام عملی در راستای تبدیل به دانشگاه کارآفرین و حرکت در مسیر حل مسائل صنعت، اشتغال هم‌زمان دانشجویان با تحصیل، مهارت افزایی، فراهم کردن کمک‌هزینه تحصیل دانشجویان و هدفمند کردن پروژه‌های تحقیقاتی بردارد.»
هم‌اکنون طرح پویش در واحدهای اصفهان، البرز، آذربایجان شرقی، زنجان، خراسان رضوی، خوزستان، کرمان، قزوین، مرکزی، یزد و واحدهای شهر قدس، شهریار و رباط‌کریم اجرا می‌شود و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی که این واحدها حضور دارند در این طرح مشارکت داشته باشند.
لزوم برگزاری کارورزی در رشته‌های کم طرفدار
یکی از چالش‌های آموزش عالی کشور وجود رشته‌هایی است که دیگر قادر به جذب دانشجو نیستند چراکه دانشجویان نمی‌توانند آینده شغلی مناسبی را در این رشته‌ها متصور شوند. یکی از این رشته‌ها کشاورزی است که حتی در استان‌های کشاورزی محور نظیر گیلان و مازندران نیز طرفدار چندانی ندارد. به نظر می‌رسد که در این رشته باید بازنگری جدی صورت گیرد تا متقاضیان این رشته فزونی یابد.
بیشتر بخوانید:
ارتقای نظام نظارت بر کیفیت با راه‌اندازی سامانه‌های آموزشیار و پژوهشیار
پیشرفت امیدبخش علمی در ۲ دهه اخیر/ چشم‌انداز آینده روشن است
تصویب راه‌کارهای جذب و نگهداری نخبگان ایرانی خارج از کشور
دکتر طهرانچی به‌عنوان رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این زمینه پیشنهادی ارائه داده که متأسفانه مورد توجه مسئولان قرار نگرفته است. وی در این زمینه پیشنهاد می‌دهد که یک هزار و ۱۰۰ ساعت کارورزی برای دانشجویان رشته کشاورزی در نظر گرفته شود تا دانشجویان پس از گذراندن دو سال از تحصیل بتوانند آن را سپری کنند متأسفانه وزارت علوم حاضر نشد که حتی این پیشنهاد را ببیند.
دانشگاه‌ها باید آینده‌ساز باشند
همان‌طور که گفته شد دانشگاه‌ها مسئولیت تربیت نیروی انسانی را بر عهده دارند البته لازمه تربیت نیروی انسانی کارآمد شناخت نیازهای بازارکار از سوی دانشگاه‌هاست چراکه دانشگاه‌ها قوه عاقله کشور هستند و به گفته دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این زمینه؛ «دانشگاه‌ها باید آینده‌ساز باشند و برای اشتغال دانشجویان بسترسازی کنند.»
کریمیان معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه امیرکبیر درباره مسئولیت دانشگاه‌ها در زمینه کارآفرینی می‌گوید: «دانشگاه‌ها با برگزاری دوره‌های مختلف و کارگاه‌های آموزشی مهارتی می‌توانند مقدمات مهارت افزایی دانشجویان رشته‌های فنی و مهندسی را فراهم آورند.»
کریمیان با اشاره به اینکه دانشجو باید توانایی پیاده‌سازی مباحثی که آموخته است، داشته باشد، عنوان می‌کند: «لازمه تحقق این امر و پرورش مهارت‌های فنی و حرفه‌ای، ارتباط مستمر دانشجویان با شرکت‌های دانش‌بنیانی است که با استفاده از امکانات دانشگاه‌ها رشد کرده‌اند.»
فاصله دانشگاه‌ها از دانشگاه کارآفرین
بسیاری از کارشناسان معتقدند که فاصله دانشگاه‌های کشور از دانشگاه کارآفرین زیاد است و نظام آموزشی و دانشجویان به لحاظ علمی و تئوریک قوی هستند ولی به لحاظ آموزش کاربردی و اصول فنی و مهندسی ضعیف عمل می‌کنند.
البته در این مسیر نیاز است که صنایع نیز به سراغ دانشگاه‌ها بروند. کریمیان معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه امیرکبیر تحول از دانشگاه پژوهش محور به دانشگاه کارآفرین در کشور را منوط به باز شدن درهای صنایع بر روی دانشگاه‌ها می‌داند و عنوان می‌کند: «تا زمانی که صنایع کشور بخشی از آموزش دانشجویان را بر عهده نگیرند، حرکتی در این راستا ایجاد نمی‌شود.»
وی می‌گوید: «فقط دو واحد از ۱۴۰ واحد درسی در رشته‌های مهندسی مربوط به کارآموزی است و کمتر از پنج درصد صنایع، برای گذراندن این دروس عملی در واحدهای خود، با دانشجویان همکاری می‌کنند، اما ۹۵ درصد هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال انتقال مهارت به دانشجویان نمی‌پذیرند و بنابراین سطح اشتغال در صنعت قطعاً کم است.»
بنابراین برای دستیابی به نیروی کار ماهر باید برنامه‌ریزی دقیقی صورت گیرد و با شناخت درست مسئله راهکاری کاربردی را در دستور کار قرار داد. در این میان لازم است که وزارت علوم آینده برنامه‌های مدونی برای کارورزی دانشجویان شکل دهد تا دانشجویان بتوانند در هنگامه تحصیل محیط کار را نیز تجربه کنند بلکه از این طریق ورود به محیط کار برایشان کمی سهل شود.