پارس نیوز بررسی می‌کند؛
زنگ خطر کم آبی به صدا درآمد!
یک فعال محیط زیست گفت: «راهی جز اینکه از افراط و تفریط در مصرف آب، جلوگیری و آب را صحیح مصرف کنیم، باقی نمانده است چراکه بیشتر از آبی که داشته‌ایم مصرف کرده‌ایم.»
اداره کل پژوهش و بررسی های خبری نظرسنجی آنلاین به تازگی و برای مدت یک هفته، موضوع گفتمان خود را به بحران کم آبی اختصاص داد. در این راستا ۶۶.۹ درصد مخاطبان نگرانی خود را «زیاد » ، ۲۲.۸ درصد « تاحدی» و ۱۰.۳ درصد «کم » اعلام کردند. پایان این نظرسنجی بدان معنا بود که بحران کم آبی برای مردم یک خطر جدی تلقی می‌گردد و نگرانی‌شان در این باره کم نیست. متاسفانه با کاهش بارش ها در سال جاری، ۱۹ درصد از حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور کاهش یافته است. بنابراین ضرورت دارد تا راهکاری مقابله با بحران کم آبی مورد استفاده قرار بگیرد.
در ادامه این نظرسنجی « استفاده از فناوری باروری ابرها » با ۴۰.۲ درصد و « جلوگیری از کشت محصولات آب بر » با ۲۷ درصد، «محدود کردن فعالیت صنایع آب بر» با ۱۴.۴ درصد، « قطع آب مشترکان پر مصرف » با ۱۳.۲ درصد و « افزایش بهای آب» با ۵.۲ درصد از سوی پاسخگویان به عنوان پیشنهاد برای مقابله با بحران کم آبی در کوتاه مدت انتخاب شد. البته گفتنی‌ست که ۶۱.۵ درصد « بخش خانگی» را به عنوان اولویت تأمین آب در دراز مدت انتخاب کردند.
متاسفانه با وجود قطعیت خشکسالی، هنوز سازوکار مناسبی در کشور نهادینه نشده است. از طرفی دیگر علی‌رغم باور مردم بر کاهش مصرف آب بخش خانگی اما حجم هدر رفت آب در بخش‌های خانگی، صنعتی و کشاورزی هنوز کم نشده است.
در پی این اتفاق، مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان مرکزی اظهارداشت: با توجه به کاهش بارندگی‌های سالهای آبی اخیر طی آخرین پایش‌های صورت گرفته از وضعیت منابع تامین آب روستاهای تحت پوشش، پیش بینی می‌شود در فصول گرم سال جاری، تعداد ۱۲۵ روستای استان با نارسایی و کمبود آب مواجه شوند و اغلب این روستاها در نقاط کوهستانی هستند که منابع آب آنها از طریق چشمه و یا قنوات تامین می‌شود.
*مشکلات زیرساختی، عامل تأمین نشدن آب کافی در مناطق
فعالان محیط زیست و آگاهان این عرصه بر این باورند که کم بودن حجم مخازن ذخیره به ویژه مکان‌هایی که مخازن هوایی فلزی دارند متناسب نیست و به همین خاطر با قطع برق و یا خرابی در ایستگاه پمپاژ و یا پمپ، دیگر ذخیره‌ای نیست و بلافاصله مشترکین با قطع آب مواجه می‌شوند. همچنین نبود ژنراتور کافی برای تامین برق اضطراری در زمان قطع برق، استفاده بیشتر از حد مشترکین از آب شرب برای باغچه کاری و فضای سبز و فرهنگ ساخت باغ ویلا در روستاها به شبکه آب شرب فشار وارد می‌کند و در فصل تابستان، کشور را با بحران کم آبی مواجه می‌کند.
به دنبال این اطلاع رسانی، استاندار کهگیلویه و بویراحمد نیز با اشاره به کاهش بارش و خشکسالی در استان، گفت: خطر کم آبی و آتش سوزی جنگل‌ها، استان را تهدید می‌کند. درباره خشکسالی و مدیریت تنش آبی باید اطلاع‌رسانی درست شود، اگر در کشت برخی محصولات کشاورزی ممنوعیت داریم، باید شفاف اطلاع داده شود، تا جلوی خسارت به خود کشاورز و دیگران گرفته شود.
بر اساس داده‌های گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، استان‌های «اصفهان»، «هرمزگان»، «سیستان و بلوچستان»، «اردبیل»، «فارس» «مرکزی» و «خراسان رضوی» از جمله استان‌های در معرض تنش آبی هستند. «درصد پُرشدگی» مخازن سدهای کشور ۵۸ درصد گزارش‌شده است. ترکیب این دو موضوع صحت اخبار منتشر شده در خصوص خطر کم‌آبی در سال ۱۴۰۰ را تایید می‌کند.
اسماعیل کهرم، فعال محیط زیست طی یادداشتی درتشریح بحران و خطرات این گونه نوشت: آب آشامیدنی تهران از سدهای لار، لتیان، کرج و ماملو تأمین می‌شود. اما متأسفانه در آبی که در رودخانه‌هایی به همین نام‌ها جریان دارد انواع آلاینده‌ها وجود دارد. دلیل آلاینده شدن آب این رودخانه‌ها بسیار واضح است. زیرا در اطراف آنها حریم رودخانه را رعایت نکرده‌ایم. اگر مسیر رودخانه‌های لتیان و لار و... را تعقیب کنید قدم به قدم می‌بینید که حریم رودخانه رعایت نشده است. ویلا، رستوران و قهوه‌خانه‌هایی را می‌بینید که در مجاورت این رودخانه‌ها ساخته شده است. همه این ساختمان‌ها سیستم‌های حرارتی شوفاژ، کولر، مخزن‌های بزرگ گازوییل، نفت و بنزین دارند که هرکدام به نحوی آلایندگی، تولید و روانه رودخانه‌ها می‌کنند. رستوران‌هایی که در حریم ساخته شده‌اند از رودخانه به‌عنوان یک مسیر حمل زباله استفاده می‌کند و انواع آلاینده‌ها را وارد آب می‌کنند. این آلاینده‌ها پشت سد ذخیره می‌شود و در نهایت با آبی که قرار است به دست ما برسد ترکیب می‌شود. نتیجه آن هم به خطر افتادن سلامت جسم ما و درگیر شدن با انواع بیماری است.
وقتی صحبت از کم‌آبی می‌شود موضوع مهم هدر رفت آب مطرح می‌شود. در طول فروردین ماه گذشته طبق اعلام هواشناسی درجه حرارت ۳ درجه افزایش پیدا کرد. ابر در صورت سرما و برودت هوا می‌بارد و درشرایطی که هوا گرم می‌شود طبیعی است که میزان بارش کاهش پیدا کند. طی مدت زمانی طولانی که پشت سر گذاشته‌ایم به مرور حدود ۴۵ تا ۵۰درصد از نزولات جوی کم شده.
تراز آب زیرزمینی ما منفی است. یعنی بیشتر از آبی که داشته‌ایم مصرف کرده‌ایم. از طرفی طی این سال‌ها آنقدر پوشش گیاهی را از بین برده‌ایم که اگر سیلی مانند سیل آق قلا هم اتفاق بیفتد آب باران ذخیره نمی‌شود و حتی با نبودن پوشش گیاهی، فرسایش خاک هم اتفاق می‌افتد.
پوشش گیاهی موجب می‌شد تا درخت‌ها و بوته‌ها آب را آهسته آهسته به سفره آب زیرزمینی هدایت کنند اما اکنون این اتفاق نمی‌افتد و همین مقدار آب باران هم هدر می‌رود. مدیریت صحیح، حفاظت از پوشش گیاهی و تصفیه فاضلاب برای آبیاری باغ‌ها و مزارع و... از راه‌هایی است که می‌توان گفت تا حدودی برای مقابله با بحران کم‌آبی مؤثر است. اما اکنون و در چنین شرایطی که با کم‌آبی مواجه شده‌ایم چه راهی باقی می‌ماند جز اینکه از افراط و تفریط در مصرف آب، جلوگیری و آب را صحیح مصرف کنیم.