مائده طهماسبی: برای احیای تئاتر باید به فضاهای تازه روی آوریم
مائده طهماسبی که این روزها به اجرای نمایش در فضای مجازی می‌اندیشد، معتقد است در شرایط فعلی، برای ادامه حیات تئاتر چاره‌ای نداریم جز روی آوردن به فضاهای تازه.
این بازیگر و کارگردان تئاتر درباره اجرای نمایش در فضای مجازی و به صورت آنلاین می‌گوید: بیش از یک سال و نیم از ورود کرونا به زندگی ما می‌گذرد و به دنبال تعطیلی مراکز فرهنگی بویژه تئاتر که نوعی تجمع است، ظاهرا باید برای این دوره خاص ضرورتی قائل شویم تا از هنر تئاتر دور نمانیم.
طهماسبی با یادآوری اینکه پیش از این بخشی از هنرمندان تئاتر، مدیوم تله تئاتر را نمی‌پسندیدند، اضافه می‌کند: قبلا بعضی از ما تله‌تئاتر را قبول نداشتیم چون در آن، اصلی‌ترین ویژگی تئاتر یعنی ارتباط زنده میان بازیگر و تماشاگر وجود نداشت ولی در دوره فعلی چاره‌ای نیست و باید به مدیوم‌های تازه‌ای مانند اجراهای آنلاین، اجرای زنده یا پخش قطعات نمایشی در فضای مجازی و … بسنده کنیم.
او با بیان اینکه همه جهان در این مقطع با شرایط استثنایی رو به رو است، می‌افزاید: همین وضعیت سبب شده در بسیاری از کشورها راه‌های جایگزینی برای تداوم تئاتر ایجاد شود و همه جا به تجربه‌های جدیدی دست زده‌اند و این چنین است که اپلیکیشن‌های متنوع و متعددی برای اجرای قطعات نمایشی ساخته شده است.
طهماسبی که خود در نظر دارد قطعه‌ای نمایشی را مقابل دوربین ببرد، می‌گوید: چند پیشنهاد برای نمایشنامه‌خوانی یا اجرای یک قطعه نمایشی مقابل دوربین دارم ولی فعلا نمی‌توانم جزییاتش را اعلام کنم ولی قدر مسلم این است که باید فرم‌های تازه‌ای پیدا کنیم و این اتفاق هم حتما رخ می‌دهد. همچنانکه چندی پیش یکی از دوستان ایرانی مقیم کانادا درباره روایت یک داستان با حضور بازیگرانی در چند کشور مختلف صحبت کرد که این قطعه در اپلیکشین زوم قابل اجراست .
این هنرمند در پاسخ به این پرسش که چرا تجربه‌های پراکنده‌ای که سال گذشته در زمینه اجرای نمایش در فضای مجازی در ایران انجام شد، استمرار پیدا نکرد، توضیح می‌دهد: شاید اجرای یک نمایش یک ساعته در قالب تک‌گویی برای تماشاگر خسته کننده بوده است. بیننده امروز بویژه در فضای مجازی بسیار کم حوصله است. او حوصله تماشای یک تک‌گویی یک ساعته را ندارد. بنابراین شاید آن اجراها بازخورد خوبی از تماشاگران نگرفته باشند.
او که تجربه کارگردانی نمایش‌هایی «خانواده تت» و «گله، سکوت، کلمه» را دارد، اضافه می‌کند: شاید بهتر باشد به سمت یکسری جلسات نمایشنامه‌خوانی برویم چون به هر حال کمی فرم و قدری فضاسازی دارد و با حضور چند بازیگر می‌توان شرایطی ایجاد کرد که تماشاگر خسته نشود.
بازیگر نمایش‌های «تق صیر» و «خانه برناردا آلبا» درباره این موضوع که آیا برای اجرای نمایش در فضاهای تازه لازم است متونی ویژه هم نوشته شود، می‌گوید: حتما نمایشنامه‌نویسان ما به این زمانه فکر می‌کنند و متونی ویژه این ایام می‌نویسند. اجرای متون قبلی، چیزی شبیه تله تئاتر خواهد بود. باید به فکر اجراهایی مناسب قاب مونیتور لپ تاب یا حتی کوچک‌تر از آن باشیم. طبیعتا در این شیوه اجرا هم به دکور و لباس نیاز داریم ضمن اینکه این گونه اجراها به دلیل مسائل فنی و تکنیکی خود، هزینه‌بر هم هستند. بنابراین شاید بهتر باشد به نمایش‌هایی کم‌خرج‌تر فکر کنیم. البته این روزها سایت‌هایی برای نمایش فیلم تئاترهای قبلی فعال شده‌اند که بلیت فروشی هم دارند.
مائده طهماسبی در پاسخ به پرسشی دیگر درباره چگونگی برقراری ارتباط با تماشاگر در اشکال تازه اجرا توضیح می‌دهد: باید درست تجربه کنیم . این روزها تماشاگران خلوت بسیاری دارند . به همین دلیل بخش زیادی از مردم در خانه‌های خود فیلم‌ها و سریال‌ها ایرانی و خارجی را دنبال می‌کنند و دلیل ساخت این همه سریال در شبکه نمایش خانگی، همین افزایش مخاطبان است. البته فراموش نکنیم تماشگر تئاتر همواره کم شمارتر از تماشاگر فیلم و سریال بوده ولی با ورود به فضاهای تازه و اطلاع‌رسانی درست، می‌توانیم همان تماشاگران را دوباره بیابیم و حتی شاید بتوانیم تماشاگران دیگری هم جذب کنیم.