نقش دندان‌های شیری کودکان

مجید مهران، متخصص دندانپزشک کودکان اظهار کرد: از یک و نیم ماهگی جنین، رشد و تکامل جوانه دندان‌های شیری شروع می‌شود. این پروسه تا بعد از تولد هم ادامه دارد که منجر به رویش دندان‌های عقل می‌شود. این دو نوبت بودن نشان می‌دهد که دندان‌های شیری به اندازه دندان‌های دائمی اهمیت دارند و در سلامت کودک موثر هستند.

او ادامه داد: برخلاف تمام اندام‌های بدن انسان، چنین شرایطی که یکسری اندام‌ها برای دوران کودکی و تولد باشند و بعد از گذر زمان، جای آن بافت جدیدی بیاید؛ وجود ندارد. اندام‌های دیگر حین رشد فرد تکامل پیدا می‌کنند.

مهران گفت: برای دندان‌ها نقش‌های متعددی تعریف شده است. اولین نقش، در تغذیه فرد است. فردی که دندان‌های سالمی داشته باشد تغذیه خوبی خواهد داشت. دومین مورد در تکلم فرد هست. کسی که دندان‌های خوبی دارد؛ می‌تواند بهتر صحبت کند. سومین نقش، در زیبایی فرد است.

این متخصص دندانپزشک کودکان افزود: آن چه که در دوران کودکی اهمیت دارد این است که اگر کودک در زمان کودکی از سلامتی و تغذیه خوب برخوردار باشد؛ احتمال آن که در آینده دچار بیماری شود بسیار کم است؛ زیرا با بدنی قوی به بلوغ می‌رسد.

او در مورد زمان رویش دندان‌های شیری گفت: از لحاظ زمانی حدود ۶-۷ ماهگی، یا در برخی کودکان یکی دوماه زودتر یا چندین ماه دیرتر، رویش دندان‌های شیری آغاز می‌شود. تقریبا از حدود ۶ ماهگی تا نزدیک به ۳ سالگی کودک، همه دندان‌های شیری که بیست عدد هست، باید در دهان کودک ظاهر باشند.

مهران ادامه داد: از حدود کلاس اول دبستان یعنی حدودا ۶ یا ۷ سالگی، کم کم دندان‌های شیری می‌افتند و به جای آن دندان‌های دائمی در می‌آیند. این پروسه ۶ سال طول می‌کشد که بسته به شرایط محیطی، ژنتیکی و وزن کودک متفاوت است. در حدود سن ۱۲-۱۱ سالگی تقریبا همه دندان‌های دائمی در دهان رویش پیدا می‌کنند.

او با بیان اهمیت نقش والدین در بهداشت دهان و دندان کودک، تصریح کرد: از ابتدای تولد تا حدود ۱۲ سالگی، دوره بسیار حساس و مهمی است که والدین نقش بسیار به سزایی در سلامت دهان کودک دارند. همانطور که والدین در برقراری سلامت عمومی کودک حساس هستند، باید این حساسیت‌ها را در دوران طفولیت، نوجوانی و بلوغ داشته باشند. بسیاری از بیماری‌ها ممکن به صورت ژنتیکی و ناخواسته بوجود بیایند، اما در دهان و دندان، تقریبا تمام اتفاقاتی که رخ می‌دهد، به دست خود فرد است. اگر فرد بهداشت را رعایت نکند، ممکن است دچار مشکل شود.

این متخصص دندانپزشک کودکان ادامه داد: ممکن است فردی به لحاظ سبک زندگی اش، از چربی‌ها استفاده کند و شیرینی و قند بخورد؛ ولی در طولانی مدت و در دهه پنجم یا ششم زندگی دچار مشکلات قلبی و گرفتگی عروق شود. ولی در ناحیه دهان و دندان این طور نیست. به محض اینکه مدت کمی از عدم رعایت بهداشت بگذرد، علائم دهان و دندان شروع می‌شود؛ لذا نقش والدین بسیار با اهمیت است.

او با اشاره به اینکه قبل از ایجاد مشکل در دهان و دندان، باید به دندانپزشک مراجعه شود، گفت: باور اشتباهی که در بین افراد جامعه وجود دارد این است که والدین فکر می‌کنند وقتی مشکلی ایجاد شد باید به دندانپزشک مراجعه کنند. واقعیت این است که به محض رویش اولین دندان‌ها یا حداکثر در پایان یک سالگی، اولین ملاقات کودک با دندانپزشک باید برقرار شود.

مهران ادامه داد: در بهترین حالت حداقل شش ماه یکبار، مراجعه به دندانپزشک لازم است. این مسئله در بزرگسالان نیز صدق می‌کند؛ لذا نباید آنقدر صبر کرد تا فرد دچار مشکل شود.

اهمیت دندان شش

این متخصص دندانپزشک کودکان گفت: ممکن است رویش دندان کودک توام با علائمی همچون درد، آبریزش دهان، کمی بی قراری و اختلال خواب باشد، اما وقتی والدین این علائم را تجربه کردند؛ مراقب باشند. زیرا زمانی کودک به ۶ یا ۷ سالگی می‌رسد؛ خیلی به آرامی و آهستگی و بدون علامت، پشت سر آخرین دندان کرسی شیری، اولین دندان دائمی با نام دندان ۶ رویش پیدا می‌کند. دندان ۶ اسم بامسمایی است، زیرا حدود ۶ سالگی این دندان در می‌آید. همچنین، ششمین دندان است، وقتی که از خط وسط دندان‌ها شمرده شود.

او ادامه داد: دندان شش سطح وسیعی دارد و بچه‌ها خیلی خوب نمی‌توانند آن انتها را تمیز کنند، و از طرفی شیار‌های عمیقی دارد. این دندان دائمی که فوق العاده در ساختار فکی و روابط دندانی اثرگذار است، اگر دچار پوسیدگی شود و از دست برود، شانس اینکه فرد دچار تغییر فرم صورت یا تغییر شکل دندان‌ها شود؛ خیلی زیاد است.

مهران با بیان اینکه احتمال پوسیدگی این دندان‌ها زیاد است، گفت: توصیه این است که والدین در حدود شش سالگی، تعداد دندان‌ها را بشمرند. اگر از بیست دندان فراتر رفت، به این معنی است که دندان‌های دائمی در حال درآمدن است. چون احتمال پوسیدگی این دندان‌ها بالاست، لازم است دندانپزشک آن را ببیند و از تدابیری که برای پیشگیری است استفاده کند.