زمان بایدن برای بازگشت به برجام رو پایان است

روزنامه واشنگتن پست در گزارش خود با اشاره به وعده‌های جو بایدن رئیس جمهور آمریکا برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک ( برجام ) نوشت: رئیس جمهور بایدن و متحدانش قول آغاز تازه ای را دادند؛ اینکه دولت آنها خسارات ناشی از تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین را برای لغو مشارکت ایالات متحده در توافق هسته‌ای با ایران جبران خواهد کرد، کارزار "فشار حداکثری" ترامپ (علیه ایران) متوقف می شود و بایدن این توافق دیپلماتیک را نجات می دهد. توافقی که در راس موفقیت های سیاست خارجی ایالات متحده در زمان معاونت خود او بود.

اما ممکن است زمان برای یک شروع معنادار با ایران در حال اتمام باشد. تحریم های اقتصادی گسترده ایالات متحده که توسط دولت ترامپ علیه ایران اعمال شده، همچنان پابرجاست. در همین حال، ایران نیز به غنی سازی اورانیوم در مقادیر بیشتر از آنچه در توافق سال ۲۰۱۵ تعیین شده بود، ادامه می دهد. شروطی که تهران می گوید اولین بار از سوی ایالات متحده نقض شد.

این روزنامه آمریکایی در ادامه با اشاره به اینکه "اما مقامات تهران و واشنگتن هر دو می گویند که ابتدا طرف دیگر باید گام اول را در بازگشت به تعهداتش بردارد" نوشت: کاخ سفید نسبت به واکنش های احتمالی واشنگتن و همچنین برخی از گوشه های خاورمیانه در صورتی که بخواهد امتیازاتی به ایران بدهد، نگران است. رویکرد آهسته آن به این اوضاع برخی از طرفداران سازش (با ایران) را نگران کرده است و آنها نیاز به "اقدام سریع" را پیش از آنکه شرایط برای دیپلماسی نامساعدتر شود، تشخیص داده اند. اما این رویکرد از سوی جرد کوشنر، داماد ترامپ و نماینده سابق در امور خاورمیانه که از بایدن در اظهارات اخیر خود به دلیل "بلوف ایران" استقبال کرد، مورد استقبال قرار گرفته است. ایران ممکن است بلوف نزند. اگرچه اقتصاد این کشور به شدت تحت تأثیر تحریم ها قرار گرفته است اما نظام ایران مقاومت نسبتاً خوبی از خود نشان داده است. از طرفی دیگر انتظار می رود پس انتخابات پیش رو در ماه ژوئن یک دولت سرسختتر از دولتی که در حال حاضر وجود دارد، روی کار بیاید. این شرایط احتمالاً تمایل دولت بایدن برای بازگرداندن ایران به توافق هسته ای و به علاوه بسط دادن مذاکرات به موارد دیگر، همچون سیاست های ایران در خاورمیانه و برنامه موشکی بالستیک این کشور را پیچیده تر می کند.

ولی نصر، استاد امور بین الملل دانشکده مطالعات بین المللی پیشرفته در دانشگاه جان هاپکینز در این باره گفت: هرچه این بن بست طولانی تر شود، ایرانی ها بیشتر به این نتیجه می رسند که آمریکا مایل به رفع تحریم ها نیست و برای بایدن سخت تر خواهد بود که نه تنها توافق هسته ای را نجات دهد ، بلکه برای دستیابی به توافقات بعدی با ایران که ایالات متحده و متحدانش به دنبال آن هستند، فشار بیاورد.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در گفت وگو با نشریه پولیتیکو اظهار تصریح کرد که ایران نگرانی های دیگر ایالات متحده را پس از لغو تحریم های واشنگتن مورد بررسی قرار خواهد داد اما گفت که این سناریو به این زودی نخواهد بود.

وی اظهار داشت: آنچه ما به عنوان سیاست ایالات متحده شاهد آن هستیم، دقیقاً همانند دولت ترامپ است. ما هیچ تغییری در این سیاست ندیده ایم.

واشنگتن پست ادامه داد: اما مقامات دولت بایدن تأکید می کنند که اینطور نیست. رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران روز پنجشنبه به سرویس فارسی شبکه بی بی سی گفت که "کارزار فشار حداکثری" ترامپ شکست خورده است و این، باید در گذشته بماند.

این مقام آمریکایی افزود: دولت می خواهد به نقطه ای برسد که ایالات متحده بتواند دوباره تحریم ها را لغو کند و ایران نیز بتواند به تعهدات هسته ای خود در این توافق عمل کند. مالی همچنین گفت که دولت بایدن برای مذاکره با ایرانیان در مسیر پیش رو آماده است اما نه لزوما به شکلی که تهران می خواهد؛ این گونه که نخست تحریم ها لغو شود.