حمایت مرکز مطالعاتی اسرائیل از ولی عهد سعودی

یک مرکز مطالعاتی صهیونیستی در گزارشی نوشت که « جو بایدن » رئیس جمهور آمریکا تصمیم به افشای گزارش مبنی بر مشارکت « محمد بن سلمان » ولیعهد سعودی در کشته شدن «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی فاش کرد که انتشار این گزارش بخشی از ارزیابی مجدد روابط ایالات متحده با عربستان سعودی است . وی پیش از این یک تماس تلفنی با «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان برقرار کرده بود که در آن تاکید کرد می‌خواهد روابط دو کشور قوی و شفاف باشد.

آمریکا همچنین تحریم‌هایی را علیه افرادی که در قتل خاشقجی دست داشتند را اعمال کرد در حالی که ولیعهد سعودی را مجازات نکرد. در حقیقت قانونگذاران دموکرات فشار زیادی به بایدن وارد می‌کنند تا وی اقداماتی علیه عربستان سعودی از جمله تحریم ولیعهد سعودی و قطع کامل فروش تسلیحات به عربستان را انجام دهد.

از سوی دیگر پیام‌های واشنگتن نشان می‌دهد که عربستان سعودی یک شریک استراتژیک آمریکا است و روابط نزدیک این دو کشور در راستای منافع ایالات متحده خواهد بود. همزمان با بررسی معاملات تسلیحاتی منعقد شده توسط «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا با عربستان دولت دموکرات بار دیگر تاکید کرد که نمی‌خواهد روابط خود را با عربستان سعودی قطع کند و همچنان به حمایت از این کشور در برابر تهدیدات خارجی ادامه می‌دهد در حالی که دولت بایدن به پشتیبانی از عملیات تهاجمی در یمن پایان داد و همچنین نام «انصارالله» را از لیست سازمانهای تروریستی حذف کرد.

با انتشار گزارش قتل خاشقجی عربستان این گزارش را انکار و اصلاح سیاست‌های خود را آغاز کرده است و حتی قبل از انتشار این گزارش ایجاد تغییراتی در سیاست داخلی خود با پیش بینی فشار دولت جدید آغاز کرده بود از جمله این اقدامات اعلام اصلاحات قانونی و آزادی تعدادی از زندانیان از جمله «لجین الهذلول» فعال برجسته سعودی بود، اقدامی که توسط دولت آمریکا مورد تحسین قرار گرفت.

با وجود عدم اطمینان فعلی در خصوص روابط آمریکا و عربستان به نظر می‌رسد اعلامیه دولت بایدن مبنی بر بازگرداندن روابط خود با عربستان به گونه‌ای تنظیم شده که تاثیر منفی بر روابط دو طرف نداشته باشد و این امر نشانگر تمایل آمریکا برای ایجاد روابط با عربستان سعودی به روشی است که در راستای منافع آمریکا باشد.

دولت بایدن معتقد است که ایجاد ارتباط با ریاض تاثیرات مستقیمی بر توانایی کشورش در دستیابی به اهدافش در خاورمیانه دارد از جمله این توانایی مقابله با سیاست ایران در منطقه و همچنین پیشبرد توافق نامه‌های موسوم به «ابراهیم» و پایان دادن به جنگ یمن است. با توجه به اینکه روابط میان ریاض و واشنگتن بر اساس منافع مشترک است پیش بینی می‌شود که آن‌ها می‌توانند بر اختلافات و تنش‌ها غلبه و روابط قوی ایجاد کنند، همانطور که روابط آمریکا و عربستان در گذشته بوده است.

علاوه بر این دولت بایدن با خاورمیانه آشنا است و انتظار می‌رود رویکردی عملگرایانه البته با تمرکز بر حقوق بشر اتخاذ کند. دولت آمریکا تلاش خواهد کرد تا بین منافع خود و نیازهای عربستان به تعادلی برسد.

دولت آمریکا تصمیم گرفت محمد بن سلمان را در جریان کشته شدن جمال خاشقجی مجازات نکند و این موضوع را اینگونه توجیه کرد که چه در طول تاریخ و چه در برهه جدید دولت‌های دموکرات و جمهوری‌خواه از اعمال تحریم‌ها علیه رهبران دولت‌های خارجی که با ما روابط دیپلماتیک دارند و حتی دولت‌هایی که روابط دیپلماتیک با ما ندارند، امتناع ورزیده‌اند و این سیاست نشان می‌دهد که محمد بن سلمان به ولیعهدی خود باقی می‌ماند و چه بسا مدت زمان طولانی بر عربستان حکومت کند و این احتمال وجود دارد که بعدا دولت ایالات متحده راه‌های گفتگو با ولیعهد سعودی را پیدا کند حتی اگر شاهزاده جوان غیر گراته باشد.

در گزارش مرکز مطالعاتی صهیونیستی آمده است، دولت آمریکا سعی می‌کند تا فشارهایش را بر عربستان محدود کند چراکه اقدامات بسیار سختگیرانه علیه ریاض به ضرر آمریکا خواهد بود.

همچنین روابط با ایالات متحده برای ماندن محمد بن سلمان در راس قدرت مهم است. در یک سناریو افراطی یک پیشرفت منفی در روابط با ایالات متحده می‌تواند وضعیت داخلی عربستان را تضعیف کند. به عنوان مثال فشار بی رویه به ولیعهد سعودی و برکناری و حتی تحریم وی می تواند مخالفان او را تشویق کند تا ولیعهد سعودی را از صحنه سیاسی حذف کنند و این احتمال وجود دارد که آمریکا متوجه شود که تضعیف عربستان سعودی و تیره شدن روابط دو جانبه با آن عربستان را به سمت پکن و مسکو سوق خواهد داد.

علاوه بر این اقداماتی که دولت آمریکا تاکنون نسبت به عربستان سعودی انجام داده ممکن است دیدگاه منفی در سایر کشورهای خلیج فارس ایجاد کند و این احتمال وجود دارد که این کشورها آنچه اکنون درخصوص سیاست آمریکا اتفاق می‌افتد تکرار اقدامات «باراک اوباما» رئیس جمهور پیشین آمریکا در خاورمیانه بدانند که در نتیجه این تصور را در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس ایجاد می‌کند که در زمان بحران نمی‌توان به آمریکا اعتماد کرد .

این چشم انداز احتمالاً انگیزه برخی کشورهای خلیج فارس را برای تحکیم روابط خود با رژیم اسرائیل ایجاد می‌کند. همچنین از نظر میزان گسترش توافقنامه‌های عادی‌سازی روابط کشورهای خلیج فارس با رژیم صهیونیستی، پیوستن سایر کشورها به این روند به رهبری عربستان سعودی پیش‌بینی می‌شود که این امر بر توسعه روابط میان ایالت متحده و عربستان سعودی تاثیر می‌گذارد. در نتیجه اسرائیل تمایل دارد تا هرگونه تنش میان واشنگتن و ریاض را به حداقل برساند به همین دلیل اسرائیل باید پیامدهای احتمالی فشار آمریکا و عربستان را برای دولت دموکرات‌ها توضیح دهد و با این وجود دفاع این کشور از سوی عربستان سعودی نیز باید محتاطانه صورت گیرد زیرا محمد بن سلمان که در حال حاضر از سوی حزب دموکرات به شدت مورد انتقاد قرار می‌گیرد ممکن است بر گفتگوی اسرائیل و ایالات متحده تاثیر بگذارد.

بر اساس این گزارش، در مجموع با وجود نارضایتی واشنگتن از رفتار عربستان در خصوص حقوق بشر و جنگ طولانی و خونین در یمن، عربستان یک بازیگر مهم منطقه‌ای است که بدون آسیب رساندن به منافع آمریکا در منطقه می توان از کنار آن گذشت. وضعیت اقتصادی مذهبی و سیاسی عربستان برای هر دولت آمریکایی که در صدد مقابله با ایران و محدود کردن مداخلات چین و روسیه در خاورمیانه است، مهم می‌باشد .عربستان نیز به شراکت با آمریکا نیاز دارد چرا که تنها قدرت جهانی است که انواع توانایی‌های استراتژیک و سیاسی را را به عربستان ارائه می‌دهد.

با گذشت زمان و به احتمال زیاد مذاکره‌ای میان دو کشور برای غلبه بر اختلافات آنها برگزار خواهد شد و روابط میان دو کشور همانطور که در سال‌های اخیر بوده است محکم می‌شود حتی اگر سیاست دولت جو بایدن با سیاست دولت‌های قبلی آمریکا متفاوت باشد.