حضور ورزشکاران در سینمای ایران از پژمان تا سوشا!

ایفای نقش سوشا مکانی در یک فیلم سینمایی، خبری بود که در چند روز اخیر در رسانه‌های سینمایی و غیر‌سینمایی بارها دیده شد. فیلمی که در سال 1393 تولید شده است و اکنون بعد از گذشت سه سال از تولیدش خبر‌ساز شده است. «آواز غمناک» به کارگردانی آرش سنجابی علاوه‌بر سوشا مکانی از هادی ساعی نیز به‌عنوان بازیگر استفاده کرده است. حضور ورزشکاران به‌عنوان بازیگر، از جمله مسائل مورد علاقه تهیه‌کنندگان و فیلمسازان است که نمونه‌های آن به سینمای قبل از انقلاب اسلامی برمی‌گردد.

محمد‌علی فردین از نمونه‌های موفق ورزشکاران قبل انقلاب است که از عالم کشتی به دنیای سینما ورود کرد. فردین بیشتر از اینکه به خاطر ورزشکار بودنش و دوستی‌اش با غلامرضا تختی معروف شود به دلیل بازی در فیلم‌های فارسی دهه‌های 40 و 50 سر زبان‌ها افتاد. او از ورزشکارانی بود که کمک زیادی به پولسازی سینمای ایران کرد. خیلی‌ها در بازیگر شدن فردین روایتی را نقل می‌کنند که شباهت زیادی به بازیگر شدن رضا بیک‌ایمانوردی داشت. می‌گویند یک روز که فردین برای تماشای فیلمی وسترن به سینما رفته بود بلیت به او نرسید و گیشه بلیت‌فروشی بسته شد و او پشت در سینما ماند. در این حین اسماعیل کوشان که با چهره فردین در عرصه کشتی آشنا بود جلو آمد و وی را به داخل سینما دعوت کرد. کوشان به او پیشنهاد بازی در فیلم «چشمه آب حیات» را داد و فردین هم با قبول این پیشنهاد اولین نقش حرفه‌ای خود را در سینما بازی کرد.

امامعلی حبیبی، یکی دیگر از کشتی‌گیرانی است که در سال 1956 در المپیک ملبورن مدال طلا را برگردن آویخت. او که سه مدال طلای جهانی و یک مدال طلای مسابقات آسیایی را در کارنامه دارد در سال 1347 نقش خودش را در فیلم «ببر مازندران» بازی کرد؛ نقشی که آنقدر در آن ضعیف عمل کرد که پس از آن خیلی زود از دنیای سینما کنار رفت.

بیک‌ایمانوردی، یکی از بازیگران مشهور فیلمفارسی‌های قبل انقلاب است که زمانی در کشتی کج فعالیت داشت به کمک ساموئل خاچیکیان به عالم سینما وارد شد و حدود 90 فیلم سینمایی بازی کرد. البته مهارتش در اجرای فنون کشتی کج و اندام ورزیده‌اش به تداوم بازی در نقش‌های اکشن کمک کرد.

در سال‌های بعد از انقلاب، مجید سبزی اولین ورزشکاری بود که به پیشنهاد سیروس مقدم از عالم فوتبال به دنیای بازیگری آمد. او که سابقه بازی در تیم‌های هما و پرسپولیس را در کارنامه داشت برای بازی در سریال «به سوی افتخار» در کنار داریوش ارجمند بازی کرد. مجید سبزی بهمن ماه 84 در 47 سالگی دار‌فانی را وداع گفت.

حسین یاریار، دیگر فوتبالیستی بود که به دنیای بازیگری آمد و بعدها سرپرست و همه‌کاره تیم باشگاه هنرمندان شد. او در فیلم‌های«چاووش»، «بلوف» و «مردی در آینه» ایفای نقش کرد. علی پروین بازیکن پیشکسوت فوتبال پرسپولیس با همان گویش خاص خودش، مورد توجه فیلمسازان بوده و سال 79 و در فیلم «فوتبالیست‌ها» ایفاگر نقش خودش بود. حمید استیلی و محمد برزگر از دیگر فوتبالیست‌هایی بودند که در این فیلم ایفای نقش کردند. این فیلم یکی از بدترین آثار در کارنامه حضور ورزشکاران در سینما‌ست. اما علی پروین بعدها هم در سریال «آخرین سلطان» مقابل دوربین قرار گرفت که موفقیت چندانی نداشت.

احمدرضا عابدزاده، دروازه‌بان پیشکسوت تیم ملی ایران هم در سال 79 یک حضور نصفه‌و‌نیمه‌ای برای بازی در فیلم «ازدواج غیابی» داشت که به‌خاطر مسائل مالی با تهیه‌کننده به سرانجام نرسید. جواد زرینچه نیز در فیلم مثلث آبی در کنار محمد صالح‌علا بازی کرده است.

پژمان جمشیدی از بین فوتبالیست‌هایی که وارد دنیای بازیگری شده‌اند تا امروز یکی از موفق‌ترین افراد بوده است. او اولین بار در سریال ساختمان پزشکان نقش کوتاهی را ایفا کرد؛ اما زمانی در حرفه بازیگری چهره شد که در سریال «پژمان» ایفاگر نقش خودش شد. سریال «پژمان» به دلیل موضوعی که انتخاب کرده بود، فوتبالیست‌های زیادی از جمله بهروز رهبری‌فرد، علی موسوی، خسرو حیدری، محمد محمدی، آرش برهانی و حمید درخشان در آن حضور یافتند. موفقیت این سریال تلویزیونی و عملکرد موفق پژمان جمشیدی به حدی بود که این فوتبالیست بیشتر از زمانی که فوتبال بازی می‌کرد مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. او پس از حضور در سریال «پژمان» در چند تئاتر و فیلم تلویزیونی بازی کرد و تا امروز در فیلم‌هایی چون «تگزاس»، «لونه زنبور»، «من دیوانه نیستم»، «آذر»، «خوب، بد، جلف»، «50 کیلو آلبالو» و «آتش‌بس 2» بازی کرده است. هر چند آثار سینمایی و تلویزیونی جمشیدی با استقبال مردم مواجه شده است؛ اما اهالی تئاتر از بازی او روی سن تئاتر با عناوین مثبت و قابل تحسین یاد نمی‌کنند.

علی انصاریان، فوتبالیستی است که پیش از پژمان جمشیدی، پیگیر و علاقه‌مند به دنیای بازیگری بود. بازیکن سابق پرسپولیس جدا از بازیگری در سال 1380 هنر دیگری را تجربه کرد و آهنگ مشترکی را به‌عنوان خواننده تولید کرد. انصاریان در فیلم «پاداش سکوت» هم ایفای نقش کرد و در سال‌های اخیر در فیلم‌های «کلاف»، «سوختن» و «هدیه» بازی کرده است. انصاریان یکی از فوتبالیست‌هایی است که به‌طور جدی سینما را دنبال می‌کند، هرچند نقدهای منفی در مورد او کم نیست.

نیما نکیسا، دروازه‌بان تیم ملی ایران هم یکی دیگر از فوتبالیست‌هایی است که در کارنامه سینمایی خود حضور در آثاری چون «مامان بهروز منو زد»، «ایرانی‌ها» و «شهد بازی» را دارد.

هادی ساعی، قهرمان صاحب‌نام تکواندو و دارنده مدال‌های المپیک به واسطه هیکل ورزیده‌اش در سریال پلیسی «آمین» بازی کرده است. هادی ساعی البته در فیلم سینمایی «پی‌22»، ساخته حسین قاسمی‌جامی در کنار امین حیایی، ایفاگر نقش یکی از تکاوران نیروی دریایی بود. این فیلم موفقیتی در اکران نداشت. حضور او در سینما هنوز نیز ادامه دارد و این عرصه به یکی از حوزه‌های مهم برای این ورزشکار تبدیل شده است.

یوسف کرمی، دیگر تکواندوکای قهرمان کشور است که سال گذشته در فیلم سینمایی «قهرمانان کوچک» بازی کرد. این فیلم حوزه کودک و نوجوان، این‌روزها در حال اکران است و فروش خوبی دارد. این قهرمان تکواندو در مورد ادامه حضورش در عرصه بازیگری گفته است: «اگر پیشنهادهایی باشد که در آن نیز مانند این پروژه در نقش خود و در نقش یک ورزشکار حرفه‌ای بازی کنم قبول می‌کنم؛ اما بازی‌ای را که مرتبط با ورزش نباشد نخواهم پذیرفت زیرا به نظر بنده بازیگری کار تخصصی بوده که در تخصص بنده نیست.»

با نگاهی کلی به پرونده حضور ورزشکاران در سینما باید گفت آنها حضور موفقی در این عرصه نداشته‌اند. به غیر از چند مورد استثنایی، اغلب فیلم‌هایی که تلاش کرده‌اند از حضور ورزشکاران برای تبلیغات و پرفروش شدن فیلم‌ها استفاده کنند، نتوانسته‌اند تماشاگران سینما را راضی کنند.