«رسانه ملی» دوست یا دشمن فوتبال؟/درباره حق پخش تلویزیونی
به گزارش پارس به نقل از ایسنا سال‌ها است که صدا و سیما در اقدامی تحسین برانگیز، فو‌تبا‌ل‌های جذاب و تماشایی اروپا را برای علاقمندان به این رشته پرطرفدار در ایران پخش می‌کند. زمانی ر‌قابت‌های بوندسلیگا آلمان و سری A ایتالیا از تلویزیون پخش می‌شد و سپس با خروج ر‌قابت‌های باشگاهی آلمان از جدول پخش، لیگ برتر انگلیس و لالیگا اسپانیا از دریچه تلویزیون پا به خانه‌های ایرانی گذاشتند.
مدیران سازمان صدا و سیما به خوبی دریافته بودند که با پخش ر‌قابت‌های فو‌تبا‌لی می‌توانند بیننده زیادی را پای گیرنده‌ها بنشانند و بدون این که زحمت ساخت و پرداخت برنامه‌های پر زرق و برق را به خود بدهند، می‌توانند از ظرفیت تبلیغاتی بالای فوتبال برای کسب درآمد بهره ببرند و در ضمن رضایت مخالب را نیز جلب کنند.
از این رو هر سال صدا و سیما مبالغ کلانی را به شبکه‌های جهانی پرداخت می‌کند تا حق پخش ر‌قابت‌های بین‌المللی را به دست بیاورد هر چند برخی از این بازی‌ها به صورت کپی برداری از شبکه‌های خارجی پخش می‌شوند - بهتر است بگوییم می‌شدند چون امروز تعداد این گونه پخش‌ها بسیار کم شده است – اما با این حال صدا و سیما هر سال پول زیادی برای خرید حق پخش بازی‌ها پرداخت می‌کند.
آخرین نمونه از این دست به جا‌م جهانی 2014 برزیل باز می‌گردد. صدا و سیما برای خرید حق پخش آن ر‌قابت‌ها ناچار بود از شبکه اصلی دارنده کپی رایت مسابقات، پکیج کاملی از مسابقات مختلف را خریداری کند. مدیران صدا و سیما در این زمینه گفته بودند که این سازمان ناچار بود حق پخش 40 رویداد مختلف را به صورت یک بسته خریداری کند.
بسیاری از رویدادهای ورزشی خریداری شده در آن بسته از شبکه ورزش سیما پخش شد، ولی در بین آن رویدادها برخی مسابقات هم بودند که به هیچ وجه قابلیت پخش از سیمای جمهوری اسلامی ایران را نداشتند اما صدا و سیما برای این که بتواند جا‌م جهانی فوتبال را پوشش دهد به ناچار هزینه خرید آن بسته را تقبل کرد.
صدا و سیما البته با پخش ر‌قابت‌های جا‌م جهانی و از محل تبلیغات هزینه‌ای را که متحمل شده بود بازگرداند و سود زیادی از این عمل کسب کرد.
چند هفته دیگر، فصل جدید لیگ برتر فوتبال ایران شروع می‌شود و باز این سوال مطرح است که چرا مهر صدا و سیما برای فوتبال ایران نمی‌جنبد؟
طبق عرف و با توجه به قواعد قیمت گذاری حق پخش بازی‌های فوتبال ایران رقمی که صدا و سیما باید برای پخش مسابقات فوتبال داخلی به سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال بپردازد چیزی حدود 300 میلیارد تومان برای یک سال است، این رقمی است که مسئولان سازمان لیگ در راس آنها مهدی تاج گفته‌اند.
در همین رابطه محمود اسلامیان، نایب رئیس فدراسیون فوتبال در مجمع این فدراسیون گفت: 70 درصد اقتصاد ما دولتی است. اگر بخواهیم فوتبال را خصوصی کنیم باید اصل 44 را به طور کامل اجرایی کنیم. به طور مثال در مساله حق پخش مبلغ واقعی پرداخت نمی‌شود. مبلغ 2 – 3 میلیاردی که تا به حال پرداخت شده حق پخش واقعی نیست و در همین کشورهای منطقه حداقل مبلغی که بابت حق پخش پرداخت می‌شود حدود 280 میلیارد تومان است. البته ما می‌دانیم صداوسیما در پرداخت این پول مشکل دارد اما این حق ماست که بخواهیم این مبلغ را دریافت کنیم. (ایسنا 18 خرداد 94)
با این حال سازمان لیگ پذیرفت که از صدا و سیما برای هر سال پخش ر‌قابت‌های لیگ برتر 180 میلیارد تومان دریافت کند اما صدا و سیما همان مبلغ را هم نپذیرفت و پس از کش و قوس‌های فراوان قبول کرد که 22.5 میلیارد تومان بپردازد، رقمی که فعلا حتی یک ریالش هم پرداخت نشده است.
صدا و سیما از محل تبلیغات تلویزیونی در هنگام پخش مسابقات فوتبال، تولید برنامه‌های فوتبال محور مثل "90" و تبلیغات آنها و حتی پیامک‌های ردوبدل شده در چنین برنامه‌هایی هر سال درآمدی فوق میلیاردی دارد و تعجب آور این است که حاضر نیست ریالی از این پول را به صاحبان آن یعنی "فوتبال" پرداخت کند.
نکته اصلی و پاسخ سوال بالا را باید در "حق انحصاری صدا و سیما" جست‌و‌جو کنیم، جایی که صدا و سیما انحصار پخش تصویر در ایران را طبق قانون اساسی دارد. اگر صدا و سیما حق پخش ر‌قابت‌های فوتبال اروپایی را پرداخت نکند شبکه اصلی دارنده حق پخش، آن مسابقات را طبق روال خود به شبکه دیگر می‌فروشد و هیچ گونه ضرری متوجه‌اش نخواهد بود و آن که در چنین معامله‌ای ضرر می‌کند، صدا و سیمای ایران است. این در حالی است که سازمان لیگ فوتبال ایران در صورتی که نخواهد امتیاز پخش فوتبال را به صدا و سیما بفروشد هیچ گزینه دیگری روی میز ندارد، ضمن این که در آن صورت باید پاسخ برخی نهادهای خارج از ورزش را هم بدهد.
اواسط نیم فصل اول فصل چهاردهم لیگ برتر بود که فدراسیون فوتبال تصمیم گرفت دوربین‌های صدا و سیما را به ورزشگاه‌ها راه ندهد. دو هفته این اتفاق رخ داد، ولی با دخالت برخی نهادها دوربین‌ها به ورزشگاه‌ها بازگشتند و صدا و سیما هم باز خلف وعده کرد و هنوز از پرداخت حق پخش خبری نیست.
اکنون سال‌هاست که جامعه ورزش ایران و در راس همه آنها وزارت ورزش و جوانان داعیه خصوصی سازی در فوتبال را دارند و هر سال طرح های جدیدی در این خصوص ارائه می‌کنند اما آنها باید بدانند که یکی از اصول کار و دلگرمی بخش خصوصی برای ورود به فوتبال این است که بتوانند روی حق پخش فوتبال یعنی پول فروش آن چه تولید می‌کنند، حساب کنند.
باید از مدیران صدا و سیما پرسید که چرا حق پخش فو‌تبا‌ل‌های اروپایی را پیش از پخش آنها پرداخت می‌کنند، ولی وقتی نوبت به ایران می‌رسد همه وعده‌ها را فراموش می‌کنند و حتی حاضر نیستند ریالی از آن پول توافق شده را – که تنها حدود 10 درصد حق واقعی فوتبال است – پرداخت کنند؟
آیا حق انحصاری پخش مسابقات فوتبال که در اختیار صدا و سیما است مجوزی برای سوء استفاده این سازمان بزرگ از دسترنج صدها عضو خانواده فوتبال است؟
وزیر ورزش در مجمع فدراسیون فوتبال که دوشنبه 18 خرداد برگزار شد به این موضوع اشاره کرد و گفت: باید مطالبات باشگاه‌ها پرداخت شود. در کشورمان مشکلاتی داریم مانند عدم پرداخت حق پخش، عدم رعایت کپی رایت و مشکلات از این قبیل که باید آنها رفع شوند. با توجه به مصوبات مجمع تشخیص، مجلس شورای اسلامی حق پخش را قانونی نمی‌دانستند. در صحبت‌هایی که با ریاست قبلی صدا و سیما داشتیم او قبول کرد که کمک‌هایی را به ورزش انجام دهد و ما آن را توافق و امضا کردیم اما مدیریت بعدی صدا و سیما خودش را به این توافق متعهد نمی‌داند. ما گفتیم که ممکن است جامعه فوتبال در ورزش به این عدم تعهد عکس العمل نشان دهد اما او گفت مشکلی با این موضوع نداریم. باید تصمیمی گرفته شود تا حقوق ورزش را دریافت کنیم. (ایسنا 18 خرداد 94)
با این حال مدیران وزارت ورزش و جوانان به عنوان متولی اصلی ورزش در ایران باید پاسخ دهند که چرا برای حل این مشکل بزرگ قدمی موثر برنمی‌دارند و از نفوذ خود در هیات دولت و سیستم اجرایی کشور برای این منظور کمک نمی‌گیرند؟ موضوعی که امیدواریم با همکاری همه نهادهای مرتبط خصوصا وزارت ورزش، فدراسیون فوتبال و سازمان صداوسیما یک بار برای همیشه حل و فصل شود تا شاید ابتدایی‌ترین اصول حرفه‌ای در فوتبال ایران شکل اجرایی به خود بگیرد و شاید دغدغه معاش فوتبال رفع شود.
ارسال نظر