حمایت صندوق نوآوری از 75 درصد شرکت‌های دانش‌بنیان

دکتر بهزاد سلطانی در نشست "توسعه شرکت‌های دانشگاهی و دانش بنیان خراسان رضوی" که در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، با اشاره به اینکه خراسان رضوی در حوزه دانش‌بنیان استان چهارم کشور محسوب می‌شود، اظهار کرد: خراسان رضوی دارای پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بسیاری شامل دانشگاه‌ها، مراکز رشد، 370 هزار دانشجو که 51 نفر آنان را دانشجویان تحصیلات تکمیلی تشکیل می‌دهند، بوده که این نشان می‌دهد سالانه 15هزار پایان‌نامه و رساله دکتری در این استان دفاع می‌شود، بنابراین اکنون باید این استان دارای 600 شرکت دانش‌بنیان باشد، اما متاسفانه این آمار به 165 شرکت می‌رسد که به این معنا است این استان با ظرفیت اصلی خود فاصله دارد.

وی افزود: خراسان رضوی 8 درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد و 165 شرکت دانش‌بنیان یعنی کمتر از 5 درصد در این استان فعالیت‌ می‌کنند. 6 درصد مصوبه‌های صندوق نوآوری و شکوفایی متعلق به خراسان رضوی بوده که این آمار نشان می‌دهد این استان هنوز از تمام ظرفیت خود استفاده نکرده است.

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی تاکید کرد: تنها با توان دانشگاه‌ها و پارک علم و فناوری در خراسان رضوی نمی‌توان تحولی در حوزه دانش‌بنیان این استان ایجاد کرد، بلکه باید استانداری و سایر نهادها نیز از آن‌ها حمایت کنند تا خراسان رضوی طی سه سال آینده خود را تا رتبه سوم در حوزه دانش بنیان ارتقاء دهد و تعداد شرکت‌های آن به 400 برسد.

سلطانی با اعلام اینکه در حال حاضر 55 خدمت در صندوق نوآوری و شکوفایی تعریف و عملیاتی شده که تنها از سه خدمت‌ استقبال نشده است، بیان کرد: برخی از این خدمات شامل حمایت از جوایز ملی و بین‌المللی، حمایت از حضور در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی، عضویت در اتاق بازرگانی، اخذ کارت اتاق بازرگانی، ارائه انواع تسهیلات ودیعه ضمانت‌نامه قرض‌الحسنه، حمایت بلاعوض در توانمندسازی، حمایت از صادرات، دوره‌های آموزشی و توانمندسازی شرکت‌های دانش‌بنیان است. بخش عمده‌ای از این خدمات را ما می‌پردازیم و بخش دیگر را خود شرکت‌های دانش بنیان باید بپردازند.

وی در خصوص حمایت از صندوق نوآوری و شکوفایی از استارتاپ‌ها، ادامه داد: با توجه به اینکه استارتاپ‌ها شرکتی نیستند، نمی‌توانیم از آن‌ها حمایت کنیم زیرا ما باید طبق قانون تنها از شرکت‌های خصوصی دانش بنیان حمایت کنیم، اما بسیار مایل هستیم که از استارتاپ‌ها حمایت مالی داشته باشیم.

لزوم ترویج «فرهنگ‌ دانش‌بنیان شدن» در ایران

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی تصریح کرد: در کشورهای پیشرفته برج‌های فناوری بسیاری قابل مشاهده است، اما متاسفانه در ایران با وجود این که 10 سال است در این زمینه تلاش شده، اما هیچ‌گونه آثار دانش‌بنیانی در سطح کشور مشاهده نمی‌شود، لذا ما باید در زمینه فرهنگ‌سازی دانش بنیان در کشور تلاش کنیم.

سلطانی با بیان اینکه فضای شهری باید به سمتی برود که مردم فناوری را در این کشور احساس کنند، اضافه کرد: اولین برج فناوری در شهر تبریز افتتاح شد که 24 شرکت دانش‌بنیان در آن مستقر شدند و تاکنون اثرات اجتماعی مطلوبی را به همراه داشته است.

وی با اعلام اینکه صندوق نوآوری و شکوفایی دارای دو نوع صندوق VC و جامع است، گفت: ما 49 درصد در صندوق VC و 34 درصد در صندوق جامع آمادگی سرمایه‌گذاری داریم.

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی اضافه کرد: هیچ‌گونه محدودیتی در این زمینه برای استان‌ها نداریم، البته تمایل و اولویت ما در صندوق‌های VC است و به خصوص برای شرکت‌های دانش‌بنیانی که نوپا هستند، بهتر است که به سمت صندوق‌های ویژه VC حرکت کنند.

سلطانی با اعلام این که 4 هزار و 335 درخواست از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان در صندوق بررسی شده که همه آن‌ها طرح نیست، گفت: 2 هزار و 408 درخواست شرکت‌های دانش بنیان در صندوق به تصویب رسیده است. یک هزار و 27 طرح از 2300 طرح خاتمه یافته شرکت‌ها، موفقیت آمیز بوده و باقی خاتمه یافته‌ها ناموفق بودند.

وی با اشاره به اینکه زیست فناوری رتبه اول، ICT رتبه دوم، الکتروکنترل و تجهیزات ساخت به ترتیب رتبه سوم و چهارم را در استفاده از سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی دارند، خاطرنشان کرد: بخش خصوصی به صورت جدی این چهار حوزه را برای فعالیت انتخاب کرده است که این موضوع نشان می‌دهد بخش خصوصی برخلاف دولت در فضای واقعی کار می‌کند و آنچه دولت در فناوری به دنبال آن است با بخش خصوصی تفاوت دارد. این آئینه تمام‌نمای بخش خصوصی در آینده کشور است.

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی با تاکید بر اینکه تاکنون حدود 2 هزار میلیارد تومان از سرمایه صندوق استفاده شده است، بیان کرد: 2700 میلیارد تومان به صندوق توسعه و نوآوری در این دولت اختصاص یافته که تاکنون در هیچ دولتی اتفاق نیفتاده که از این مبلغ 300 میلیارد تومان باقی مانده است.

سلطانی با اشاره به اینکه 96 میلیارد تومان سرمایه برگشتی از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان به صندوق اتفاق افتاده است، گفت: صندوق توسعه و نوآوری نظیر بانک عمل می‌کند و به ما سالیانه ردیف بودجه از طرف دولت تعلق نمی‌گیرد.

وی با بیان اینکه عده‌ای از صندوق انتقاد می‌کنند که چرا به شرکت‌های دانش‌بنیان بیشتر وام اختصاص می‌دهد، یادآور شد: تعداد درخواست‌های شرکت‌های دانش بنیان از صندوق 4 هزار وام و 200 مشارکت در سرمایه‌گذاری VC بوده که به این معنا است خود شرکت‌ها تمایل بیشتری به اخذ وام دارند. از طرفی ما نیز نمی‌توانیم مستقیما به VC ارائه دهیم، ما تنها 49 درصد آن را حمایت کنیم و باید صندوقی ایجاد شود و بخش خصوصی از آن حمایت کند.

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی ادامه داد: ما در صندوق VC مشتری نداریم، ولی در تلاش هستیم شرکت‌های دانش بنیان را به سمت سرمایه‌گذاری این صندوق سوق دهیم که این امر نیازمند فرهنگ‌سازی است.

سلطانی عنوان کرد: ما اکنون تسهیلات خرید سهام شرکت‌های دانش‌بنیان را داریم، یعنی شرکت‌های بزرگ را به خرید سهام شرکت‌های کوچک تشویق کنیم.

وی با اشاره به ایجاد راه‌اندازی مناطق ویژه فناوری در کشور، اظهار کرد: منطقه ویژه شامل دو بخش نرم‌افزاری و سخت‌افزاری است که من بخش سخت‌افزاری آن را قبول ندارم، زیرا هنوز ظرفیت پارک‌های علم و فناوری تکمیل نشده که نوبت به مناطق فناوری برسد؛ اما بخش نرم‌افزاری می‌تواند در استان‌ها موثر باشد، زیرا مراکزی شکل می‌گیرد که می‌تواند مراکز فناوری استان را گردهم آورد و آن‌ها را به یکدیگر مرتبط کند.

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی یادآور شد: ما امکان مشارکت حقوقی در شرکت‌های دانش‌بنیان را داریم، ولی معمولا این اقدام را برای شرکت‌های بزرگ انجام می‌دهیم.