واکنش منوچهر آذر به انتقاد ترکمن‌ها

  «بازی نقاب‌ها» به کارگردانی سیروس حسن‌پور و تهیه‌کنندگی علی مهام که چندی است شب‌ها از ساعت 21:30 روی آنتن شبکه دو سیما می‌رود و شاید برای اولین بار باشد که سریالی مستقیماً به طایفه ترکمن می‌پردازد. دو طایفه ترکمن که یکی در کار اسب و دیگری در کار گندم، بعد از سال‌ها نزاع و درگیری خونین تصمیم به مصالحه می‌گیرند و دو جوان از این دو طائفه که پدرهایشان به دست هم کشته‌ شده‌اند با هم وصلت می‌کنند و مابقی ماجرا که در شب‌های آتی سرانجام راه این سریال تلویزیونی را مشخص می‌کند. بازیگرانی همچون آزیتا حاجیان، جعفر دهقان،‌ منوچهر آذر، رحیم نوروزی، مهرداد ضیایی و لیلا برخورداری در این سریال نقش‌آفرینی می‌کنند. در بسته سریالی و برنامه‌ای تلویزیون سال‌ها جای اثری که به طائفه‌های ایرانی و آداب و رسوم اقوام بپردازد، خالی بود «بازی نقاب‌ها» روی آنتن رفت البته بعد از «سرزمین کهن» که پخش آن ناتمام باقی ماند از همان روزهای ابتدایی پخش طائفه‌‌های ترکمن هم شروع به انتقاد کردند. منوچهر آذر بازیگر کاراکتر رئیس قبیله «بازی نقاب‌ها» به خبرنگار فرهنگی تسنیم،‌ گفت: نفوذ در ترکمن‌ها بسیار سخت است مگر اینکه سال‌ها با آنها زندگی کرده باشیم تا از آنها سردرآوریم. ترکمن‌ها بسیار سخت به دیگران اعتماد می‌کنند مگر اینکه از طرف مقابل‌شان صداقت ببینند.

وی با اشاره به اینکه نویسنده غیربومی در زمینه نوشتن فیلم و سریال درباره ترکمن‌ها نمی‌تواند موفق باشد، تأکید کرد: سال‌های زیادی در بین ترکمن‌ها زندگی کردم و می‌دانستم که آنها چگونه هستند و معتقدم که نویسنده غیربومی در زمینه نوشتن فیلم و سریال در مورد ترکمن‌ها خیلی نمی‌تواند موفق باشد مگر اینکه یک نفر از بومی‌های ترکمن در کنار نویسنده باشد تا جاهایی که نیاز دارد را بازنویسی کند تا به آداب و رسوم آنها نزدیک شود. مصداق بارز آن یکی از رسومات ترکمن‌هاست که زن و شوهر در عین اینکه عاشق هم هستند اما براساس جامعه‌شناسی روستایی به دلیل فاصله زیاد در روستاها آنها با صدای بلند باهم صحبت می‌کنند و اگر یک نفر غیر ترکمن نظاره‌گر آن‌ها باشد تصور می‌کند که آن‌ها دارند با هم دعوا می‌کنند درحالیکه چنین نیست.

وی بیان اینکه ترکمن‌ها به آداب و رسوم بسیار تعصب دارند، خاطرنشان کرد: برخی آداب و رسوم بودنشان ضروری است زیرا با آن بهاء یک قوم را پایه‌گذاری می کنند. ممکن است دو برادر باشند که یکی همسرش ترکمن و دیگری غیرترکمن باشد آنکه غیر ترکمن است بچه‌اش قوم و آنکه ترکمن است ایل محسوب می‌شود و اگر فرزندان آن‌ها بخواهند با هم ازدواج کنند مشکلاتی را بوجود می‌آورند. این نشان از این امر دارد که ترکمن‌ها به آداب و رسوم بسیار تعصب دارند.

بازیگر سریال «بازی نقاب‌ها» اضافه کرد: باز هم معتقدم که در مورد این‌گونه سریال‌ها شبکه‌ای که قرار است سریال را پخش کند باید یک مشاور فرهنگی را برای کمک به نویسنده برای نوشتن متن درنظر بگیرد. در سریال «بازی نقاب‌ها» کارگردان‌ها و عوامل همه تلاش کردند که به وسیله مشاور فرهنگی سریال تا آنجا که ممکن است به آداب و رسوم ترکمن‌ها نزدیک کنند.

آذر درباره انتقادهایی که ترکمن‌ها به سریال داشتند، افزود: ترکمن‌های عزیز تصورشان بر این است که این سریال مستند است در حالیکه این سریال داستان است و داستان بر‌اساس خلاقیت نویسنده نوشته می‌شود و با مستند بسیار تفاوت دارد. به نظرم این نقدها در همان قسمت‌های ابتدایی مطرح شد و درواقع قسمت‌های ابتدایی سریال را ملاک قرار داده بودند و به مرور با شکل گرفتن داستان سریال این انتقادها کمتر شد. طبیعی‌است که داستان با یک ماجرا شروع می‌شود و نویسنده موضوع را به عنوان یک هشدار مطرح می‌کند. بهتر است هم وطنان ترکمن ما سریال را تا پایان ببینند و بعد درباره آن اظهارنظر کنند زیرا در این صورت شاید نقدها کمی مهربانانه‌تر باشد.

وی با اشاره به نقش خود در «بازی‌ نقاب‌ها»، گفت: در این سریال من نقش "آتا گلدی" بزرگ قبیله را دارم که به نوعی ریش سفید است و تلاش دارد تا مردم و قوم خود را به آرامش دعوت کند و اختلافات را هرطور که می‌تواند از بین ببرد. شاید کار غیرمعمولی است که من در این سریال نوه‌ام را به پسر قومی دیگر که با آنها اختلاف داریم بدهم اما این‌کار را انجام می‌دهم تا خانواده و مردم در آرامش و آسایش زندگی کنند.

آذر در خاتمه خاطرنشان کرد: جمعی که در این سریال حضور داشتند همه تلاش کردند تا اگر کمبودی وجود داشت را با دوستی، تفاهم و ارتباط سالم از بین ببرند و بین شیعه و اهالی تسنن دوستی‌ها بیشتر شود.  بعد از سال‌ها درباره ترکمن‌ها این سریال ساخته شد که به نظرم بهتر است تعداد این سریال‌ها بیشتر شود.