برنامه نظام‌مند برای جلوگیری از خشونت نداریم

حمیدرضا نیکوکار در نشست تخصصی آسیب شناختی خشونت خانگی که در دانشگاه علامه فیض کاشان برگزار شد، اظهار کرد: خشونت علیه زنان یک بحث شخصی نیست و شامل انواع تعرض جسمی، جنسی و یا خودداری از برخی رفتارها می شود که حتی از لحاظ اقتصادی نیز مورد تامل است.

وی با اشاره به سندرم زن کتک خورده، گفت: زنی که کتک می خورد همچنان در عرصه خانواده و چرخه خشونت باقی مانده و خارج نمی شود و علت آن نیز، نبودن امنیت از جانب خانواده و نداشتن استقلال اقتصادی است بنابراین فشارها را تحمل می کند، زیرا برخی خانواده ها، خود قربانی را مقصر می دانند.

مدرس کیفرشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز تصریح کرد: سه چرخه متفاوت خشونت شامل تنش بین زن و شوهر، کتک کاری و عذرخواهی است که به مرور طول کتک خوردن ها بیشتر شده و فاصله آنها نیز نزدیک می شود.

نیکوکار تصریح کرد: علت تکرار سندرم زن کتک خورده ریشه در عواملی مثل تفکیک فرزندان دختر و پسر، باور به برتری مرد، تعریف خانواده به عنوان یک حیطه خصوصی، وابستگی اقتصادی زن به مرد و بحث های حقوقی همچون حق حضانت و رفتار پلیس دارد.

وی تاکید کرد: قانون باید روح خود را از جامعه بگیرد، اما موضوع مهم این است که چه کسی این را تشخیص می دهد؟ مثلا جرم یعنی رفتاری که مغایر با نظم عمومی ست، ولی نظم عمومی به خوبی تبیین نشده است.

این مدرس دانشگاه با اشاره به آسیب های اجتماعی گفت: در برخورد با آسیب های اجتماعی متاسفانه سریع‌ترین راه حل یعنی اعدام در ملا عام را برای مجرمان اجرا می‌کنیم، زیرا تصور افکار عمومی این است که شدت مجازات می‌تواند جرم را کاهش دهد، در حالی که علم کیفرشناسی روی این مساله به طور علمی بحث و بررسی می‌کند و شدت عمل کیفری نمی‌تواند چندان کارساز باشد.

وی اظهار کرد: کیفرهای شدید قضایی همانند قرص مسکن در یک مقطع کوتاه اثر می کند، اما قبل از مجازات و تعیین کیفر باید سابقه شخصیتی و خانوادگی، مجرم را بررسی و سپس تصمیم گیری کرد، زیرا با افزایش آگاهی مردم، قضاوت آنان نیز تغییر خواهد کرد.

نیکوکار تصریح کرد: اسلام، دین رحمت است و بر پیشگیری از جرم تاکید می کند و حتی در آیه قصاص نیز، قاتل را به عنوان برادر دینی معرفی می کند و عفو و بخشش را مقدم بر قصاص می داند، در حالی که ما به قصاص مجرم اصرار می کنیم.

وی تصریح کرد: برای تغییر برخی فرهنگ ها باید در مدرسه آموزش داده شود تا ترویج صلح، بخشش و گذشت در جامعه نهادینه شود.

محقق کیفرشناسی مرکز ماکس پلانگ آلمان تصریح کرد: برنامه‌های پیشگیری رشد مدار، در آمریکا از دوره دبستان آغاز شده و تا مقطع دبیرستان ادامه دارد و به فراخور هر مقطع، آموزش‌هایی برای دانش‌آموزان در نظر گرفته می شود تا مهارت نه گفتن به مواد مخدر و نه گفتن به جرم را یاد بگیرند به طوری که دانش‌آموزان آمریکایی هر هفته ساعت‌ها در مدرسه آموزش می‌بینند.

وی با بیان اینکه وقتی فرد در شرایط خوب و استاندارد اجتماعی رشد کند نسبت به هر رفتاری، واکنش‌های استاندارد از خود بروز می‌دهد، اظهار کرد: متاسفانه آموزش مهارت‌های زندگی در رسانه‌های ما و آموزش و پرورش بسیار خالی است. دولت باید در مسائل آموزشی و فرهنگی سرمایه‌گذاری کند، هم چنین مسئولان باید برای تامین زیرساخت‌های فرهنگی برنامه ریزی کنند.