جهان امروز تبدیل به جهانی وحشتناک شده است!

بیست و یکمین همایش ملی حکیم ملاصدرا با عنوان «فلسفه در مواجهه با فضای مجازی» صبح امروز(یکشنبه 31 اردیبهشت ماه) با حضور اساتید و اندیشمندان فلسفه اسلامی در سالن همایش مجتمع آدینه آغاز شد.

رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم یکی دیگر از سخنرانان مراسم افتتاحیه با موضوع «فلسفه، تکنولوژی و فضای مجازی» به ایراد سخنرانی پرداخت، وی با طرح این سؤال که در فلسفه معاصر غربی چه تصوری درباره فضای مجازی وجود دارد، گفت: مفهوم فضای مجازی در نگاه اسلامی به معنای وهم و خیال نیست، بلکه فضای مجازی با نگاه اسلامی خود یک حقیقت است، یکی از وجوه مجاز، استعاره است، استعاره بدون حقیقت و واقعیت نمی‌تواند باشد، وهم در فلسفه ما یک جایگاهی دارد، بدانیم که مرحله ادراک ما چهار مرحله است، حس، خیال، وهم و عقل که هر یک جایگاه خودش را دارد.

داوری اردکانی با بیان اینکه میان فضای موهوم با حقیقت و عقل پیوسته است، ابراز داشت: این وهم، هر چیزی که حتی تصورش را نکرده باشیم، می‌تواند باشد، این تکنولوژی همه توانی دارد، صدها میلیون‌ نفر ازاین وسلیه تکنولوژی اطلاعات استفاده می‌کنند، استفاده‌ای که با یک اشاره دنیا را بر هم می‌زند.

وی با اشاره به سخنان آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای مبنی بر ضرورت استفاده فرهنگی از فضای مجازی گفت: بنده نمی‌دانم و حوزه تخصصی من فضای مجازی نیست، اما شنیده‌ام که اطلاعاتی درباره فضای مجازی وجود دارد که از طریق آن می‌توان با جهان کارهایی کرد که اگر به گوش ما برسد وحشت خواهیم کرد‌، اکنون در شرایطی زندگی می‌کنیم که گذشته و حال حاضر است.

رئیس فرهنگستان علوم تصریح کرد:‌ غربی‌ها پیرامون مراحل تاریخ سه مرحله را عنوان می‌کنند؛ دوران پیش از مدرن، مدرنیته و دوران پست مدرن، این تقسیم‌بندی برای تاریخ از منظر غرب است و با محور قرار دادن خود این گونه به جهان می‌نگرند. در واقع با این نوع تقسیم‌بندی سراسر تاریخ بشر را تحقیر می‌کنند. درست آن است که به دنبال تقسیم‌بندی دیگری از تاریخ بشر باشیم.

وی با بیان اینکه فیلسوف غربی نظرش این است که در آخرین عصر به سر می‌بریم که او را راهبری می‌کند، ابراز داشت: واقعیت یعنی وجود داشتن جهان و اینکه می‌توانیم جهان را بشناسیم که یک امر مهمی است. اما در سیر تاریخی غرب مواجهه با این مفهوم بسیار آشفته هستیم، شاهدیم که برخی در اروپا ندای مرگ سوژه سر دادند، در واقع انسان با سوژه شدن جهان را دگرگون کرد، کسانی مثل فوکو، دریدا و ... . این‌ها به جای سوژه، متن را قرار دادند و این گونه از جهان تعبیر کردند که جهان متنی است که خوانده می‌شود. این مسیر در نهایت به نابودی ابژه نیز انجامید، حال باید از آن‌ها پرسید که دیگر چه باقی مانده است؟

داوری اردکانی با تأکید بر اینکه دایر مدار جهان؛ ارسطویی، افلاطونی و ملاصدرایی نیست، بیان داشت: نکته اساسی این است که باید دید که از نظر غرب جهان بر چه سازی می‌چرخد، جهان موجود غرب بر محور حقیقت نمی‌گردد، بلکه بر ساز دیگری می‌گردد، در حقیقت در جهان امروز غرب با یک کابوس مواجهیم. با این جهان چه کنیم که میان دروغ و راست فاصله‌ای نیست، افرادی جهان را به آشوب می‌کشند و تصور نمی‌کنند که کارشان غلط است.

وی افزود: فضای مجازی ساز خودش را می‌زند و هر جا که بخواهد ما را با خودش می‌برد، همه چیز به دست اوست، امروز فضای مجازی تمامی فعالیت‌ها و مناسبات ما را در بر گرفته است، از مسایل روزمره تا مناسبات جهانی و همچنین اندیشه. جهان امروز تبدیل به جهانی وحشتناک شده است، ما سابقه چند هزار ساله داریم، ما در وحشتناکی این جهانیم، در خطرناک‌ترین جهان، اگر کار ما آدمی است، رحمت الهی ما را به حال خود واگذار نمی‌کند.