فصل خوب کتاب در تلویزیون

اما با این حال برخی بر این نظرند که رسانه ملی باید برخوردی متناسب با کتاب و در شان آن داشته باشد و به چشم یک کالای اقتصادی به آن ننگرد و جایگاه فرهیختگی آن را مد نظر قرار دهد که همین موضوع محل دعوای بسیاری از صاحب‌نظران عرصه کتاب و رسانه است.

در این دعواهایی که برخی پدرخوانده‌های کتاب در آن نقش دارند و این حوزه را تیول خود می‌دانند و برنمی‌تابند که کسی غیر از آنها در این زمینه به نقش‌آفرینی بپردازند، برنامه‌هایی در رسانه ملی حرکت خود را شروع کردند که توانستند توجه‌ها (اعم از مثبت و منفی) را به خود جلب کنند.

یکی از این برنامه‌ها «کتاب باز» است که از شبکه نسیم بیش از 6 ماه روی آنتن تلویزیون رفت و توانست توجه مخاطبان مختلف را به خود جلب کند. این برنامه که محمدرضا رضائیان آن را تهیه کنندگی می‌کرد با اجرای امیرحسین صدیق در نیمه اول سال و همچنین دو ماه از فصل پاییز هر روز پخش می‌شد توانست برای ساعاتی کتاب را میهمان خانه‌ها کند که از این حیث برنامه‌هایی مانند «کتاب باز» را باید تحسین کرد.

اجرای امیرحسین صدیق در این برنامه برای بسیاری که خاطره سریال «کتابفروشی هدهد» را در یاد داشتند جذاب بود و نسبت او را با این برنامه وثیق‌تر جلوه می‌داد و به اذعان اغلب افراد بهترین گزینه برای اجرای این برنامه امیرحسین صدیق بود.

با توجه به اینکه کتاب از موضوعاتی است که در دایره فرهنگ عمومی قرار می‌گیرد، رسانه ملی نه تنها باید به لحاظ کمی، محصولاتی درخور و کافی در حوزه کتاب و کتابخوانی تولید و ارائه کند که در تولید برنامه‌های متناسب با این موضوع باید به گونه‌ای عمل شود که گرایش عمومی به سمت کتاب افزایش داشته و از مهجوریت کتاب کاسته شود.

«کتاب باز» در این مورد دارای نمره مثبت بود و توانست با استفاده از چهر‌ه‌های مشهور به مسئله کتاب بپردازد. همچنین دکور و ترکیب‌بندی رنگ‌هایی که در عناصر تصویری به کار رفته بود سبب می‌شد تا بیننده نسبت به برنامه واکنش مثبت نشان دهد هر چند گاهی ریتم کُند برنامه موجب می‌شد تا مخاطب خسته شود که خب طبیعی است. وقتی مدت‌ها کسی در رسانه ملی از کتاب حرف نزده باشد و بعد از مدت‌ها برنامه‌ای با این موضوع ساخته شود طبیعی است که کمی هم ریتم مناسبی نداشته باشد چون در این زمینه تجربه‌ای نبوده اما دیدیم که پس از گذشت مدتی از تولید برنامه، «کتاب باز» ریتم مناسب خود را پیدا کرد.

البته یکی از اشکالاتی که در این زمینه به برنامه وارد می‌شد این بود، که اکنون رسانه ملی پس از مدت‌ها به کتاب پرداخته است باز هم سراغ چهره‌های ستاره و رسانه‌ای رفته و نویسندگان و اهالی واقعی کتاب در محاق هستند. اما نباید از نظر دور داشت که آنقدر رسانه ملی به کتاب نپرداخته که اکنون برای جذب مخاطب به کتاب باید از چهره‌های مشهور استفاده کرد تا کم‌کم آشتی میان مخاطب با کتاب ایجاد شود تا پس از مدتی بتوان سراغ صاحبان اصلی کتاب و کتابخوانی یعنی نویسندگان، شاعران و پژوهشگران رفت. البته از انصاف به دور است اگر گفته شود که نویسندگان و به طور کلی اهل قلم در این برنامه سهم نداشتند در حالی که بسیاری از نویسندگان و شاعران در قسمت‌های این برنامه میهمان آن بودند.

عدم استمرار در تولید برنامه یکی از موضوعاتی است که سیاست‌گذاران و برنامه‌سازان رسانه ملی در تولید برنامه‌ها به آن بی‌توجه بوده و همین نکته از اثر بخشی برنامه‌های فرهنگی رسانه ملی کاسته است. این موضوع در برنامه‌های مرتبط با کتاب بیشتر به چشم می‌آید ولی عدم استمرار آنها سبب می‌شود که عملا تاثیرگذاری خود را از دست بدهند.

اکنون می‌طلبد مدیران رسانه ملی اکنون که برنامه‌هایی مانند «کتاب باز» یا «شابک» از رسانه ملی پخش می‌شوند بر حمایت و ادامه تولید آنها تاکید کنند و اکنون که فصل اول برنامه تلویزیونی «کتاب باز» به پایان رسیده برای ادامه آن تدبیری اندیشیده شود تا بتواند این تجربه ارزشمند که بعد از گذشت بیش از شش ماه به دست آمده معطل نماند و توسط گروه تولیدکننده برای ادامه آن به کار بسته شود.

این در حالی است که سال‌های قبل برنامه‌ای در تلویزیون برای پرداختن به کتاب موجود نبود و اگر بود به گزارش‌های خبری یا برنامه‌های مناسبتی در مناسبت‌هایی مانند هفته کتاب یا نمایشگاه کتاب خلاصه می‌شد ولی اکنون با برنامه‌هایی مانند این برنامه وزن کتاب در رسانه ملی بیشتر شده و بهتر است همچنان به این وزن توجه شود. «کتاب باز» از شبکه نسیم و «شابک» از شبکه سوم سیما توانستند در کنار دیگر برنامه‌هایی که به این موضوع پرداختند در یک بازه بیش از شش ماهه کتاب را در رسانه ملی بدون توجه به مناسبت‌ها مطرح کنند و باید این اتفاق را تعبیر به خط‌شکنی در حوزه کتاب در رسانه ملی کرد.

در مجموع باید تولید و پخش برنامه تلویزیونی «کتاب باز» را در فضای رسانه ملی به فال نیک گرفت و از تولید و پخش فصل‌های بعدی آن حمایت کرد تا شاهد رشد هر چه بیشتر برنامه‌های مرتبط با کتاب در رسانه ملی باشیم.