صالحی امیری: باید دغدغه رهبری و مراجع را شناسایی کنیم

سیدرضا صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در برنامه تیتر امشب شبکه خبر سیما به تشریح برنامه‌های خود در وزارت ارشاد پرداخت و گفت: از نمایندگان مجلس تشکر می‌کنم، فکر می‌کنم مجلس به وظیفه خود عمل کرد و ما هم در تشریح برنامه‌ها به وظیفه خودمان عمل کردیم. معتقدم مجلس ما، مجلسی جدی است و مبتنی بر نظام‌های کارشناسی شکل گرفته است و تمام جریانات مجلس هم قابل احترام هستند. هر چند تعدادی جریان قدرتمند در مجلس شکل گرفتند و اینها واقعیاتی هستند که در چارچوب قواعد نظام مجلس را سامان دادند. بنابراین از رفتار دیروز مجلس خرسند هستم و معتقدم مجلس بنای کمک به دولت برای نیل به اهداف را دارد.

به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت یازدهم مهم‌ترین نکته‌ای که روز گذشته مخالفان عنوان می‌کردند این بود که روی این صندلی فردی بنشیند که متخصص باشد. آنها بر مدیریت نیز حساس بودند اما بنده تمام نکاتی که طی 10 روز گذشته و 50 جلسه در کمیسیون‌ها، فراکسیون‌ها، مجمع استانی و به صورت انفرادی مطرح کردم در جلسات متعدد همه و همه را یادداشت و ثبت کردم. نمایندگان مجلس روی صلاحیت‌های فردی و تخصصی مدیریتی حساس بودند. این گفت‌وگوی ما با نمایندگان 10 شبانه‌روز طول کشید که نتیجه را در صندوق آرا دیدید نمایندگان نسبت به تعامل ارشاد با سایر نهادها، توجه وزیر به دغدغه‌های رهبری و مراجع، فرهنگ جامعه، تنوع فرهنگی، امنیت اصحاب فرهنگ و مباحث اصلی هنر حساس بودند. اما من با توجه به تجربیات خودم به سؤالات پاسخ دادم.

به گفته صالحی امیری معتقدم آنچه مخالفان بیان کردند احساس وظیفه بود من هم برنامه‌ها را برای ملت تشریح کردم. آنها عمدتاً روی عدم تجربه بحث می‌کردند که من توضیح دادم 18 سال مستقیم مدیر فرهنگی هستم و در نهادهای مختلف مسئولیت دارم و 3 سال اخیر رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی بودم که تجربه خوبی بود.

وی افزود: در این 3 سال 551 نشست فرهنگی با اصحاب فرهنگ و هنر برگزار کردم لذا با این حوزه بیگانه نیستم. در دانشگاه صاحب کرسی و حتی تألیفات و مقالاتی هستم. 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به جلسه شورای معاونین اشاره و تصریح کرد: امروز به معاونینم می‌گفتم که در اکثر معاونت‌های ارشاد پیش از این صندلی داشتم. من عملاً با ارشاد همکاری می‌کردم.

وی در پاسخ به اینکه شب گذشته پس از رأی اعتماد مستقیم به دفتر کار خود در خیابان بهارستان رفتید اولین نکته که پس از رأی اعتماد به ذهن‌تان رسید چه بود، گفت:‌ اولین نکته که به ذهنم رسید این بود که به این باور رسیدم مدت زیادی است و حتی طی 3 سال گذشته 100 مقاله، 300 سخنرانی در حوزه فرهنگی و... داشته‌ام و باید بگویم عمده‌ترین نیاز جامعه را اخلاق می‌دانم و آسیب را در بداخلاقی؛ اگر جامعه به سمت اخلاق‌گرایی هدایت نشود با آسیب‌های جدی مواجه می‌شود.

صالحی امیری درباره برنامه‌های خود در وزارت ارشاد گفت: دیروز احساس کردم دانش خودم که 2 دهه به آن پرداخته‌ام باید عملیاتی ثبات و آرامش نیز ایجاد شود. اما مهم‌ترین اولویت مکانیزم تعامل با سایر نهادهای فرهنگی است.

وی به تدوین الگویی برای همدلی و انسجام نهادهای فرهنگی به عنوان اولین قدم در ارشاد یاد کرد و گفت: ارشاد مجموعه‌ای از مسائل دارد که مسئله اول آن باید تخصصی اداره شدن باشد تا از مداخله عناصر خارج از دستگاه فرهنگی دور شویم. دستگاه فرهنگی از پیرایه‌ها کاسته و باید به مأموریت‌ها بپردازد و مهم‌ترین آن حرکت قطار فرهنگ به سمت قله‌های توسعه در پیشرفت فرهنگی است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی فضای مجازی را مجموعه‌ای از فرصت‌ها و تهدیدات دانست و افزود: ما آن را نه نفی می‌توانیم کنیم و نه می‌توانیم صددرصد بپذیریم فکر می‌کنم از فضای مجازی عبور و به حقیقی رسیده‌ایم بنابراین ما باید به محتوا فکر کنیم نه به ابزار محتوای شبکه‌های مجازی در ایران نیازمند پالایش و رصد دائمی هستند. 

عالی‌رتبه‌ترین مقام مسئول در وزارت ارشاد به 2 مسئله اشاره کرد و گفت: اصل دسترسی آزاد به اطلاعات و اصل تفکیک تهدید از فرصت از مهم‌ترین موارد است چرا که اخیراً حجم سنگین شایعات، جعل و تخریب در فضای مجازی دیده می‌شود که این آسیب برای شبکه‌های اجتماعی تلقی می‌شود.

وی درباره تحقق خواسته‌های رهبری با ابراز تأسف از اینکه متأسفانه در ایران با بسیاری مسائل برخورد شعاری داریم، گفت: با این رویکرد موافق نیستم باید دغدغه مراجع و رهبری را شناسایی و شاخص‌هایی را معین کنیم. رهبر انقلاب در چند ماه اخیر به مسئله ولنگاری فرهنگی تأکید می‌کنند. ما باید بدانیم ولنگاری فرهنگی چیست، ابعاد آن کدام است و آیا مفهوم ولنگاری با سهل‌انگاری یا اباهه‌گری یکی است در صورتی که رهبری در این موضوع از بی‌اهتمامی نام بردند یعنی ما در سطح سیاست و برنامه ممکن است نیازمند اصلاحات باشیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مراجع قم را پرچمدار فقه شیعه دانست و پیرامون برخی دغدغه‌ها توضیح داد: ما باید حتماً به این دغدغه‌ها توجه کنیم و آن را در برنامه‌ها بگنجانیم قرار شد جمعی از صاحب‌نظران جلساتی داشته و نهایتاً به مجموعه مدونی از دستورالعمل‌ها برسیم. هرچند نباید فراموش کنیم مسئولیت و اختیار باید تطابق داشته باشد و از ارشاد باید متناسب با مسئولیت توضیح خواسته شود در نظام فرهنگی همه فعالیت می‌کنند اما مسئولیت از ارشاد خواسته شود که این باید اصلاح شود.

صالحی امیری دغدغه‌های رهبر انقلاب را تهاجم فرهنگی، استقلال فرهنگی و نفوذ فرهنگی دانست و تصریح کرد: اینها مصادیقی هستند که باید به آنها پرداخته شود واقعیت این است دستگاه بزرگ فرهنگی کشور الزاماً باید با منطق مدیریتی اداره شود با احساس وعده امکان اداره وجود ندارد فراموش نکنیم ارشاد مجموعه بزرگی از انسان‌های کارشناس در سراسر کشور را دارا است که این ظرفیت باید از بالقوه به بالفعل تبدیل شود.

وی در مورد حوزه کتاب با بیان اینکه هنوز رئیس کتابخانه ملی هستم و مسئولیت را تحویل ندادم، گفت: منتظر دستور رئیس جمهور هستیم تا ایشان فرد فرهیخته‌ای را برای این مسئولیت انتخاب کنند. یکی از کارهای من طی 3 سال گذشته ساماندهی نظام کتابخانه، کتابداری و کتابخوانی در ایران بود در سال سوم حرکت هستیم اما مکتب که شامل مجمع کتابخانه‌های بزرگ بود را شکل دادیم و مسئولیت استانداردسازی و هماهنگی نهادهای فرهنگی را برعهده این مجمع گذاشتیم و بنده به عنوان رئیس هیأت امنا فعال هستم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه با جامعه بزرگ ناشرین که حدود 12 هزار نفر هستند و چند هزار کتابخانه و کتابدار مواجه‌ایم، گفت: این مجموعه نیازمند واکاوی است. در حوزه کتابخانه تا سطح روستا باید کتابخانه شکل گیرد و کتابداری به عنوان شغل شمرده شود. باید به حوزه نشر توجه جدی داشته باشیم و کتابخوانی در جامعه مبدل به فرهنگ شود. اگر نتوانیم جامعه را کتابخوان کنیم آینده دچار چالش خواهد شد.

صالحی امیری با اشاره به اینکه دوازدهمین وزیر ارشاد در جمهوری اسلامی ایران شمرده می‌شود مشخصه دوازدهمین وزیر را دانش فرهنگی و تعامل با جامعه فرهنگی دانست و توضیح داد: با این جامعه نمی‌توان آمرانه برخورد کرد چرا که جامعه اغناگر هستند، مفاهیم اجبار و باید، کاربرد ندارد. وزیر ارشاد باید روحیه سخت و سنگین تعاملی داشته و بپذیرد در فضایی تنفس می‌کند که دیگران حق حضور دارند.

وی طی پیامی به اصحاب فرهنگ و هنر گفت: روح برادری، همگرایی و روح اخلاقی برفضای مدیریت وزارتخانه باید حاکم باشد، حوزه فرهنگی حوزه دستور و بخشنامه نیست.

این مقام مسئول در وزارت ارشاد به دستور رئیس جمهور اشاره کرد و گفت: سرعت بیشتر و نشاط فرهنگی بیشتر را به اهالی فرهنگ و هنر وعده می‌دهم این دستور رئیس جمهور است. نشاط فرهنگی بخشی از زیست جامعه فرهنگی ایران است.

این عضو هیأت دولت سبد مصرف فرهنگی جامعه امروز را نحیف دانست که باید تقویت شود، گفت: باید با شتاب بیشتر همراه با برنامه پیش رویم. از حاشیه به شدت پرهیز می‌کنم و با نظام برنامه حرکت خواهم کرد.

صالحی‌امیری بخش دیگری از سخنان خود را به اقتصاد فرهنگ، حوزه سینما و موسیقی اختصاص داد و گفت:در حوزه اقتصاد فرهنگ میزان گردش مالی دنیا 800 میلیارد دلار است، در کشور چین 120 میلیارد دلار صادرات فرهنگی شاهدیم و کره 42 میلیارد دلار؛ اما متأسفانه ما زیر 100 میلیون دلار هستیم در حالی که در حوزه فیلم، سینما، نقاشی، خط، هنرهای تجسمی و بسیاری حوزه‌ها مثل انیمیشن می‌توانیم در منطقه سرآمد باشیم چرا که تابلوهای نقاشان ما در منطقه با قیمت‌های خوبی به فروش می‌رسد و چند روز پیش در حراج کریستی تابلوی یک میلیون و 200 هزار دلار به فروش رسید. ما از منابع انسانی بسیار بزرگ برخورداریم و سینمای ایران در منطقه با توجه به ظرفیت‌ها می‌تواند حرف اول را بزند.

این مقام مسئول با بیان اینکه در کشور سالی 100 فیلم به طور متوسط تولید می‌کنیم، ابراز داشت: 150 تا 200 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری می‌شود، دولت هم کمک می‌کند اما ظرفیت نیروی انسانی امکان جهش دارد.

وی به فیلم «محمد رسول‌الله» که در ترکیه اکران می‌شود اشاره و گفت:‌ این فیلم حتی می‌تواند در سایر کشورها هم اکران شود ما نمونه‌های چون آقای مجیدی کم نداریم از مختارنامه تا روز واقعه و شیار 143 همه جزو ظرفیت‌های بزرگ کشور هستند. فیلم ما در دنیا نخل طلایی دریافت می‌کند که نشان می‌دهد در دنیا حرف برای گفتن داریم.

صالحی امیری به بخش موسیقی اشاره کرد که این روزها نمایندگان مجلس نیز از آن بسیار می‌پرسند، توضیح داد: در این بحث دو وجه محتوایی و تولید، توزیع و مصرف مدنظر است. جالب است که بگویم در حوزه موسیقی ما 2 عصر را باید همزمان در محتوا ببینیم اینکه هنرمند آلبومی تولید می‌کند باید در چارچوب مبانی باشد. وجه دوم به تولید و مصرف برمی‌گردد. مرکز اصلی تولید، توزیع و مصرف موسیقی در ایران صداوسیما است. زیرا بیش از 53 درصد تولید مربوط به این سازمان است، 25 درصد مربوط به آلبوم‌هایی است که مجاز تولید می‌شود و حدود 20 درصد توسط افراد در شبکه‌های مجازی دانلود می‌شود و کمتر از یک درصد موسیقی اجرای زنده دارد. در سال کمتر از 700 هزار نفر در برنامه‌های زنده شرکت می‌کنند؛ اما ما 99 درصد را رها کرده و به آن یک درصد تکیه کرده‌ایم و می‌گوییم مسئله کنسرت انحرافی است موسیقی نیاز جامعه ایران است.

وی موسیقی فاخر، دینی و آیینی ما را که حتی در تعذیه کاربرد دارد برجسته دانست و گفت: ما نمی‌توانیم در جامعه ارزش موسیقی را نادیده بگیریم اما باید چارچوب‌های قانونی و شرعی را برای تولید رعایت کنیم تا موجب دغدغه مراجع نباشیم.

این مقام مسئول سیاسی‌کاری در این فضا را نادرست خواند و گفت: به جای سیاسی کردن به این موضوع در فضای خودش رسیدگی کنیم من حتی چند جلسه با معاونت هنری مستقل داشته‌ام. موارد را بررسی کردیم؛ ما با انکار کردن یک پدیده راه را برای زیرزمینی‌ کردن باز می‌کنیم در گذشته این مسئله بسیار نمود داشت اما امروز به شدت مصرف موسیقی زیرزمینی کاهش یافته است چون امکان دسترسی به کانال‌های قانونی افزایش یافته است.

صالحی‌امیری در پایان سخنان خود محتوا، تأکید بر موسیقی فاخر، رعایت اصول اخلاقی در اجرای برنامه‌ها را مهم دانست و گفت:‌ مسئله اصلی حواشی است که به کنسرت تحمیل شده است اما وزارت ارشاد مجموعه ساکن نیست که من آن را به حرکت درآورم، ارشاد مجموعه‌ای از واگن‌ها است، این قطار در حال حرکت است آنچه من اراده کرده‌ام افزایش سرعت است من این حوزه را تقویت خواهم کرد، برنامه‌ها را با سرعت پیش خواهم برد.